Extra 1: wwg en nwg

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Werkwoorden

- Welke rol heeft een werkwoord in een zin?

- Welke werkwoorden zijn er?

- Oefenen

Welke rol heeft een werkwoord in een zin?

Er bestaan twee soorten zinnen:

1. Het onderwerp doet iets of deed iets

2. Het onderwerp is iets

In zin 1 zit een werkwoordelijk gezegde

In zin 2 zit een naamwoordelijk gezegde. 

Een ww is 'actief' of 'staat van zijn'

Het is of/of niet en/en

Wat zijn de werkwoorden?

Aan de deur komen vaak mensen collecteren

Werkwoord(en)?

Bijna vergat ik mijn leuke boek.

Wat zijn de werkwoorden?

Mijn tante is boos op haar hond.

In de toets moet je aangeven wat voor werkwoord het is:

• zelfstandig werkwoord 
• hulpwerkwoord
• koppelwerkwoord

Soorten werkwoorden

Werkwoorden ...

• zijn woorden die aangeven welke handeling of toestand of welk   proces in de zin centraal staat. 

• geven aan in welke tijd de zin staat

• passen zich altijd aan aan het onderwerp van de zin

Wat voor soort werkwoord?

Zelfstandig werkwoord (ZWW)

• Geeft aan wat het onderwerp doet (gooien, schrijven, denken) 
• Kan alleen in de zin staan. 
• Hoort in werkwoordelijk gezegde

Wat voor soort werkwoord?

Hulpwerkwoord (HWW) 

• Kan niet alleen in de zin staan, 'helpt' zww of kww altijd. 
• Hoort in alle gezegdes

Wat voor soort werkwoord?

Koppelwerkwoord (KWW)

• Koppelt het onderwerp aan wat erover gezegd wordt
• Hoort in naamwoordelijk gezegde

Zelfstandig werkwoord (ZWW)

Wat doet het onderwerp?

• De jongens zouden naar school fietsen

• Maar ze zijn van hun fiets gevallen
• Ze hebben daardoor verder moeten lopen 

Wat voor soort werkwoord?

Zelfstandig werkwoord (ZWW)

De jongens zouden naar school fietsen

Maar ze zijn van hun fiets gevallen

Ze hebben daardoor verder moeten lopen 

Wat voor soort werkwoord?

Zelfstandig werkwoord (ZWW)

Welke regel kon je uit de voorbeelden leren?

Wat voor soort werkwoord?

Zelfstandig werkwoord is laatste ww in de zin!

Er bestaan twee soorten zinnen:

1. Het onderwerp doet iets of deed iets

2. Het onderwerp is iets

In zin 1 zit een werkwoordelijk gezegde

In zin 2 zit een naamwoordelijk gezegde. 

Een ww is 'actief' of 'staat van zijn'

Het is of/of niet en/en

Koppelwerkwoord  (KWW)

Koppelt het onderwerp aan hetgeen wat erover gezegd wordt: 

• De bal is rond.                     
• De jongen wordt dokter.

Hoort in naamwoordelijk gezegde

• Zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen (heten dunken voorkomen)

Wat voor soort werkwoord?

Naamwoordelijk gezegde

• Bij een naamwoordelijk gezegde koppelt het koppelwerkwoord het onderwerp aan het naamwoordelijk deel. 
• Het naamwoordelijk deel is dus een kenmerk of eigenschap van het onderwerp.
• Meestal is het naamwoordelijk deel een bijvoeglijk naamwoord of een zelfstandig naamwoord.

uitleg naamwoordelijk gezegde

Aan de deur komen vaak mensen collecteren.

'collecteren' is hier

1. zelfstandig werkwoord
2. koppelwerkwoord
3. hulpwerkwoord

Aan de deur komen vaak mensen collecteren.

'komen' is hier:

1. ZWW
2. KWW
3. HWW

Aan de deur komen vaak mensen collecteren.

1. naamwoordelijk gezegde
2. werkwoordelijk gezegde

Mijn tante is boos op haar hond.

'is' is hier:

1. ZWW
2. KWW
3. HWW

Mijn tante is boos op haar hond.

1. ng
2. wg

Ezelsbruggetje...

Kunnen 'zijn' worden' en 'blijven' 

elkaar vervangen?

JA?

=

Koppelwerkwoord!

vervangingsproef...

• Mijn tante is boos op haar hond.
• Mijn tante blijft boos op haar hond.
• Mijn tante wordt boos op haar hond.
• Dus ... naamwoordelijk gezegde!

Wat houdt het naamwoordelijk gezegde in?
(meerdere antwoorden goed)

1. koppelwerkwoord + naamwoordelijk deel
2. koppelwerkwoord
3. koppelwerkwoord + een kernmerk of eigenschap van het onderwerp
4. alle werkwoorden in de zin

Wat zijn de werkwoorden?
Jouw cijfer wordt een voldoende.

Jouw cijfer wordt een voldoende.

'wordt' is hier:

1. ZWW
2. KWW
3. HWW

Jouw cijfer wordt een voldoende.

1. ng
2. wg

Wat voor soort werkwoord?

Het onverwachte ongeluk was goed afgelopen.

1. hww, zww
2. zww
3. hww, kww
4. kww

Wat voor soort werkwoord?

Achter de wolken schijnt de felle zon.

Wat voor soort werkwoord?

• Wie komt mij helpen?
• Wij willen dat niet.
• Heeft de postbode jullie een grote brief gebracht?
• Wat heb je hem beloofd?
• Ik heb hem dat boek willen geven.

Welke gezegde??

1. Zoek de persoonsvorm 
2. Zoek het onderwerp
3. Kijk of er meer werkwoorden in de zin staan
4. Is één van de werkwoorden een koppelwerkwoord?
5. Kijk of dat werkwoord een naamwoord aan het onderwerp koppelt.

Mijn zusje | wil | schrijfster | worden.

persoonsvorm:         wil 

onderwerp:               mijn zusje

werkwoorden:          wil worden

Is één van de werkwoorden misschien een koppelwerkwoord?      

Ja, worden

Is er een zinsdeel met een naamwoord dat iets zegt over het onderwerp? 

Ja, schrijfster --> mijn zusje = schrijfster  (mijn zusje wordt schrijfster, mijn zusje blijft..)

De nieuwe leerling heette Bente

1. naamwoordelijk gezegde
2. werkwoordelijk gezegde

Het jongentje loopt naar school.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Een naamwoordelijk gezegde bevat altijd een koppelwerkwoord

1. juist
2. onjuist

Uit welke twee delen bestaat
het naamwoordelijk gezegde?

1. Onderwerp en werkwoord
2. Persoonsvorm en naamwoordelijk deel
3. Werkwoordelijk en naamwoordelijk deel
4. Werkwoordelijk en naamwoordelijk gezegde

Welk gezegde?

Zijn vriend was gisteren ineens ziek geworden.

1. Werkwoordelijk gezegde
2. Naamwoordelijk gezegde

Sacha wordt waarschijnlijk de nieuwe klassenvertegenwoordiger.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Kun jij me helpen met die lastige zinnen?

1. Werkwoordelijk gezegde
2. Naamwoordelijk gezegde