Herhalingsles 1: (3.1 t/m 3.3)

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

HERHALING

POLITIEK

3.1

Politiek, de overheid, 

het algemeen belang, hoe komt de overheid aan geld? 

3.2

Democratie, dictatuur, rechten, plichten, grondwet, mensenrechten. 

3.3

Links, midden, rechts + wie mogen wij kiezen?

De belangrijkste begrippen voor de toets!

3.1

Politiek is het maken van keuzes en het nemen van besluiten, politici houden zich hier mee bezig, maar krijgen ook hulp van ambtenaren!

Deze twee groepen samen, noemen we de overheid (p + a). 

De overheid zorgt vooral voor het algemeen belang: veel mensen hebben hier een voordeel van / belang bij. Denk bijvoorbeeld aan: 

• Veiligheid, straatverlichting, goed onderwijs, ziekenhuizen, weinig files, voldoende politie, weinig criminaliteit etc. 

3.1 Keuzes maken

Alle maatregelen van de overheid kosten veel geld, de regering geeft in 2021 336 miljard euro uit (waaronder voor het algemeen belang). 

De overheid krijgt veel geld van de burgers en bedrijven, zij betalen namelijk belasting. Krijgt de overheid te weinig geld binnen? Dan kunnen zij: 

- De belastingen verhogen

- Bezuinigen (minder geld uitgeven)

3.1 Keuzes maken

3.2

Democratie: een land waar de bevolking zelf de mensen kiest die de macht krijgen 

(wij mogen kiezen wie in de Tweede Kamer komt, grondwet beschermt de inwoners). 

• Nederland, België, Frankrijk, Spanje, Amerika, Canada etc. 

Dictatuur: een land waar maar één iemand of een kleine groep mensen alle macht heeft (deze persoon/ partij bepaalt alles, inwoners hebben geen rechten).

• Noord-Korea, Wit-Rusland, China, Rusland, Turkije

3.2 Wie heeft de macht?

In Nederland hebben we veel rechten, vrijheid van meningsuiting, mogen demonstreren etc. Maar er zijn ook dingen die je moet doen!

Dit staat allemaal in de grondwet: de belangrijkste rechten en plichten van burgers én de overheid.

Dit zijn grondrechten, ook wel mensenrechten genoemd. Dingen waar je recht op hebt omdat je mens bent!

3.2 Wie heeft de macht

3.3

Links: de overheid moet kwetsbare mensen helpen (werklozen, armen, ouderen). Mensen die meer geld verdienen, moeten meer betalen. De overheid moet een actieve rol krijgen. 

• PvdA, SP, GroenLinks, DENK

Midden: de mensen moeten meer voor elkaar gaan zorgen, overheid helpt waar nodig. In veel opzichten tussen links en rechts in. 

• D66, PVV

Rechts: de overheid moet mensen zoveel mogelijk vrijheid bieden. Mensen en bedrijven moeten zoveel mogelijk zelf beslissen en hun eigen problemen oplossen. De overheid moet een passieve rol aannemen.

• VVD, FvD, SGP

3.3 Op wie ga jij stemmen?

BELANGRIJKE
OPDRACHTEN