zuurstof toedienen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Zuurstof toedienen 

Leerdoelen

• je kunt aan het einde van de les de verschillende wijze van zuurstof toedienen benoemen.
• Je weet aan het einde van de les de voor- en nadelen van de verschillende toedieningswijze
• je kunt aan het einde van de les drie verpleegkundige aandachtspunten benoemen waar je  op let tijdens het toedienen van zuurstof.

0

Hoe kan je de zuurstof meten bij je zorgvrager?

hoe meet je zuurstofgehalte?

• saturatie ( verzadiging vd erytrocyten met O2)
• veneuze Astrup = vingerprik 

• Arteriële Astrup (bloed uit slagader gehaald)

• Gezonde mensen saturatie 96- 100 %
• COPD/ hartfalen saturatie 92-100%
• Lager dan 95% overleg arts
• Lager dan 90% overwegen toedienen van zuurstof. Altijd inoverleg met de arts.

Benoem enkele verschijnselen bij zuurstofgebrek

verschijnselen hypoxie

• kortademig in rust en ook bij lichte inspanning
• geen energie om iets te ondernemen 
•  gebruik hulpademhalingsspieren 
• sufheid, minder alert
• vergeetachtigheid / verward
• blauwe huidskleur van vingers, nagels , lippen 
• hoge pols en AH en RR
• angstig 

Waar moet je opletten als je zuurstof gaat toedienen bij je zorgvrager?

Wat zie je een zorgvrager met een zuurstof gebrek doen?

Bij zuurstoftoediening zijn er drie risico's. Welk antwoord is onjuist?

1. Etsende werking
2. Brand
3. Explosie
4. Bevriezing

Juist of onjuist: Luchtbevochtiging bij zuurstoftoediening vanaf 5 liter per minuut is noodzakelijk

1. Juist
2. Onjuist

Zuurstofbronnen

• Zuurstofcilinder
• Concentrator
• Vloeibaar zuurstof

voor- en nadelen concentrator

• haalt zuurstof uit de omgevingslucht - raakt nooit op
• let op goede ventilatie
• lange slangen / knikken 
• maakt meer geluid 
• goedkoper

Hulpmiddelen

Neusbril                                             Zuurtstofkatheter                                            Masker

6 tot 10 liter

1 tot 6 liter

0 tot 3 liter

Juist of onjuist: een tekort aan zuurstof is schadelijker dan een verhoogd CO2-gehalte.

1. Juist
2. Onjuist

10 tot 15 liter per minuut

1 tot 6 liter per minuut

0 tot 6 liter per minuut

voorbehouden en risicovol

• altijd in opdracht vd arts 
• schrijft ook aantal liters voor per minuut
• gebruik maken van juiste middelen en materialen 
• alert zijn bij COPD (ademdepressie)
• zuurstof is brandbaar!
• bij een cilinder; bereken de inhoud

De zorgvrager met hypoxie...

... wil het liefste rechtop zitten

... wil knellende kleding uitdoen

... kan niet praten en ademhalen  tegelijk

... gebruikt hulpademhalingsspieren

... neusvleugelt

... heeft tekenen van cyanose

formule is 

 Inhoud cilinder (liters) x druk (bar). = .. liter zuurstof.

Hoeveelheid = 10 x 130 = 1300 liter zuurstof.

dan delen door 60 = aantal uren dat je nog zuurstof hebt. 

delen door aantal liters/minuut wat iemand nodig heeft. 

zo aan de slag met praktische vaardigheid en de som om het te berekenen

Pas op met zuurstof!

In een zuurstofconcentrator stroomt de omgevingslucht door adsorberend materiaal, een zogenaamde 'moleculaire zeef’. Dit materiaal scheidt de zuurstof van de stikstof en van andere gassen.

Het resultaat is een constante toevoer van een hoge concentratie extra zuurstof naar de client.

verpleegkundige aandachtspunten 

• zorg voor comfortabele houding zorgvrager
• bij meer dan 5 ltr dan lucht bevochtigen 
• voorkomen van drukplekjes
• gebruik geen vet/olie als zalf. NOOIT vaseline 
  
• goede neus / mond verzorging
• pas op met vuur / vonkjes 

Indicaties:

problemen met ademhaling of gaswisseling

- hart/long problemen

- bloed armoede

- postoperatief, sedatie

- ernstig trauma

-onderkoeling

Contra-Indicatie

- verwondingen neus/keelholte

- verwondingen aan aangezicht

- schedel/hersenen trauma

- een jonge leeftijd (kinderen en zuigelingen)

- vroeggeboorte (oogschade)

Bij een longembolie krijgt een deel van de long

1. Te weinig bloed en zuurstof
2. Te weinig bloed en vitamine
3. Te weinig bloed en enzymen
4. Te weinig bloed en Glucose

Bij hyperventileren geeft iemand

1. Te veel koolzuurgas af
2. Te weinig koolzuurgas af
3. Te veel zuurstof af
4. Te weinig zuurstof af

welke hulmiddelen ken jij waarmee je iemand zuurstof toedienen?

Benoem enkele complicaties die kunnen optreden bij het toedienen van de O2

complicaties 

• ademdepressie
• koolzuuropstapeling door onvoldoende O2 toevoer
• O2 intoxicatie (bij beademing)
• lucht in de maag (katheter te diep ingebracht)
• weglekken O2 bij verkeerd hulpmiddel
• droge neus / mond 
• drukplekken 

Oefenen

Pak je protocol!

- Zuurstof berekenen

- Zuurstof hulpmiddelen toepassen

- Zuurstof toedienen

Opdracht

leerdoelen behaald? 

je kunt aan het einde van de les de verschillende wijze van zuurstof toedienen benoemen.

Je weet aan het einde van de les de voor- en nadelen van de verschillende toedieningswijze

je kunt aan het einde van de les drie verpleegkundige aandachtspunten benoemen waar je op let tijdens het toedienen van zuurstof.

Observatie van zorgvrager met O2 toediening

1. Observatie zorgvrager
2. Observeren huid en slijmvliezen
3. Observeren of zuurstoftoediening effectief is
4. Observeren dosering zuurstof (te hoog/ te laag?)

Observatiepunten
zorgvrager

AH frequentie? (snelheid - diep of oppervlakkig - neusvleugelen ja/ nee - hulpademhalingsspieren ja/ nee)

Cyanose ja/ nee?

Vertoont zorgvrager tekenen van angst?

Is medicatie gegeven volgens voorschrift?

Zit O2 goed aangesloten, zit het slangetje goed etc.

Overige observatiepunten?

Huid en slijmvliezen: Goede controle & verzorging neus, mond en keel - Check op decubitus door neussonde of neusbril

Is toedienig effectief? Knik in slang? - Verstopping door slijm? - Ademt zorgvrager veel door de mond?

Zuurstofdosering te hoog of laag: Hoofdpijn - Hoge hartslag - Zweten - Bewustzijnsverlies - Hoge bloeddruk - Overmatige speekselafvloed

 

Wanneer heeft het toedienen van zuurstof geen effect? (Meerdere antwoorden mogelijk)

1. Bij bloedarmoede (anemie)
2. Bij COPD
3. Bij een lage bloeddruk
4. Bij onvoldoende pompwerking v.h. hart

Wat zijn de twee nadelen van bevochtiging van zuurstof?

0

Vragen?!