Herhaling criminaliteit (hele hoofdstuk)

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 3,4

Criminaliteit 

Wat is criminaliteit? 

Overtredingen en misdrijven 

• Een overtreding is een strafbaar feit wat minder erg is.
• Misdrijven zijn ernstige strafbare feiten. 

Misdrijven

• Verhoor door de politie. 

• Er gelden zwaardere straffen.

• Strafblad als je ouder bent dan 12. 

Criminaliteit 

• Alle misdrijven zoals deze beschreven staan in de wet. 
• Het is wel tijds- en plaatsgebonden. 

Tijdsgebonden

• Spugen was vroeger een misdrijf.

• Sinds 1970: Overspel niet meer strafbaar.

• Op homoseksualiteit stonden vroeger gevangenisstraffen. 

• Tegenwoordig is hacken van computers strafbaar

Plaatsgebonden

• In Nederland is abortus en euthanasie toegestaan.

• In Nederland mogen homo’s met elkaar trouwen. 

• (Vuur)wapens zijn in Nederland verboden.

• Nederland kent geen doodstraf.

Overtreding 

Misdrijf 

Samenvatting (sleep naar de juiste plek)

Bij criminaliteit spreken we over alle misdrijven zoals deze staan beschreven in de wet. Een misdrijf houdt namelijk in dat het gaat om ernstige strafbare feiten. Op het moment dat je opgepakt wordt hiervoor dan zijn er ernstige gevolgen. Het gaat om een verhoor door de politie, zwaardere straffen en een strafblad.      Het is ook tijdsgebonden, omdat spugen vroeger nog strafbaar was en nu alleen asociaal. Het is ook plaatsgebonden, omdat hier wapenbezit strafbaar is en in de VS niet. 

ernstige gevolgen 

criminaliteit

strafblad

misdrijf

tijdsgebonden

plaatsgebonden

proces-verbaal

overtredingen

Criminaliteit

Oorzaken van criminaliteit

Risicofactoren

= omstandigheden die de kans op crimineel gedrag vergroten

Er zijn in totaal 5 risicofactoren....

Slechte opvoeding (1)

Ouders hebben een voorbeeldfunctie, maar dat voorbeeld kan ook verkeerd zijn.

Het aanleren van verkeerde normen en waarden.

Groepsdruk (2)

= Het gevoel hebben dat je je moet aanpassen aan de gewoonten van de groep.

Meegaan in het vertonen van crimineel gedrag uit angst om er anders niet bij te horen.

Alcohol of drugs (3)

Onder invloed vertonen mensen ander gedrag dan wanneer zij nuchter zijn.

Bij 40% van de geweldsmisdrijven is er alcohol gedronken.

Spijbelen en schooluitval (4)

Het is bewezen dat jongeren die veel spijbelen of van school gaan zonder diploma vaker in aanraking komen met justitie.

Biologische factoren (5)

Als je een (psychische) stoornis hebt kan je extreem agressief reageren en daardoor eerder geweld plegen.

Welke oorzaak van criminaliteit hoort bij de volgende beschrijving: ''Als je een biologische stoornis hebt kan je extreem agressief reageren''?

1. Maatschappelijke omstandigheden
2. Biologische factoren
3. Groepsdruk
4. Slechte opvoeding

Welke oorzaak van criminaliteit hoort bij de volgende beschrijving: '' Ouders hebben een voorbeeldfunctie, maar zij kunnen er ook voor zorgen dat je een slecht voorbeeld hebt''?

1. Maatschappelijke omstandigheden
2. Biologische factoren
3. Groepsdruk
4. Slechte opvoeding

Wat is geen oorzaak voor crimineel gedrag?

1. Alcohol en drugs
2. Schooluitval en spijbelen
3. Groepsdruk
4. Liefdesverdriet

Criminaliteit

Politie, Officier van Justitie en Rechters

Verdachte? Wat mag de politie?

Als je een verdachte (iemand waarvan de politie denkt dat je iets strafbaars hebt gedaan) bent gaan ze onderzoek doen. 

Ze mogen:

• Fouilleren
• Arresteren
• Huis doorzoeken 

Wanneer mag de politie je fouilleren? 

De politie mag je fouilleren:

• bij een preventief fouilleer actie.
  
• als je bent aangehouden: om te kijken of je geen wapens bij je hebt.
  
• als je bent aangehouden omdat je geen ID wilde tonen: om te kijken of je een ID bij je hebt.
  
• als de politie aanwijzingen heeft dat je wapens/drugs bij je hebt.
  
• op Schiphol: altijd.
  

Handige vragen als je twijfelt: ben ik een verdachte? Is dit een preventief fouilleer actie? Heeft u aanwijzingen dat ik drugs/wapens bij mij heb?

Bijzondere maatregelen

De burgemeester kan dus beslissen dat de politie bijzondere maatregelen mag nemen om criminaliteit aan te pakken.  Er is dan sprake van een veiligheidsrisico gebied, dáár mag preventief gefouilleerd worden. 

Bijvoorbeeld voetbalsupporters die niet naar de wedstrijd mogen omdat de burgermeester bang is voor rellen.

Proces verbaal naar de Officier van Justitie 

Een proces verbaal (speciaal geschreven politieverslag over het misdrijf van de verdachte) kan door de officier van justitie gebruikt worden voor:

• Seponeren 
• Schikking
• Vervolgen

Recht op een eerlijk proces 

Als er een vervolging komt krijg je een dagvaarding (oproep om voor de rechter te verschijnen). 

Altijd onschuldig tot het tegendeel is bewezen.  De rechters zijn onafhankelijk en onpartijdig. 

Wanneer ben je schuldig?

• Gaat het om een strafbaar feit?
• Is bewezen dat de verdachte het gedaan heeft?
• Kan de verdachte verantwoordelijk gehouden worden voor zijn daden (Is de verdachte wel toerekeningsvatbaar?)   

3x ja = schuldig

Is de verdachte toerekeningsvatbaar?

Een verdachte die geestelijk gestoord was tijdens zijn daad, kan ontoerekeningsvatbaar worden verklaard.

In dat geval kan de rechter beslissen om de verdachte verplicht op te laten nemen in een tbs-kliniek waar hij wordt behandeld voor zijn stoornis.

Als de Officier van Justitie afziet van verdere vervolging noemen we dat...

1. een proces-verbaal
2. seponeren
3. schikken
4. vervolgen

Als de Officier van Justitie rechtstreeks een straf voorstelt aan de verdachte noemen we dat....

1. een proces-verbaal
2. seponeren
3. schikken
4. vervolgen

Wat is een "strafblad"?

1. Een document waarin alle straffen beschreven staan
2. Een document waarin alle misdrijven staan
3. Een document met de uitleg over welke straf je kan krijgen
4. Een document waarin staat waarvoor iemand is veroordeelt en welke straf hij kreeg

Wie bepaalt of iemand voor de rechter moet verschijnen?

1. Officier van Justitie
2. Advocaat
3. Politie
4. Rechter

Samenvatting (sleep naar de juiste plek)

Een rechtszaak begint met een                            van de gegevens. Als alles klopt, leest de officier van justitie de                              voor. Hierin staat waar de verdachte van beschuldigd wordt. Daarna worden vragen gesteld. Eerst aan de verdachte en daarna aan de                           . Na de ondervragen eist de officier een                     . De advocaat, die de verdachte                           , probeert de rechter ervan te overtuigen een lagere straf de geven. De rechter bepaalt uiteindelijk de straf, dit is het                           .

aanklacht

controle

getuige

straf

verdedigt

vonnis

helpt

uitspraak

Opdracht

Vul de begrippenlijst + samenvattingen van het hoofdstuk criminaliteit in! 

Deze ga je vervolgens leren! 

Vrijdag (groep B)

en volgende week woensdag (A)

heb je een proefwerk over H7