P1: Wat is politiek + start P2: parlementaire democratie

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Paragraaf 1:Wat is politiek

Maatschappijleer dit jaar

• Op tijd komen
  
• Spullen mee, ook device!!
  
• niet eten drinken.
  
• geen petjes, jassen ("vesten") , telefoons in de telefoontas.
  
• Respect in alle vormen
  
• Vrijheid om te zeggen wat je wilt.
  
• Waarschuwen doe ik niet meer.   

Even een introductie geven van jezelf

Voor we beginnen:
Maatschappijleer dit jaar: lessonUp

We maken gebruik van LessonUp (Daar kijk je nu naar)

Je moet je eerst aanmelden in een klas die ik heb aangemaakt.

Ga naar LessonUp.app

Jouw klas is: 

Code: 

hier inlogcodes en manieren beschrijven

Even een introductie geven van jezelf

Maatschappijleer dit jaar

                                                       Regels PO:

• Deadline is deadline. Geen ruimte voor uitstel.
  
• Opdracht en inleveren via som.
  
• Bij zwaarwegende omstandigheden en hoge uitzondering , eventueel herstelweek.
  
• Vragen?

Even een introductie geven van jezelf

Aan het einde van deze paragraaf kan ik:

• Uitleggen wie de besluiten nemen in Nederland.
• Uitleggen wie de  overheid zijn in Nederland.
  
• Verschil uitleggen tussen algemeen en persoonlijk belang.
• Uitleggen waarom Nederland een indirecte democratie is en geen directe democratie.

Politiek

•                                      De wijze waarop een bepaald land wordt       bestuurd. Gaat over het maken van keuzes en het nemen van beslissingen.
  

                                       Mensen die van politiek hun 

                                       hebben gemaakt

•                                         Mensen die werken bij de gemeente,

                                        de provincie of het Rijk.

Welke keuzes worden genomen door de politiek?

Wel

Niet

Wie regelt wat?

Politieke niveaus

• Rijk
• Provincie
• Gemeente
• Europese Unie

Wie bepaalt wanneer het vuilnis in jou straat wordt opgehaald?

1. gemeente
2. provincie
3. tweede kamer (het rijk)
4. Europese Unie

Wie beslist of het leger moet worden ingezet?

1. gemeente
2. provincie
3. tweede kamer (het rijk)
4. Europese unie

Wie bepaald de sluitingstijd van cafe's

1. gemeente
2. provincie
3. tweede kamer (het rijk)
4. Europese unie

Wie bepaalt hoeveel streekbussen er rijden?

1. gemeente
2. provincie
3. tweede kamer (het rijk)
4. Europese unie

Wie beslist hoeveel vluchtelingen Nederland opvangt?

1. gemeente
2. provincie
3. tweede kamer (het rijk)
4. Europese unie

Algemeen belang VS persoonlijk belang

Politiek neemt besluiten die van algemeen belang zijn en invloed hebben op ons leven. Denk aan:

• Openbare orde en veiligheid.
• Infrastructuur.
• Welvaart.
• Welzijn.
• Onderwijs.
• Defensie.

Stel, JIJ krijgt het helemaal voor het
zeggen in Nederland.
Wat zou je als eerste doen en waarom?​
(algemeen belang)

Welke maatschappelijke problemen herkennen we in het filmpje?

Nederland een democratie

Vandaag

- terugblik: indirecte democratie/directe democratie

- volksvertegenwoordigers
- democratie of dictatuur

Aan het einde van deze paragraaf kan ik:

• Uitleggen wie de besluiten nemen in Nederland.
• Uitleggen waarom Nederland een indirecte democratie is en geen directe democratie.
• Verschil uitleggen tussen democratie en dictatuur.
• Uitleggen wat een grondwet is. 

Hoe kunnen burgers wel invloed hebben?

Nederland een democratie

Terugblik: waarom geen directe democratie?

Terugblik: indirecte democratie, waar gaat het geld naar toe?

https://www.rijksoverheid.nl/documenten/brochures/2023/09/19/miljoenennotaposter-2024

Democratie

Democratie: Een land waar de bevolking zelf de mensen kiest die de macht krijgen.

Nederland is een democratie:

• Iedereen van 18 jaar of ouder en een Nederlands paspoort mag stemmen.
• We hebben veel rechten zo mogen wij onze eigen geloof kiezen en hebben we vrijheid van meningsuiting.
  

00:15

Wie is onze volksvertegenwoordiging?

00:32

Leg uit wat eerlijke en geheime verkiezingen zijn.

01:02

Wat doet de rechterlijke macht?

1. Wetten maken
2. Controleren of iedereen zich aan de wetten houdt.
3. De politie aansturen

01:34

Wat mag de overheid niet doen als het gaat om vrijheid van meningsuiting in Nederland?

02:16

Waarom is persvrijheid zo belangrijk?

02:50

Wie moet zich in Nederland houden aan de grondwet?

1. Alleen de overheid
2. Alleen de burgers
3. Alleen kinderen
4. Alle mensen in Nederland.

Dictatuur

In een dictatuur heb je lang niet zo veel vrijheid als in een democratie. 

Dictatuur: een land waar maar één man of een kleine groep mensen de macht heeft. Bijv. Noord Korea of Syrië.

• De leider bepaald wat er in de krant of op tv komt.
• Internet wordt gecontroleerd
• Je hebt weinig vrijheid en je mag niet zomaar zeggen wat je denkt.
  

Lees het bericht en beantwoord de vragen op de volgende dia.

Is Venezuela een democratie of een dictatuur?

1. Democratie
2. Dictatuur

Noem minimaal 2 redenen waarom
Venezuela een dictatuur is.
Je mag ook zelf iets bedenken.

Wat zou je het meeste missen
als je in Noord Korea zou wonen.
Leg je antwoord uit.

De grondwet

Grondwet: hierin staan de belangrijkste rechten en plichten van burgers én de overheid.

• Klassieke grondrechten: Beschermen ons tegen de overheid. Geven ons rechten  tegen een te machtige overheid.

• Sociale grondrechten: Plichten van de overheid: zorgen voor een goed bestaan

Je kunt uitleggen wat een grondwet is en hier voorbeelden bij noemen.

M4c al gedaan

Rechten

Plichten

Belasting betalen

Vrijheid van meningsuiting

School

De politie mag je niet zomaar oppakken.

M4c al gedaan

plaat: Prodemos

Artikel 1: Gelijkheidsbeginsel

Artikel 23: Onderwijs, waaronder vrijheid van onderwijs

Artikel 114: De doodstraf kan niet worden opgelegd

Artikel 5: Petitierecht

Artikel 8: Vrijheid van vereniging

Artikel 17: Vrije toegang tot rechter

Opdracht: zoek de juiste grondwet op de juiste plek op de afbeelding

00:40

Waarom zijn deze verkiezingen niet eerlijk verlopen?

Maatschappijleer dit jaar

• Op tijd komen
  
• Spullen mee, ook device!!
  
• niet eten drinken.
  
• geen petjes, jassen ("vesten") , telefoons in de telefoontas.
  
• Respect in alle vormen
  
• Vrijheid om te zeggen wat je wilt.
  
• Waarschuwen doe ik niet meer.   

Even een introductie geven van jezelf