5.1 De kerk val uiteen

• Rekenen
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

H5 Mensen in beweging

5.1  De kerk valt uiteen

apps.noordhoff.nl

Waarom vertrekken mensen uit hun eigen land?

Leerdoelen

- Je weet wanneer de tijd van de ontdekker en hervormers was..

- Je weet welke kritiek mensen hadden op de katholieke kerk.

- Je kunt uitleggen hoe protestantse kerken ontstonden.

- Je weet wie Calvijn, Erasmus en Maarten Luther waren.

- Je kunt de strijd beschrijven die ontstond tussen katholieken en protestanten.

Het rijk van Karel V

Tijd van ontdekkers en hervormers - 1500-1600 (nieuwe periode - vroeg moderne tijd 1500-1800)

In deze tijd regeerde Karel V over een groot rijk in Europa. Hij was koning van Spanje en keizer van het Duitse rijk. Hij regeerde over de Nederlanden.

De Nederlanden - Nederland, België en Luxemburg.

Karel V:

- Zelf belangrijke beslissingen nemen over het bestuur.

- Alle inwoners van het rijk hadden  het katholieke geloof.

Niet alle inwoners waren hier mee eens. Er ontstonden ruzies

Van en tot welk jaar is de tijd van de ontdekkers en hervormers?

Welke landen vallen onder de Nederlanden?

1. Nederland
2. Nederland en Frankrijk
3. Nederland, België en Luxemburg
4. Nederland, Duitsland en België

Het rijk van Karel V

kritiek op de kerk

Maarten Luther was een Duitse monnik. 

De paus en geestelijken - luxe paleizen en grote kerk in Rome.

Luther vond dat verkeerd. Hij wilde dat de katholieke kerk weer eenvoudig werd. Luther was ook tegen de verering van heiligen, omdat daarover niets in de Bijbel staat. Hij vond dat mensen zelf de Bijbel moesten lezen in plaats van alleen maar naar geestelijken te luisteren.

Wie was Maarten Luther?

1. paus
2. koning
3. keizer
4. monnik

Waarom wilde Maarten Luther de kerk hervormen?

Uit de kerk gezet

Maarten schreef in een lange brief alles wat hij wilde veranderen aan de katholieke kerk.

De paus was woedend.

Maarten Luther mocht nooit meer inde kerk komen.

Ook Karel V was boos op Luther, meer mensen hadden kritiek op de kerk. Hij liet hem vogelvrij verklaren - iedereen mocht hem doden. Dit gebeurde niet, Luther werd beschermd door een Duitse vorst.

Wat betekent vogelvrij?

1. iedereen mocht je doden
2. je krijgt geen straf
3. vogels worden vrij gelaten
4. je mocht gaan waarheen je wilde

Door wie werd Maarten Luther beschermd?

splitsing van de kerk

Eigen kerk werd opgericht - protestanten

hervorming (reformatie) = splitsing van de kerk

hervormen = veranderen

protestantse kerken:

- eenvoudig ingericht

- weinig versiering

- heiligen werden niet vereerd

- dominee leidde dienst

opdracht verschillende kerken

Maak twee kolommen. Noteer de verschillen tussen de protestante en het katholieke geloof. Zoek hier ook plaatjes bij.

protestantse

kerk

katholieke

kerk

Calvijn en Erasmus

Andere hervormers splitsten zich ook af van de katholieke kerk.

Bij elke hervormer ontstonden er nieuwe protestantse kerken.

Nederlandse protestanten waren aanhanger van Calvijn, Calvinisme. Zij waren calvinisten

De Rotterdamse Erasmus bleef wel trouw aan de katholieke kerk.

katholieke kerk

protestantse kerk

Johannes

Calvijn

Erasmus

Maarten

Luther

godsdienstoorlogen

Door de hervormingen ontstonden oorlogen tussen de protestanten en de katholieken. Karel V bleef trouw aan de katholieke kerk. Hij liet in Nederland en Spanje protestanten vervolgen. Veel protestanten kregen de doodstraf en werden met hun boekenlevend verbrand.

Opdrachten maken

Maak de opdrachten  van 5.1