Oudheid - KA 4: De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

KA 4: De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat

Planning

Les 1: in de Griekse stadstaat

Les 2: en het denken over burgerschap en politiek

Les 3: de ontwikkeling van wetenschappelijk denken

De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat.

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat.

Griekse stadstaten

• Tussen 800 en 500 v. Chr. ontstonden in het oude Griekenland zelfstandige stadstaten (i.p.v. één staat zoals in oude Egypte). 
• Stadstaten (polis/poleis) bestuurden onafhankelijk van elkaar.
  

Griekse stadstaten

• Deze politiek zelfstandige stadstaten ontwikkelden wél een gemeenschappelijke cultuur. De Grieken noemden zich Hellenen. 

• Vereerden dezelfde goden en hadden dezelfde taal. 

• Alle stadstaten vaardigden deelnemers af naar de Olympische Spelen. Zolang de Spelen duurden werden onderlinge oorlogen opgeschort.

Griekse polis: onafhankelijke stadstaat

• ± 800 v Chr: overbevolking leidt tot kolonisatie rondom Middellandse Zee / Zwarte Zee
• Handelscontacten tussen koloniën en ‘moederpolis’ leidt tot welvaart. 
• 5e eeuw v Chr: klassieke tijd Griekse cultuur (bouw- en beeldhouwkunst, wetenschap). Klassiek = als voorbeeld van blijvende waarde

De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat.

Athene

• 507 v Chr: Athene werd van een tirannie een democratie (demos = volk, cratein = heersen)

• Alle vrije mannelijke burgers hadden burgerrechten  (bijvoorbeeld: deelname aan volksvergaderingen)

• Loting bepaalde wie er in het dagelijks bestuur en de rechtspraak zat (voor 1 jaar)

Atheense democratie 

De Atheense democratie

Andere bestuursvormen

• Monarchie: het bestuur is in handen van een koning. De titel is erfelijk
  
• Aristocratie: het bestuur is in handen van de adel (families met privileges / voorrechten)
  
• Oligarchie: het bestuur is in handen van een groep / de besten (geen adel)
  
• Tirannie: het bestuur is in handen van een alleenheerser
  

Atheense Democratie

De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat.

Waarom?

• Mythen zijn niet altijd waar

• Niet zomaar alles aannemen: kritisch en nieuwsgierig zijn en blijven!

Ontstaan van filosofie en wetenschap

Filosofen

• 'Vrienden van de wijsheid'
• Filosofen willen hun kennis en wijsheid uitbreiden

Socrates

• Eén van de belangrijkste Atheense filosofen
• Goed en kwaad (Ethiek)
• Socratische manier van vragen stellen
• Hij moest zelfmoord plegen.

Plato

• Leerling van Socrates
• Oprichter van de Akademeia
• Bekendste werk: De Staat, over politiek

Aristoteles

• Leerling van Plato
  
• Filosoof én natuurkundige
• Belangrijkste werk: Rethorica

Archimedes

• Natuurkunde
• Wet van Archimedes
• Deze wet ontdekte hij in bad, sprong eruit, en liep naakt over straat te roepen: "Eureka!"

Herodotus

• Geschiedenis
• Belangrijkste werk: Historiën
• Dit werk bestaat uit 9 delen, vernoemd naar de 9 muzen uit de mythologie
• Hij schreef over Egypte als 'het geschenk van de Nijl'

Pythagoras

• Wiskunde
• Bekend van de stelling van Pythagoras
• Deze leer je nog steeds bij Wiskunde...

Hippocrates

• Geneeskunde
• Eed van Hippocrates
• Zou een afstammeling van de halfgod Asclepius (Esculaap)