3.4 Strijden of sporten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

3.4 Strijden of sporten

wat gaan we doen? 

• Herhaling van voor de vakantie -> Perzische oorlogen
• Peloponnesische oorlogen bespreken
• check!

Doel

Aan het einde van deze les kun je:

• De  Perzische oorlogen nog een keer uitleggen
• De oorzaak van de Peloponnesische oorlog uitleggen
  
• uitleggen wat het verschil is tussen Sparta en Athene

Monarchie, Democratie, Oligarchie of Aristocratie?
De leerlingen van de eerste klas beslissen samen welke huiswerk opdrachten ze maken. De meerderheid beslist.

1. Monarchie
2. Democratie
3. Oligarchie
4. Aristocratie

Waar of niet waar?
Alle burgers van Athene mochten stemmen

1. Waar
2. Niet waar

Waarom stichtten de Grieken Kolonies?

Wat is de oorzaak van de Perzische oorlog?

De Perzische oorlogen zijn de oorlogen die de Grieken in Perzië voerden.

1. Goed
2. Fout

Naast Athene speelde Sparta ook een rol in de strijd tegen de Perzen.

1. Goed
2. Fout

Door de kolonisatie van de Grieken vielen de Perzen Griekenland aan.

1. Goed
2. Fout

De eenheid onder de Grieken bleek tijdens de Perzische Oorlogen uit de samenwerking van veel poleis met Athene en Sparta.

1. Goed
2. Fout

Leg uit waarom kolonisatie nodig was voor de Griekse stadstaten.

Perzië

• Perzen veroveren in de 6de eeuw v. C. de Griekse kolonies in Turkije
• 499 v.C.: poleis komen in opstand tegen de Perzische overheersing -> steun Athene
• Slag bij Marathon:  Atheens leger verslaat koning Darius
• 480 v.C.: nieuwe Perzische poging Griekenland te veroveren, mislukt door Thermopylae
  
• Gevolg: Perzische vloot en landleger verslagen bij Salamis

Peloponnesische oorlog

431 v.C - 404 v.C

Peloponnesische Oorlogen (432-404 v.Chr.)

• Na de Perzische oorlogen kwamen de 2 machtigste poleis tegenover elkaar te staan: Athene vs. Sparta. 
• Te grote verschillen (Sparta sterk op land, Athene op zee)

Bondgenootschappen:

• Delische Bond :Athene
  
• Peloponnesische Bond : Sparta
  

ATHENE

SPARTA

Democratie

Oligarchie

Akropolis

Zeemacht

Landmacht

Open vlakte

Handelaars

Beroepssoldaten

De Peloponnesische Oorlog I

• duurde van 431 vChr. tot 404 v Chr. 
• Na de overwinning op Perzië wordt Athene rijk en machtig.
• Buitenlandse politiek > Athene gaat zich bemoeien met andere poleis.
• Athene geeft militaire steun aan kleine poleis, wil wel gehoorzaamheid

De Peloponnesische Oorlog II

Directe aanleiding: 

• Handelsverbod op Megara -> Sparta keert zich tegen Athene 
• Oorlog tussen Athene en Sparta (en hun bondgenoten):
  

De Peloponnesische Oorlog.

duurt 30 jaar

gevolgen Peloponnesische Oorlogen 

• Sparta wint - maar als gevolg van de oorlog zijn beide staten verzwakt. 
• Athene moet stadsmuren afbreken
• Athene moet democratie afschaffen

• Griekenland is een makkelijke prooi voor de koning Philip van Macedonië. 

Alexander de Grote

• 334 v.C.: Alexander de Grote valt Perzische rijk aan en verovert het rijk
  
• Overal waar hij kwam stichtte hij steden -> Griekse soldaten blijven hier wonen
• Gevolg: verspreiding Griekse cultuur ->  hellenisme
• Griekse tempels hadden verschillende stijlen 
• Parthenon: Dorische stijl 
• Tempel van Niké: Ionische stij
• Tempel van Zeus: Korinthische stijl 

Wat is de oorzaak van de Peloponnesische oorlog?

Welk begrip hoort bij de verspreiding van de Griekse cultuur?

1. Democratie
2. Hellenisme
3. Tempel
4. Ionische stijl