Het begin van de Koude Oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Welkom in de geschiedenisles!

De Koude Oorlog

Wat gaan we doen vandaag?

• Lesdoelen
• Herhaling 
• Begin van de Koude Oorlog
• Opdrachten 
• Afsluiting  
  

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

• Uitleggen hoe Rusland een communistisch land werd

• Herkennen en uitleggen wat de verschillen zijn tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie tussen 1945 en 1991.

• Kun je herkennen en uitleggen op welke manier de Koude Oorlog ontstond.

Opdracht

• Maak de oriëntatie van het volgende themakatern.
  
• TK: Koude Oorlog
  
• Opdrachten: 1 t/m 8
• Blz. 4 t/m 6

Klaar? geef dit aan, jezelf controleren.

Waar gaat dit themakatern over?

https://www.knack.be/nieuws/wereld/chinese-en-indiase-soldaten-slaan-met-stokken-nog-het-liefst-gaan-ze-op-de-vuist/article-opinion-1605315.html?cookie_check=1636711701

Wat is het verschil tussen kapitalisme en communisme?

Begin van de 3de Wereldoorlog

• Of toch niet?
  

Intro   

26 september 1983

Wachtcommandant van de OKO

Stanislav Petrov

5 intercontinentale kernraketten

Launch on warning

Russische Revolutie

1917

• Communisten grijpen de macht
  
• Tsaar wordt afgezet (en later vermoord)
  
• Kapitalisme vernietigen
• Geen privé-bezittingen --> groot deel van spoor en industrie in handen van buitenlanders
  
• Alle macht naar de arbeiders en boeren
  
• Vrede sluiten met de Duitsers (Vrede van Brest-Litovsk, 1918)
  

Sovjet-Unie

• Sinds 1922 de officiële naam voor Rusland 

• Dictatuur

• Eén partij heeft alle macht

• Geheime politie (NKVD, later KGB)

• Lenin tot 1924

• Stalin vanaf 1928

Positie van de Sovjet-Unie tussen 1917-1941

• Moeizame relatie met andere landen
  

• Enige communistische land ter wereld

• Liet bondgenoten in de steek tijdens de Eerste Wereldoorlog

• Erg gesloten land

• Niet-democratisch 

• Niet-aanvalsverdrag tussen Stalin en Hitler (augustus 1939)

Positie van de Sovjet-Unie tussen 1941-1945

• Operatie Barbarossa: Duitsland valt de Sovjet-Unie tóch aan

• "Een vijand van Hitler is een vriend van ons"

• Bondgenoot van Groot-Brittannië en de Verenigde Staten

• Doel: verslaan Hitler
  

• Daarna: de gemoederen lopen op...

Kapitalisme en communisme

Wat is het verschil?

Kapitalisme en communisme

• Kapitalisme: een economisch systeem waarin ondernemers zo veel mogelijk winst proberen te maken. De grond en het kapitaal zijn in het bezit van de ondernemers.

• Communisme: politieke stroming die gelooft dat armoede opgelost kan worden door privébezit af te schaffen. Alle bezittingen zijn eigendom van de staat.
  

Kapitalisme          Communisme

• Privébezit                                                      Alles van de staat
• Vrijheden                                                       Geen vrijheden
• Vrijemarkteconomie                                 Planeconomie
• Persoonlijk gewin                                       Gelijkheid 

• Amerika                                                           Sovjet-Unie

Benoem een verandering die we zojuist hebben besproken

Conferentie van Jalta

februari 1945

Franklin Delano Roosevelt

President van de Verenigde Staten

Jozef Stalin

Leider van de Sovjet-Unie

Winston Churchill

Minister-President van Groot-Brittannië

De zgn. percentages agreement vond plaats in Moskou oktober 1944, en niet in Jalta. Het is vooral een mooi voorbeeld van hoe de Grote Drie een verdeling voor Europa bedachten.

Conferentie van Jalta (februari 1945)

• Churchill (GB), Roosevelt (VS) en Stalin (SU)
  

• Hoe zien Europa en de wereld er na de oorlog uit?

• Wie heeft macht en invloed in Europa?

• Wat doen we met Duitsland én de Duitsers?
  

Conferentie van Jalta (afspraken) (1)

• Oprichting van de Verenigde Naties (VN)

• Democratische regeringen in Europa

• Stalin wordt bondgenoot in de oorlog tegen Japan

• Straffen van oorlogsmisdadigers

Conferentie van Jalta (afspraken) (2)

• Denazificatie en democratiseren

• Invloedssferen

• Bezettingszones: Duitsland en Berlijn worden verdeeld in 4 zones

Welke afspraken werden er in de conferentie van Jalta gemaakt?

Invloedssferen

• Verdeling van Europa:
  

• Gebied dat jij hebt veroverd op de Duitsers, daar heb jij invloed

• Jij mag bepalen wat in dat gebied gebeurt (economie, politiek)

• Vergeet dit ook niet: De ander mag niet ingrijpen in dat gebied, ook al zie je er van alles gebeuren waarmee je het niet eens bent.
  

Verdeling van Duitsland

• Duitsland (tijdelijk) niet meer zelfstandig
  

• Vier bezettingszones onder leiding van: Frankrijk, Engeland, de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten
  

• Ook Berlijn wordt in 4 zones verdeeld
  

• Reizen tussen bezettingszones is geen probleem
  

• Vergeet dit ook niet: Berlijn ligt in de bezettingszone van de Sovjet-Unie

• De oorlog eindigt op 15 augustus 1945

Helder plan, 

maar waarom gaat het mis?

Begin van de Koude Oorlog (vanaf 1945)

• Geen gezamelijke vijand meer: Hitler is verslagen
  

• Andere spelers: Churchill en Roosevelt zijn er niet meer bij (Potsdam, juli 1945)
  

• Stalin krijgt steeds meer communistische invloed in delen van Oost-Europa
  

• De VS hebben een atoombom (angst bij de SU)
  

Gevolgen

• Er wordt niet meer gepraat
  

• Steeds minder vertrouwen tussen de landen

• Geen oplossing voor Duitsland en Berlijn

• Ontstaan van twee machtsblokken in Europa

• De grens van deze twee blokken loopt dwars door Duitsland (en Europa) --> IJzeren Gordijn
  

0

Amerikaanse buitenlandse politiek na 1945

• Beschermen van vrijheid en democratie (Trumanleer)
  

• Voorkomen dat meer landen communistisch worden (Containmentpolitiek)

• Actief helpen bij de wederopbouw van Europa (Marshallplan)

• Vergeet dit ook niet: met het Marshallplan wilden de Amerikanen ook voorkomen dat Europa voor het communisme zou kiezen.
  

Opdracht 

Lees de volgende teksten: 

• Communisme en kapitalisme (blz. 7)
• Een verdeeld Europa (blz. 9)
• Economisch Hulpprogramma (blz. 9)
• Twee Machtsblokken (blz. 10)
• De Deling van Duitsland (blz. 16)

Vul het schema in de classkickopdracht in: https://app.classkick.com/#/login/4S7WOE

Klaar? ga aan de slag met de beeldanalyse op blz. 2 van de opdracht

M3 (1) : https://app.classkick.com/#/login/4UH3OY

M3 (2): https://app.classkick.com/#/login/4S7WOE

Antwoordstructuren

1. Lees de vraag goed door (wat vragen ze van je?)
2. Herhaal een stuk van de vraag
3. Signaalwoord + uitleg
4. Verwijzing naar de bron  (optioneel)
   

Leg in eigen woorden uit hoe de Koude Oorlog ontstond. (2p)

Beeldanalyse

• 1. Lees het onderschrift. Door wie is de bron gemaakt? Wanneer is de bron gemaakt? Heeft de bron een bijschrift? Wat weet je over de maker?
  

• 2. Beschrijf wat je ziet in de bron. Denk hierbij aan kleding, spullen, auto’s, wapentuig, gebouwen, personen, dieren, ect. (Wat stellen deze onderdelen voor? Herken je bepaalde landen, personen?)
  

• 3. Wat gebeurt er op de bron? Kijk hierbij naar acties, bewegingen en emoties. (Wat doen de personen op de bron? Welke gebeurtenis gaat de bron over?)
  

• 4. Wat is de boodschap van de maker van de beeldbron? Hoe weet je dat? (zijn personen negatief of positief afgebeeld?)
  

Blz. 188 --> spotprent specifiek

• Is de tekenaar van het stripboek voor of tegen het communisme?

Een stripboek uit 1947. Het heet: ‘Is dit morgen?’

De ondertitel: ‘Amerika onder het communisme.’`

Schelden:

De tegenstander wordt uitgemaakt voor alles wat slecht en lelijk is. De tegenstander wordt afgeschilderd als het kwaad, waarbij vaak wordt overdreven en gelogen.

Normen en waarden:

Men doet een beroep op algemeen aanvaarde waarden die op zich als positief kunnen worden aangemerkt zoals geloof, hoop, liefde, eer, gezondheid, ouderschap, vaderlandsliefde

Bekende symbolen gebruiken:

Bij deze vorm van propaganda wordt vaak van symbolen gebruik gemaakt, zoals het kruis of de nationale vlag. Deze symbolen roepen vaak emoties op.

Bekende mensen gebruiken:

In propaganda wordt vaak gebruik gemaakt van bekende personen of van instellingen met een grote reputatie.

De gewone man:

Je beroept je erop dat jezelf ook maar een gewone burger bent en hoopt daarmee de sympathie van mensen te winnen.

Groepsgevoel:

Je doet een beroep op het feit dat mensen graag bij een groep behoren. Als iedereen iets doet dan wil je ook graag meedoen.

Angst:

Je doet een beroep op angstgevoelens die spelen bij het volk.

Herhaling:

Herhaling versterkt de boodschap. Vaak wordt er ook vanuit gegaan dat als je iets maar vaak genoeg herhaald het vanzelf wel 'waar' wordt

Een propagandaposter (1952)

• Welk systeem hangt de tekenaar aan? Hoe weet je dat?
• Wat is het doel van de tekenaar?

Opdrachten

Bladzijde: 7 t/m 14

Opdrachten: 2, 3, 5, 6, 7, 8, 

Klaar? 

Verdieping: opdracht 19

Schrijf dit in de Plenda!

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

• Uitleggen hoe Rusland een communistisch land werd.

• Herkennen en uitleggen wat de verschillen zijn tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie tussen 1945 en 1991.

• Kun je herkennen en uitleggen op welke manier de Koude Oorlog ontstond.

Fijne dag!

https:

Video

Clipphanger: Waarom is de VN opgericht?

0