§5.4 Koude Oorlog ver weg en dichtbij

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

§5.4 Koude Oorlog ver weg en dichtbij

Terugblik vorige les(sen):

Hoofdvraag: Hoe verliep de Koude Oorlog in Azie?

Volgende dia: leerdoelen.

Aan het eind:

- kun je uitleggen waarom er momenteel 2 Korea's bestaan;

- weet je te benoemen wie de Vietnamoorlog heeft gewonnen en waarom.

Waarom staan er 2 zwarte pijlen in de wereldkaart?

Korea-oorlog

Vietnamoorlog

Waarom staan er twee zwarte pijlen in de wereldkaart?

Oorzaken Korea-oorlog

•  Korea was sinds 1910 bezet door Japan
  . Japan verliest de WOII, en Korea wordt weer onafhankelijk. Maar communistisch of kapitalistisch?
  

Na de Tweede Wereldoorlog werd het land bij de 38e breedtegraaf in 1950 gesplitst in:

• Noord-Korea: communistisch, gesteund door de Sovjet-Unie
  en China.
• Zuid-Korea: kapitalistisch, gesteund door de VS. De VS wil, nadat China in 1949 o.l.v. Mao Zedong het communisme koos, nog meer landen in Azie communistisch werden. 

Mao Zedong

Vlag China, communistische landen hebben veel rood in de vlag.

Gevolg Korea-oorlog

Direct na WOII wordt Korea dus opgesplitst in een Russische zone (Noord-Korea) en een Amerikaanse zone (Zuid-Korea).

Na een paar jaar (1950) verdwijnen de Russische (Sovjet)soldaten en de Amerikaanse soldaten.

Hierna vallen de Noord-Koreanen (met goedkeuring van Sovjetleider Stalin) Zuid-Korea aan.

- Zuid-Korea krijgt net op tijd hulp van de VS en nog meer kapitalistische landen (o.a. 5000 Nederlandse soldaten), want het communisme moet worden ingedamd.  Deze indamming was in Europa al gebeurd met het IJzeren Gordijn.

- In 1953 kwam er een wapenstilstand, maar officieel zijn de 2 landen vandaag nog steeds in oorlog!

Hierna filmpje (+ 2 min) met daarna quizvragen.

Bekijk hiernaast een print screen van 0:50. Welke fout staat in de print screen?

1. De namen van de hoofdsteden moeten worden omgedraaid.
2. Het getal 38° moet een ander getal zijn.
3. De vlaggen van de Verenigde Staten en de Sovjet-unie moeten worden omgedraaid.
4. Er staat helemaal geen fout in de print screen.

Twee uitspraken:

1. Hiernaast je Kim Jong-un, momenteel de communistische dictator van Zuid-Korea.

2. De streep van de 38e breedtegraad die ooit random is getrokken, is momenteel uitgegroeid tot een van de meest beladen grenzen ter wereld.

1. Alleen uitspraak 1 is juist
2. Alleen uitspraak 2 is juist
3. Beide uitspraken zijn juist
4. Beide uitspraken zijn onjuist

Oorzaken Vietnamoorlog

• Vietnam was een kolonie van Frankrijk: Frans Indochina
  , maar wordt in WOII veroverd door Japan. Japan verliest de oorlog.

• 
  Ontstaan nationalisme bij de bevolking van Vietnam o.l.v. de communistische leider Vietminh

0

Oorzaken

• Dekolonisatie onder leiding van de communistische Vietminh
  

• Fransen willen dit niet accepteren

• Vergeet dit ook niet: dekolonisatie zie je overal in Azië gebeuren. Zo wil India niet meer bij Engeland horen en Indonesië niet meer bij Nederland.

Gevolgen

• Fransen worden verslagen bij Dien Bien Phu (1954)

• Noord-Vietnam wordt communistisch

• Zuid-Vietnam wordt kapitalistisch

• Grens ligt bij de 17e breedtegraad

• De Verenigde Staten steunen (in het geheim) Zuid-Vietnam

Dominotheorie

De Amerikaanse president Eisenhower beweerde, in 1954, dat de val van Indochina (tegenwoordig Vietnam), voor het communisme, als een rij dominostenen de val van Zuidoost-Azië zou meebrengen. Hij vond het zaak om in Vietnam alles op alles te zetten om een nederlaag te vermijden.

Amerikaanse steun aan Zuid-Vietnam

Doel: voorkomen dat Zuid-Vietnam onder de voet wordt gelopen door het communistische Noord-Vietnam

• Noord-Vietnam steunen communistische aanhangers in Zuid-Vietnam: Vietcong

• Er ontstaan een burgeroorlog in 1957
  

• Amerikanen steunen Zuid-Vietnam, eerst met 'adviseurs' en wapens, daarna met troepen (eind 1963: 16.000)
  

• CIA vermoordt leider van Zuid-Vietnam in 1963 en plaatst een stroman

Tonkin-incident

augustus 1963

'Aanslag' op het Amerikaanse marineschip Maddox door Noord-Vietnam

Gevolgen

• Amerikanen zien de aanslag als een oorlogsverklaring
  

• President Johnson krijgt carte blanche om het probleem op te lossen (lees: oorlogsverklaring)
  

• Operation Rolling Thunder

• Vergeet dit ook niet: in 1968 zijn er ongeveer 500.000 Amerikaanse soldaten in Vietnam

Maar...waarom gaat het zo hopeloos mis in Vietnam?

Hoe verliep de oorlog?

• De Amerikanen vochten in een volstrekt onbekend jungle-gebied, terwijl de Vietnamezen dit gebied goed kenden
  

• Guerilla-oorlogsvoering: geen massale aanvallen, maar kleine, onverwachte aanvallen van de Vietcong
  

Hoe verliep de oorlog?

• De vijand bevond zich ook tussen de bondgenoten
  

• Waar is de vijand?! De Vietcong maakte gebruik van tunnels, ondergrondse bunkers en waren soms vrijwel onzichtbaar
  

Van kwaad tot erger: 

napalm en Agent Orange

De Verenigde Staten zetten alles in om de oorlog te winnen

Steeds meer protesten tegen de oorlog

• Er reizen veel journalisten mee met de soldaten
  

• De oorlog is vanuit de huiskamer te volgen op televisie en in de kranten
  

• Niet alleen de Vietnamezen, maar ook de eigen soldaten begaan vreselijke oorlogsmisdaden
  

• De frustraties van de soldaten zijn duidelijk te zien: "Wat doen we daar?!"

• Vergeet dit ook niet: de meeste protesten zijn in Amerika zelf, maar ook in Nederland wordt tegen de oorlog geprotesteerd.
  

Afloop van de oorlog

• Nixon, vanaf 1969 president, wil de oorlog beëindigen
  

• Zo min mogelijk gezichtsverlies voor de Amerikanen: Peace with Honour

• Vietnamisering: geef de oorlog terug aan de Vietnamezen
  

• Terugtrekking van de Amerikaanse troepen
  

• Vredesverdrag met Noord-Vietnam/Vietcong in Parijs (1973)
  

Afloop van de oorlog

• Nixon, vanaf 1969 president, wil de oorlog beëindigen
  

• Zo min mogelijk gezichtsverlies voor de Amerikanen: Peace with Honour

• Vietnamisering: geef de oorlog terug aan de Vietnamezen
  

• Terugtrekking van de Amerikaanse troepen
  

• Vredesverdrag met Noord-Vietnam/Vietcong in Parijs (1973)
  

Gevolgen van de Vietnamoorlog

• Het Amerikaanse zelfvetrouwen heeft een enorme dreun gehad

• Veel Vietnamveteranen met posttraumatische stressstoornis, maar worden vooral als moordenaars gezien
  

• Enorme staatsschuld van de Verenigde Staten door de oorlogskosten

Gevolgen van de Vietnamoorlog

• De Vietnamoorlog had eigenlijk niet zoveel met de Koude Oorlog te maken, meer met Amerika's angst voor het communisme
  

• Vergeet dit ook niet: in 1975 valt Noord-Vietnam, Zuid-Vietnam binnen. Het land wordt in 1976 in zijn geheel communistisch
  

Dominotheorie

Als een land valt voor communisme, zullen de buurlanden ook aangestoken worden / vallen

1954 (Eisenhower)

Hoe verliep de oorlog?

Vietnam is een jungle

• De Amerikanen vochten in een volstrekt onbekend gebied
  

• Guerilla-oorlogsvoering: Kleine, onverwachte aanvallen van de Vietcong