ARCHITECTUUR - vorm, inhoud en betekenis

• Culturele en kunstzinnige vorming
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Vorm, inhoud en betekenis

ARCHITECTUUR

"Architectuur is de kunst en de wetenschap van het ontwerpen van de bebouwde omgeving."

Elk gebouw, elke straat: bij alles wat je om je heen ziet is nagedacht.

Waar moet een architect allemaal over nadenken tijdens het ontwerpen van een gebouw?

Waar moet een architect allemaal aan denken tijdens het ontwerpen van een gebouw?

• Schoonheid / esthetiek
• Bruikbaarheid / functie
• Veiligheidseisen
• Stedelijk landschap: past (goed) in de omgeving

KUNST

VORM

HOE is het gemaakt?

Kleuren, lijnen, vormen, compositie, licht/donker (beeldend)

Materiaal, techniek, kleuren, lijnen, vormen (architectuur)

HET WAARNEEMBARE (WAT ZIE JE?)

De gebruikte materialen dragen in belangrijke mate bij aan de uitstraling van een gebouw. Voor bankgebouwen worden luxe materialen gebruikt, zoals marmer. Metselwerk met bakstenen is typisch Hollands en geeft de gebouwen een vertrouwd uiterlijk. In de negentiende eeuw geven gewapend beton, staal en glas architecten

Verschillende architecten en vormgevers, 

Paleis van Versailles, Parijs (vanaf 1624)

Emiel van Averbeke / Zaha Hadid, Havenhuis Antwerpen, 1922 / 2016

INHOUD

WAT is gemaakt?

Is het gebouw klassiek of is het abstract? 

En dan nog: zit er een idee of visie achter?

VOORSTELLING - BETEKENIS - BOODSCHAP

Soms sluit nieuwe architectuur aan op de bestaande omgeving. Een nieuw gebouw gaat dan als het ware op in het ritme van de omringende gebouwen. Bijvoorbeeld doordat de hoogte, vorm, materialen en kleuren hetzelfde zijn. Maar een architect kan ook bewust kiezen voor een contrast, door een gebouw te ontwerpen dat sterk van zijn omgeving afwijkt. 

Jørn Utzon, Sydney Opera Huis, 1973

BETEKENIS

WAAROM is het gemaakt?

Wat is het doel van het kunstwerk? Is het voor decoratie of amusement, drukt het bepaalde gevoelens uit, is het symbolisch of religieus? Wat wil de kunstenaar bereiken?

HET DOEL

Verschillende architecten en opdrachtgevers, Kathedraal van Milaan, 1386 - 1950

KUNST

HOE <---

---> WAT

---> WAAROM

Vorm, inhoud en betekenis in architectuur

VORM (hoe)

De stijl van bouwen. De architect maakt keuzes in het materiaalgebruik, de constructie, de kleur, de grootte van het gebouw, enz.

Denk aan: stijl, materiaal, constructie, grootte, licht, kleur, ruimte en omgeving.

De gebruikte materialen dragen in belangrijke mate bij aan de uitstraling van een gebouw. Voor bankgebouwen worden luxe materialen gebruikt, zoals marmer. Metselwerk met bakstenen is typisch Hollands en geeft de gebouwen een vertrouwd uiterlijk. In de negentiende eeuw geven gewapend beton, staal en glas architecten ongekende nieuwe mogelijkheden. Hierdoor kunnen grotere en lichtere constructies worden ontworpen. 

INHOUD (wat)

UITSTRALING

Wat is de uitstraling van het gebouw en waarom?

Wat laat de architect met het gebouw zien?

Soms sluit nieuwe architectuur aan op de bestaande omgeving. Een nieuw gebouw gaat dan als het ware op in het ritme van de omringende gebouwen. Bijvoorbeeld doordat de hoogte, vorm, materialen en kleuren hetzelfde zijn. Maar een architect kan ook bewust kiezen voor een contrast, door een gebouw te ontwerpen dat sterk van zijn omgeving afwijkt. 

 Skidmore, Owings and Merrill, Burj Khalifa, 

Dubai (2010)

R.H.M. Schuurman en Sjoerd Soeters, 

Johan Cruijff ArenA (1996)

INHOUD: wat laat de architect met het gebouw zien? 

Bijvoorbeeld: 

• Om de functie van het gebouw te laten zien. 
• Een herkenningspunt omdat veel gebouwen met dezelfde functie er zo uitzien. 
• Een reactie op de omgeving of het gebouw wat er eerder stond. 
• Of juist iets aparts om de aandacht te trekken. 

- Hoe laat de architect de functie van dit gebouw zien?

- Hoe is dit gebouw een herkenningspunt?

Kijk goed naar het gebouw/de architectuur in het
volgende filmpje. 

Kijkvraag: wat straalt dit gebouw uit en hoe komt dat?

BETEKENIS

WAAROM is het gemaakt?

Wat is het doel van het kunstwerk? Is het voor decoratie of amusement, drukt het bepaalde gevoelens uit, is het symbolisch of religieus? Wat wil de kunstenaar bereiken?

HET DOEL

Johan Cruijff ArenA

• VORM: Stijl, vorm, materiaal, kleur, grootte, etc.
  
  
• INHOUD: Functie van het gebouw laten zien en een herkenningspunt (opvallend).
  
  
• FUNCTIE: Gemaakt voor een voetbalclub, in betreffende stad voor wedstrijden en training. Om (veel) supporters bij elkaar te brengen.