Nederland en Indonesie § I Van VOC tot cultuurstelsel

De koloniale relatie tussen Indonesië en Nederland


De VOC-tijd (1596-1799)
1 / 53
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo, mavo, havo, vwoLeerjaar 3,4

This lesson contains 53 slides, with interactive quizzes, text slides and 4 videos.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

De koloniale relatie tussen Indonesië en Nederland


De VOC-tijd (1596-1799)

Slide 1 - Slide

De komende weken:
Indonesië 
1 Van VOC tot cultuurstelsel (1.1 1.2 1.3)
  3 Nederland breidt zijn macht uit  (3.1 3.2 3.3)
4 Op weg naar onafhankelijkheid (4.1 4.2 4.3)
  6 Het Indonesisch Nederlands conflict 1945-1948 ( 4.1 4.2 4.3)   

Neem elke les naast je werkboek en tekstboek ook een schrift voor aantekeningen en het opschrijven leerdoelen ( = belangrijk!)

Slide 2 - Slide

Wat weet jij allemaal over
Indonesië?

Slide 3 - Mind map

Opdrachtje in tweetallen.
Pak je schrift en schrijf de betekenissen op!

Slide 4 - Slide

Wat hebben deze woorden te maken met Nederland en Indonesië?
Kulkas  
Lampu 
Panekuk
  Rebewis
  Apotik
  Atlas
  Asbak
  Agresif   

Slide 5 - Slide

En deze woorden dan?
Piekeren 
Pienter
  Gladjakker
  Amper
  Soebatten
  Klamboe
  Banjeren   

Slide 6 - Slide

Leervragen
1. Wat deed de VOC in 
Oost-Indië?
2. Hoe werd Nederlands- Indië bestuurd?
3. Wat betekende het Nederlands bestuur voor de bevolking van Nederlands- indië?


    Slide 7 - Slide

    Slide 8 - Video

    Let op:
    - Iedere paragraaf bestaat uit 3 sub-paragrafen
    - Aan het einde van ieder hoofdstuk: begrippen
    -Er zijn basisparagrafen en vaardigheden (bijvoorbeeld paragraaf 2)


    Slide 9 - Slide

    Slide 10 - Slide

    Slide 11 - Slide

    Slide 12 - Slide

    Republiek 
    wordt handelscentrum van Europa

    Weet je nog ...
    De Republiek der 7 Verenigde Nederlanden. Hadden gevochten tegen de koning van Spanje. Zij hadden hem buiten spel gezet en waren met de Regenten (rijke handelaren) een eigen Republiek begonnen.

    Slide 13 - Slide


    Specerijen: waarom zo populair?

    Erg interessant, meer smaak, langere houdbaarheid, medicijn.
    Groeien in Zuidoost-Azië.
    Door lange route, met veel tussenhandel zijn specerijen peperduur.

    Slide 14 - Slide







    De verschillende handelsroutes vanuit Azië

    Slide 15 - Slide


    Europese landen willen zelf winst maken


    De Portugezen ontdekken de route naar Azië

    Vasco da Gama maakt als eerste Europeaan de zeereis naar India (1498)
    Portugezen houden deze Carreira da India strikt geheim. Maar ook Groot-Brittannie is de baas over veel zeeroutes.

    Slide 16 - Slide


    Nederlanders willen dat ook!

    Spionage!
    Jan Huygen van Linschoten reist mee en beschrijft de reis in zijn Itinerario

    Slide 17 - Slide


    Molukken


    kruidnagel
    nootmuskaat
    foelie

    Slide 18 - Slide

    Nieuw probleem!
    • Steeds meer Nederlandse (compagnieën) bedrijven gaan naar Indië varen.

    • Hierdoor ontstaat veel concurrentie tussen Nederlanders onderling

    • De prijs van de specerijen daalt hierdoor snel, de winst dus ook

    Slide 19 - Slide

    Verenigde Oostindische Compagnie (1602)
    • Nederlandse regering (Staten-Generaal) grijpt in.

    • Compagnieën moeten samengaan in één bedrijf.

    • Hierdoor gaan ze concurrentie tegen en kunnen de winsten ook gebruikt worden in de oorlog tegen Spanje

    Slide 20 - Slide

    Doel: monopolie (alleenhandel) op de specerijenhandel ten oosten van Kaap de Goede Hoop

    Slide 21 - Slide

    Hoe?
    • Uitschakelen van concurenten

    • Bouwen van handelposten

    • Contracten met inheemse vorsten

    • Opbouwen van handelsnetwerk in Azië

    • Indien nodig: veel geweld

    Slide 22 - Slide

    oplossing = 
    Verenigde Oostindische Compagnie!



    De Staten- Generaal grijpt in. Samenwerking is nodig om concurrentie te verkleinen.
    bovendien kan meer winst gebruikt worden in de oorlog tegen Spanje

    Slide 23 - Slide


    Hoe?



    Uitschakelen van concurenten

    d.m.v.
    diplomatie (contracten sluiten) en geweld (oorlog voeren)

    Slide 24 - Slide



    Jan Pieterszoon Coen



    Berucht vanwege het gebruik van geweld;

    Vermoorden of verbannen van de bevolking van de Banda-eilanden/
    Hongitochten, speciale strafexpedities om smokkelen tegen te gaan.

    Slide 25 - Slide

    Slide 26 - Slide


    VOC 17e eeuw 


    2000 schepen en 30.000 man personeel
    o.l.v. de 'Heren XVII'
    Eerste multinational van de wereld
    De VOC wilde winst maken met de handel op Oost-Indië

    Slide 27 - Slide


    VOC 18e eeuw

    verloren de monopolypositie
    veel zwarte handel
    G-B had al stoomschepen en gingen sneller
    bestuur weet dat er geen winst meer is maar past de boekhouding aan
    1799 - VOC Failliet!!!

    Slide 28 - Slide

    Slide 29 - Video

    Leervragen
    1. Wat deed de VOC in 
    Oost-Indië?
    2. Hoe werd Nederlands- Indië bestuurd?
    3. Wat betekende het Nederlands bestuur voor de bevolking van Nederlands- indië?


      Slide 30 - Slide

      Na het Failliesement


      van de V.O.C. werden de bezittingen van de Nederlandse staat.

      Je spreekt sindsdien van de kolonie 
      Nederlands Indie.

      Slide 31 - Slide

      Organisatie:
      1. gouverneur-generaal: Nederlands hoogste bestuurder van Nederlands-Indië
      2. residenten: Nederlandse "hulpjes" van de gouverneur-generaal die de provincies bestuurden
      3. Regenten: Indische bestuurders

      Slide 32 - Slide

      1799: Einde VOC
      • Engeland krijgt steeds sterkere vloot

      • Minder vraag naar producten van de VOC

      • Vierde Nederlands-Engelse oorlog (1780-1784)

      • Slecht bestuur en corruptie

      Slide 33 - Slide

      Leervragen
      1. Wat deed de VOC in 
      Oost-Indië?
      2. Hoe werd Nederlands- Indië bestuurd?
      3. Wat betekende het Nederlands bestuur voor de bevolking van Nederlands- indië?


        Slide 34 - Slide


        Cultuurstelsel - 1830

        Als Nederlands - Indië een kolonie is wil Nederland er geld aan verdienen. Alle grond wordt klaargemaakt voor de landbouw. Boeren krijgen een stuk grond en moeten 20% van de grond verbouwen voor de Nederlandse Handels Maatschappij, als vorm van belasting. Boeren moeten koffie, suiker, indigo en thee verbouwen (cultures). 

        Slide 35 - Slide

        Honger voor de Indonesiërs

        Slide 36 - Slide

        Negatieve gevolgen voor cultuurstelsel

        • Beste land moest voor het cultuurstelsel worden gebruikt
        • Meer dan 20% afstaan + belasting (corruptie regenten)
        • Door cultuurproducten minder rijst: gevolg: Hongersnoden                              
        • herendiensten; 66 dagen per jaar werken voor het Nederlands bestuur: GRATIS!


        Slide 37 - Slide

        Slide 38 - Slide

        Slide 39 - Slide

        Slide 40 - Video

        Leervragen
        1. Wat deed de VOC in 
        Oost-Indië?
        2. Hoe werd Nederlands- Indië bestuurd?
        3. Wat betekende het Nederlands bestuur voor de bevolking van Nederlands- indië?


          Slide 41 - Slide

          Wat is geen specerij?
          A
          Peper
          B
          Nootmuskaat
          C
          Zout
          D
          Foelie

          Slide 42 - Quiz

          Waarom waren de oude routes niet meer goed genoeg?

          Slide 43 - Open question

          Wat betekent het woord handelsmonopolie?
          A
          De vorst levert de specerijen aan Nederland
          B
          Nederland heeft als enige het recht om met deze vorst te handelen
          C
          De vorst mag met iedereen handelen met wie hij wilt
          D
          De prijs van het product hang af van de vraag

          Slide 44 - Quiz

          Was de bevolking van de Indonesische eilanden blij met het handelsmonopolie van de VOC?
          A
          Ja
          B
          Nee

          Slide 45 - Quiz

          Waarom nam de staat alle bezittingen van de VOC over?
          A
          De staat moest wel anders ging de staat ook failliet
          B
          De staat wilde op die manier de VOC redden
          C
          De staat was van mening dat in Indonesië nog steeds veel geld te verdienen was
          D
          De staat wilde af van de VOC omdat deze te machtig aan het worden was

          Slide 46 - Quiz

          Waarom was het belangrijk dat het volk dacht dat de vorst nog steeds een onafhankelijke heerser was?
          A
          Op deze manier kon het volk makkelijk in opstand komen
          B
          Hierdoor wist het volk duidelijk wie de baas was
          C
          Op deze manier kon het volk de vorst afzetten
          D
          Het leek dan alsof er niks veranderd was en het volk bleef rustig

          Slide 47 - Quiz

          Personen uit deze les

          • Vasco da Gama
          • Cornelis de Houtman
          • Jan Huygen van Linschoten
          • Jan Pieterszoon Coen

          Slide 48 - Slide

          Jaartallen uit deze les

          • 1596: Cornelis de Houtman komt in als eerste Nederland in Oost-Indië aan
          • 1602: oprichting van de VOC
          • 1799: einde van de VOC

          Slide 49 - Slide


          Schrijf 3 dingen op die
          je deze les hebt geleerd

          Slide 50 - Open question


          Stel 1 vraag over iets dat je deze
          les nog niet zo goed hebt begrepen.

          Slide 51 - Open question

          Video
          De groei van de Grachtengordel

          Slide 52 - Slide

          0

          Slide 53 - Video