Paragraaf 1.4 Neerslag

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

1.4 De zon als motor: neerslag

1.1 Het weer en klimaat

Hoofdstuk 1: Weer en Klimaat

1.2 De zon als motor

1.3 Luchtdruk en wind

1.4 Neerslag

Deelvraag: Hoe ontstaat neerslag?

1.5 Motor van luchtcirculatie

Leerdoelen 1.4

Aan het einde van de les:

• Kun je uitleggen waarom op plaatsen waar (warme) lucht opstijgt, neerslag kan ontstaan.
  
• Kun je uitleggen waarom uit sommige wolken geen neerslag valt en je gebruikt hierbij de begrippen luchtvochtigheid en grootte van de waterdruppels.
  
• Kun je uitleggen waarom op plaatsen waar (koude) lucht in de atmosfeer daalt, geen neerslag zal ontstaan.
  
• Kun je drie soorten neerslag herkennen in een afbeelding en uitleggen hoe deze soorten neerslag ontstaan.
• Kun je de waterkringloop in een afbeelding herkennen en daarbij de verschillende onderdelen van de waterkringloop benoemen.

Tijdens de uitleg:
 ben je stil,
steek je je hand op als je mee wilt doen
 maak je aantekeningen

Drie plekken onderzoeken

1. Waarom regent het in Suriname zo veel en hard?

2. Waarom is Death Valley zo droog?

3. Waarom kan je in Nederland een muur van onweerswolken op je af zien komen?

Luchtvochtigheid en het ontstaan van wolken

Hoe ontstaat neerslag?  Zet de zinnen in de juiste volgorde

1. Zon verwarmt de aarde / water .
2. Warme lucht verdampt en stijgt op.
3. Lucht die opstijgt koelt af.
4. Er ontstaat condensatie en er vormen zich kleine waterdruppeltjes(wolken).
5. Als de druppeltjes te zwaar worden kunnen ze niet meer blijven zweven maar vallen door de zwaartekracht naar beneden: NEERSLAG
   4-3-1-2-5

Maak aantekeningen!!

Soorten neerslag

• Er zijn 3 soorten neerslag:

• 1. Stijgingsneerslag 

• 2. Frontale neerslag 

• 3. Stuwingsneerslag 

Maak aantekeningen!!

Stijgingsneerslag

1. Stijgingsneerslag:

• Neerslag die je vooral tegenkomt in de tropen ( evenaar)
• In de tropen is het altijd warm.
• Warme lucht stijgt op en als het opstijgt koelt het af.
• Waterdamp --> Condensatie -->  wolken --> regendruppels.
• Als regendruppels zwaar genoeg zijn vallen ze naar beneden.

Maak aantekeningen!!

Hoe ontstaan wolken?

Stijgingsneerslag

Stuwingsneerslag

2. Stuwingsneerslag

• Neerslag die ontstaat in gebieden met gebergten.

• 1. Loefzijde van de berg: Warme lucht stijgt op, koelt af, condensatie, wolken en neerslag.
• 2. Lijzijde / Regenschaduw: Warme lucht daalt, wolken lossen op, droog + geen neerslag.

Maak aantekeningen!!

Vul de volgende begrippen op de juiste plek in

• aanlandige wind 
• stijgende lucht
• dalende lucht
• regenschaduw
• loefzijde 
• lijzijde

Lucht moet stijgen > koelt af > kan minder waterdamp bevatten > er ontstaan wolken > neerslag  = loefzijde: natte kant van een berg

Stuwingsneerslag in de loefzijde

Frontale neerslag

3. Frontale neerslag (depressies)

• Ontstaat vooral in West - Europa.

1. Warme en koude lucht botsen / de plek waar ze elkaar raken noem je een front.
2. Warme en koude lucht kunnen niet mengen dus warme lucht stijgt op en koelt af.
3. Waterdamp conderseert --> wolken onstaan --> zware druppels zorgen voor neerslag.

Maak aantekeningen!!

Frontale neerslag

Drie plekken onderzoeken

1. Waarom regent het in Suriname zo veel en hard?

2. Waarom is Death Valley zo droog?

3. Waarom kan je in Nederland een muur van onweerswolken op je af kan zien komen?

Klimaatgebieden

Suriname

Evenaar

Death 

Valley

Nederland

Waarom regent het in Suriname zo veel en hard?

klimaatgrafiek Paramaribo

Waarom is Death Valley zo droog?

Waarom kan je in Nederland een muur van onweerswolken op je af zien komen?

De waterkringloop

Waterkringloop

• 1. Zon verwarmt water, er ontstaat waterdamp.
• 2. Waterdamp stijgt op en koelt af.
• 3. Er ontstaat condensatie - wolken - regendruppels.
• 4. Neerslag op zee of op land.
• Neerslag op zee: Korte waterkringloop - Neerslag op land: Lange waterkringloop

• Neerslag op land komt altijd terug in zee door:
  
  
• 1. Afstromen ( door meren, rivieren etc.)
• 2. Infiltratie ( Via grondwater)

Maak aantekeningen!!

Vragen?

Aan de slag

Ga naar H1.4 Weer en Klimaat

Maak: 2 t/m 7 + samenvatting (opdr.9)

HERHALING

Paragraaf 1.4

Neerslag

Het overgaan van waterdamp (gasfase) in water (vloeibare fase) noem je...

1. Verdamping
2. Infiltratie
3. Condenseren

Welke drie soorten van neerslag heb je geleerd?

Stijgingsneerslag

Frontale neerslag

Stuwingsneerslag

Stijgingsneerslag ontstaat vaak in ...

1. West - Europa
2. De tropen
3. Koude gebieden
4. woestijnen

Hoe ontstaat stijgingsneerslag?

Waar ontstaat frontale neerslag?

1. In koude gebieden
2. West - Europa
3. In woestijnen
4. Rondom de evenaar

Hoe ontstaat frontale neerslag?

Sleep de woorden naar de goede plek in de tekening

Loefzijde

Lijzijde

Stuwingsregen

Regenschaduw

In een waterkringloop onderscheiden we:
1. condensatie
2. infiltratie
3. neerslag
4. ondergrondse afstroming
5. verdamping

Welke stappen vinden achtereenvolgens plaats in de waterkringloop als je begint bij oceanen en zeeën?

1. 1 - 3 - 4 - 2 - 5
2. 1 - 5 - 3 - 4 - 2
3. 5 - 4 - 1 - 3 - 2
4. 5 - 1 - 3 - 2 - 4

Welke twee onderdelen van de waterkringloop behoren tot de KORTE waterkringloop

1. Afstroming en condensatie
2. Afstroming en infiltratie
3. Condensatie en verdamping
4. Verdamping en infiltratie

Op welke twee manieren komt in de (lange) waterkringloop neerslag altijd weer terug in zee?

Sleep de woorden naar het juiste begrip. Welke woorden horen er bij het weer? En welke horen er bij het klimaat? 

Weer

Klimaat

De toestand van de atmosfeer op een bepaald moment en op een bepaalde plaats.

Het gemiddelde weer in een gebied, berekend over een periode van dertig jaar.

Is een momentopname

Morgen is er vrij veel bewolking en in het noorden en oosten kan in de ochtend plaatselijk een beetje regen vallen. 

Gemiddeld het hele jaar nooit kouder dan 18 graden

Neerslag in alle seizoenen

Welke weerelementen worden er op het weerbericht altijd genoemd?

1. temperatuur, wind, neerslag en bewolkingsgraad
2. mooi weer, neerslag, sneeuw, bewolkingsraad
3. temperatuur, zonkracht, neerslag, bewolkingsgraad
4. uv-staling, temperatuur, neerslag, bewolkingsgraad.

Welke klimaatfactor is dit?

1. breedteligging
2. hoogteligging
3. ligging van warme of koude zeestromen
4. gesteldheid aardoppervlak

Welke klimaatfactor is dit?

1. breedteligging
2. hoogteligging
3. ligging van warme of koude zeestromen
4. gesteldheid van het aardoppervlak

Welke temperatuurfactor is dit?

1. breedteligging
2. hoogteligging
3. windrichting
4. gesteldheid aardoppervlak

Hoe lager de breedteligging van een plaats, hoe kouder het is

1. Waar
2. Niet waar

Welk klimaat heeft Nederland?

1. landklimaat
2. tropisch klimaat
3. gematigd zeeklimaat
4. koud klimaat

Een lijn die gebieden met dezelfde luchtdruk met elkaar verbindt noem je

1. barometer
2. Hectopascal
3. isofix
4. isobaar

Bij een lage luchtdruk is er meestal (maar niet altijd!)kans op

1. neerslag
2. droog weer

Klimaat met weinig neerslag

Klimaat met zachte winters en koele zomers

Klimaat waar het vaak vriest

Klimaat met hoge temperaturen en veel neerslag

Klimaat met warme zomers en koude winters

Zeeklimaat

Landklimaat

Tropisch klimaat

Droog klimaat

Koud klimaat

Droog klimaat

Tropisch klimaat

Gematigd klimaat

1. Tropisch klimaat
2. Droog klimaat
3. Gematigd klimaat
4. Nat klimaat

1. Tropisch klimaat
2. Droog klimaat
3. Zee (Gematigd) klimaat
4. Pool klimaat