Meer dan Lezen §1 tm §3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Meer dan Lezen §1 t/m §3

• Leesstrategieën (§1).
• Woordraadstrategieën (§1).
• Onderwerp en hoofdgedachte (§2).
• Tekstdoelen en tekstsoorten (§3).

Leesstrategieën

§1 Strategieën (blz. 18)

Manieren van lezen heten leesstrategieën. Welke strategie je kiest, hangt af van je leesdoel.

Er zijn verschillende manieren om een tekst te lezen. Als je snel wilt weten of een tekst interessant voor je is, lees je op een heel andere manier dan wanneer je op de website van de bibliotheek opzoekt wat de openingstijden zijn. 

Vier leesstrategieën:

• oriënterend lezen
• globaal lezen
• precies lezen
• zoekend lezen

Oriënterend

Doel	Hoe doe je dat?
vaststellen waar de tekst over gaat ( onderwerp )	Kijk naar: - titel - tussenkopjes - illustraties - anders gedrukte woorden Lees: - inleiding (vaak: eerste alinea)

Oriënterend lezen

Doel

Woordraadstrategieën

§1 Strategieën (blz. 12/13)

Onderwerp en hoofdgedachte

§2 Onderwerp en hoofdgedachte (blz. 18)

Tekstdoelen en tekstsoorten

§3 Tekstdoelen en tekstsoorten (blz. 24)

Tekstsoorten

Er zijn heel veel verschillende soorten teksten. 

Dit zijn wat voorbeelden van tekstsoorten:

* schoolboek

* recept

* advertentie

* stripverhaal

* nieuwsbericht

Tekstdoel

Een schrijver van een tekst wil iets bereiken met zijn tekst. 

Zijn tekst heeft een DOEL = tekstdoel.

Er zijn vijf tekstdoelen:

AMUSEREN

INFORMEREN

INSTRUEREN

OVERTUIGEN

ACTIVEREN

Hoe weet je wat het tekstdoel is?

* Bepaal wat het belangrijkste is wat de schrijver met de tekst wil bereiken.

* Vind je dat moeilijk? Kijk dan naar wat de tekstsoort is. 

(Advertenties zijn bijvoorbeeld altijd bedoeld om te overtuigen.)

LET OP: een schrijver kan meer dan één doel hebben. 

Hij kan bijvoorbeeld een nieuwsbericht schrijven om jou te informeren en je tegelijk amuseren met een grapje in die tekst.  Het tekstdoel is altijd het meest belangrijke doel. In dit voorbeeld dus: informeren.

Wat zijn de tekstdoelen?

globaal lezen

soms uit 1, soms meer

de belangrijkste informatie van een alinea

van een verhaal, mop of strip

overtuigen

oriënterend lezen

Een politierapport heeft als tekstdoel:

1. informeren
2. overtuigen
3. activeren
4. amuseren

Een reclametekst heeft als tekstdoel:

1. informeren
2. overtuigen
3. activeren
4. amuseren

Een ingezonden brief heeft als tekstdoel:

1. informeren
2. amuseren
3. overtuigen
4. activeren

Een menukaart heeft als tekstdoel:

1. informeren
2. overtuigen
3. activeren
4. amuseren

Een nieuwsbericht heeft als tekstdoel:

1. informeren
2. overtuigen
3. activeren
4. amuseren

Wat is het
tekstdoel?

1. informeren
2. amuseren
3. activeren
4. overtuigen

Wat is het tekstdoel?

Wat is het tekstdoel?

1. informeren
2. amuseren
3. overtuigen
4. instrueren

Wat is het tekstdoel?

Wat is het tekstdoel?

1. overtuigen
2. activeren
3. informeren
4. amuseren

Wat is het tekstdoel?

1. instrueren
2. activeren
3. amuseren
4. overtuigen

Welke leesstrategie gebruik je als je een deelonderwerp wil vinden?

1. oriënterend
2. globaal
3. precies
4. zoekend

Welke leesstrategie gebruik je als je het onderwerp wil vinden?

1. oriënterend
2. globaal
3. precies
4. zoekend

Welke leesstrategie gebruik je als je de tekst helemaal goed wil begrijpen?

1. oriënterend
2. globaal
3. precies
4. zoekend

Welke leesstrategie gebruik je als je het antwoord op een (specifieke) vraag wil vinden?

1. oriënterend
2. globaal
3. precies
4. zoekend

Je leest een interessant artikel uit de krant helemaal.

1. oriënterend
2. globaal
3. precies
4. zoekend

Je kijkt in een filmrecensie welke onderdelen van de film besproken worden.

1. oriënterend
2. globaal
3. precies
4. zoekend

Je valt midden in een tv-programma en probeert te achterhalen waarover het gaat.

1. oriënterend
2. globaal
3. precies
4. zoekend

Je kijkt in de inhoudsopgave van Voetbal International op welke pagina het artikel staat dat op de omslag wordt aangekondigd.

1. oriënterend
2. globaal
3. precies
4. zoekend

Je bekijkt een filmpje waarin uitgelegd wordt hoe je een sticker kunt ontwerpen.

1. oriënterend
2. globaal
3. precies
4. zoekend

Je luistert naar een omroepbericht op het station om te horen van welk perron je vertraagde trein vertrekt.

1. oriënterend
2. globaal
3. precies
4. zoekend

Dit is geen woordraadstrategie:

1. synoniem zoeken
2. tegenstelling zoeken
3. alleen vooruit lezen
4. voorbeelden zoeken

Zoek de synoniemen van onderstaande woorden bij elkaar. 

meteen

standpunt

voedsel

meestal

fabeltje

direct

verzinsel 

eten 

mening

doorgaans

Globaal

Doel	Aanpak lezen	Aanpak luisteren
Welke deelonderwerpen worden besproken	- Elke eerste en laatste zin van de alinea lezen	- Geen details, alleen luisteren wanneer je iets belangrijks hoort

Zoekend

Doel	Aanpak lezen	Aanpak luisteren
Bruikbare informatie vinden	- Tussenkopjes - Anders gedrukte woorden - 'scannend' lezen	- Je weet waar je op moet letten en luistert alleen dan

Precies

Doel	Aanpak lezen	Aanpak luisteren
De tekst helemaal begrijpen	- De hele tekst nauwkeurig lezen	- Woord voor woord luisteren naar wat er gezegd wordt