2.1 Systeem Aarde

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

2.1 Systeem Aarde

H2: Systeem aarde

Vandaag

Korte terugblik/afsluiting H1

Uitleg 2.1 

Zelfstandig werken 

Koppel de woorden aan de juiste breuklijn. 

Transform

Divergent 

Convergent

Geen vulkanisme

Effusief vulkanisme

Explosief vulkanisme

Stratovulkaan

Spleetvulkaan

schildvulkaan

Caldera

De vele aardbevingen in het Noorden van Turkije worden veroorzaakt door

1. een transforme breuk
2. door een divergente breuk
3. door convergentie

Aardbevingen zijn het zwaarst bij

1. convergente en divergente breuken
2. convergente en transforme breuken
3. transforme en divergente breuken

Hieronder staan een aantal stappen hoe een tsunami ontstaat. Zet de gebeurtenissen in de juiste volgorde.

1

2

3

6

4

5

Aardbeving in de zee

De golven worden sneller en krachtiger

Er ontstaan golven 

De tsunami komt aan land

Golven komen in de buurt van de kustlijn

De kustlijn trekt zich snel terug

Afsluitend: de hoofdvraag van H1

Systeem Aarde

00:50

De mannen stappen uit de auto om het ecosysteem niet te verstoren. Welke sfeer beschermen ze hiermee?

02:25

Het mysterie van de keien.. Wat is volgnens jou de verklaring voor de aanwezigheid van deze stenen en de sporen die ze trekken?

02:40

Vier factoren die Racetrack Playa verklaren

1. Harde ondergrond

2. Regen

3. IJs

4. Wind 

02:42

Sleep elke factor naar de juiste sfeer

Harde ondergrond

Regen 

IJs 

Wind

03:29

Stappen

1. Er is een dunne laag water aanwezig op de bodem van het (drooggevallen) meer.
2. Het is 's nachts koud genoet, zodat er een dun laagje ijs kan vormen. 
3. Op zonnige dagen zorgt het smelten ervoo dat het ijs in grote panelen breekt die drijven op een dun laagje water.
4. Zachte wind duwt tegen de rotsen, die dan drijven/glijden op het ijs.
5. Dit laat sporen achter op de ondergrond.   

Systeem aarde

Gesteentekringloop 

Gesteenten worden door geologische processen (verwering, erosie, sedimentatie) steeds opnieuw afgebroken en weer opgebouwd.

Het grote plaatje

Gesteente kringloop

• Gesteenten worden 
  afgebroken en omgevormd
  
  
• Drie soorten gesteenten
  
  

• 1) stollingsgesteenten
  
• 2) sedimentgesteenten
• 3) metamorfe gesteenten 

We volgen even de route van 1 tot 5

Stap 1 Afzetting 

Wanneer er los materiaal aangevoerd door lucht, water of ijs opgestapeld wordt. 

Stap 2: Sedimentgesteente 

• na afzetting stapelen ze op
• Door druk en tijd worden de gesteentes gevormd. 
  
  
• Zandsteen
• Zijn er veel fossiele en dierlijke resten? Kalksteen. 

Zandsteen

Kalksteen

Stap 3 Metamorf gesteente  

• Door extreem hoge druk en/of temperatuur ondergaan
  sediment- & stollingsgesteente een gedaanteverandering. (metamorfose) 
  
  
• Kalksteen wordt Marmer 
• kleisteen wordt leisteen

Marmer

Stap 4 Stollingsgesteente 

Afkoeling van Magma.
Voorbeelden: Basalt en Graniet

 

Stap 5 Verwering

Het afbreken van gesteente 

 2 soorten: 

- Mechanisch / fysisch 

- Chemisch 

Gesteente kringloop

Hydrologische kringloop

waterdata.usgs.gov