H5 en H6 Lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

H5 en H6 Lezen

Tekstdoelen

Wat is een tekstdoel?

- Het doel dat de schrijver met zijn tekst wil bereiken.

Je leert er vier:

- informeren 

- Amuseren 

- Overtuigen 

- Activeren 

Tekstdoelen

Informeren

Amuseren

Overtuigen

Activeren

Welke antwoorden horen bij amuseren?

1. werkelijkheid
2. verzonnen
3. nieuwsbericht in de krant
4. kort stripverhaal in de krant

Wat wordt er bedoeld met het tekstdoel?

1. Voor wie de tekst bedoeld is.
2. Dat ik -u- en -jij- gebruik in mijn tekst.
3. Waarom ik de tekst schrijf.
4. Waar de tekst vandaan komt.

Een advertentie hoort bij het tekstdoel:

1. Activeren
2. Amuseren
3. Informeren
4. Overtuigen

Een strip hoort bij het tekstdoel:

1. Informeren
2. Amuseren
3. Instrueren
4. Overtuigen

Wat is het belangrijkste

TEKSTDOEL van deze tekst?

1. Informeren
2. Overhalen
3. Amuseren
4. Activeren

Wat is het belangrijkste

TEKSTDOEL van deze tekst?

1. Informeren
2. Overtuigen
3. Amuseren
4. Instrueren

Wat is het belangrijkste TEKSTDOEL bij deze tekst?

1. Informeren
2. Activeren
3. Amuseren
4. Overtuigen

H6 Tekst en beeld

Illustraties in een tekst

Wat is een illustratie? 

Afbeeldingen bij teksten, bijvoorbeeld: foto's, tekeningen, schema's, (land)kaartjes en tabellen.

De schrijver past dit toe voor verschillende doelen.

De schrijver kan met een illustratie verschillende doelen hebben. Hij wil: 

• de tekst verfraaien. De schrijver kiest dan een illustratie die bij de tekst past.
• de aandacht trekken. De schrijver kiest voor een opvallende afbeelding bij de tekst.
• informatie uit de tekst verduidelijken. De schrijver kan bijvoorbeeld de informatie in een tabel verwerken.
• informatie uit de tekst aanvullen. De schrijver kiest ervoor om de afbeelding toe te voegen om extra uitleg te geven over bijvoorbeeld informatie die in de tekst wordt genoemd.

Onderwerp van de tekst, let op:

Titel

Illustraties

Eerste alinea

Tussenkopjes

Anders gedrukte woorden (vet/cursief)

Beantwoord de vraag: waarover gaat de tekst?

Lees de eerste alinea

Lees tekst 1 (regel 1)
'Het is een vervelende regel die bijna opgaat'
Wat is die regel?

Antwoord

Als iets lekker is, is het meestal ook ongezond.

Let op: het antwoord kon VOLLEDIG overgenomen worden uit de tekst.

Lees de tweede alinea

Maar er is hoop (alinea 2)
De schrijver vindt dat ...

1. omdat cacao-extract nare ziektes kan voorkomen
2. omdat chocolade kan helpen tegen ernstige ziektes
3. omdat er steeds meer bewijs is dat chocolade ongezond is
4. omdat het toch mogelijk lijkt dat iets lekkers toch gezond is

Lees alinea 2 opnieuw, let op verban-

den.

Welk tekstverbanden herken je in de tweede alinea? Kijk zelf in je boek terug.

Antwoord

toelichtend verband (er wordt extra informatie gegeven bij een onderwerp, vaak in de vorm van een voorbeeld)

'Zo schrijft een groep... ' (in deze zin wordt extra info gegeven over bewijs dat chocola erg gezond is)

Aan welk signaalwoord herken je dit verband? Kijk zelf in je boek terug.

Antwoord

zo

Tip: leer de signaalwoorden met bijbehorende verbanden uit je hoofd!

Lees alinea 3

Ook t/m dunner

'Ook hier tm goed gezind.' (al. 3)
Wat betekent de wetenschap is mij goed gezind?
Wetenschappers zeggen dingen die..

1. gezond voor mij zijn
2. ongezond voor mij zijn
3. negatief voor mij zijn
4. positief voor mij zijn

'Ook hier t/m goed gezind.' (al. 3)
Waarom gebruikt de schrijver hier
het woordje 'ook'?
(kijk terug in je boek, naar alinea 2)

Antwoord

In alinea 2 heeft de schrijver al gezegd dat volgens wetenschappers chocola gezond is. De schrijver vindt chocola lekker (blijkt uit de rest van de tekst). Er is dus al een eerste keer geweest waarbij de wetenschap de schrijver goed gezind was. 

Lees alinea 4

'Zo gaat het eigenlijk altijd met dat soort dingen.'
(al. 4)
Waarnaar verwijst 'zo'?
Kijk terug in je boek.

Antwoord

Naar alinea 3; daarin wordt eerst beschreven dat je van iets lekkers niet dik wordt, maar later worden daar toch wel een paar voorwaarden aan verbonden. 

Ook goed: Naar de volgende zin (in al. 4): Op het eerste gezicht lijkt iets geweldig nieuws, maar als je dan goed doorleest, valt het toch weer tegen.

Lees alinea 5

Waarom zit de schrijver niet op een pil te wachten?

Antwoord

Een pil is niet lekker. / Hij vindt een pil niet lekker.

De tekst heeft drie doelen amuseren, informeren en activeren. Wat is het voornaamste doel? En waarom?

Antwoord

Het belangrijkste doel is informeren. 

Toelichting: De schrijver wil dat de lezer zijn gedachten te weten komt over lekker eten en gezondheid.

Wat is het doel van de afbeelding, waarom denk je dat?

Antwoord

De aandacht van de lezer trekken.

Op de afbeelding staat een ongewone situatie: een verpleegster met een pizza in plaats van met medicijnen. 

Maak H5 en H6 Lezen voor volgende week