4.3 Massamoord

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

4.3 Massamoord

De tijd van wereldoorlog

Leerdoel

• Je kunt uitleggen wat antisemitisme is en wat de rassenleer inhield.
  
• Je kunt beschrijven hoe de vervolging van Joden door de nazi’s verliep.
  
• Je kunt beschrijven hoe de vervolging van Joden in Nederland verliep.

Planning

• Terugblik en voorkennis
• Woordweb
• Filmpje
• Uitleg
• Aan het werk

Sleep de teksten in de juiste volgorde. 

1939

1940

1941

1944

April 1945

Mei 1945

inval Sovjet-Unie

Zelfmoord Hitler

Overgave Duitsland

inval Polen

D-Day

Inval NL

Wie hoorde er niet bij de geallieerden?

1. Frankrijk
2. Sovjet-Unie
3. Italie
4. Groot-Brittanië

Duitsland gaf zich eerder over dan Japan

1. Waar
2. Niet waar

Wat weet je van de holocaust?

Discriminatie

De Nazi's wilden alle Joden uit Europa verwijderen. Overal waar zij aan de macht kwamen, namen zij maatregelen waardoor Joden niet meer aan de samenleving konden meedoen. Joden mochten niet meer naar openbare parken of zwembaden. Ook mochten Joodse en niet-Joodse burgers niet meer met elkaar trouwen. De Nazi's gebruikten veel geweld tegen Joden. Vanaf 1942 bouwden zij vernietigingskampen waarin miljoenen Joden werden vermoord.

Op deze foto zie je een niet-Joodse vrouw en Joodse man die bespot worden om hun relatie.

Bevrijding van Auschwitz

Op 27 januari 1945 bevrijdden Russische soldaten het vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau. Naast enkele duizenden overlevenden vonden zij daat grote stapels met schoenen, kleding, brillen, koffers, gouden tanden, en andere persoonlijke bezittingen van mensen die in het kamp vermoord waren. De nazi's doodden meer dan een miljoen mensen in Auschwitz. De meeste slachtoffers waren Joden.

Twee groepen

Dit is de spoorweg waarlangs de Joden het kamp binnenkwamen. Meteen na aankomst werden gevangenen opgedeeld in twee groepen; degenen die konden werken en degenen die dat niet konden.

Desinfectiekamers

De Joden die niet konden werken, gingen naar een 'desinfectiekamer'. De kampbewakers vertelden dat het desinfecteren en wassen nodig was om ziekten in het kamp te voorkomen. De twee desinfectiekamers zijn op de kaart oranje gekleurd. De gevangenen moesten zich uitkleden en hun haar werd geknipt. Daarna gingen ze de kamers binnen en werden ze vergast.

Zie filmpje op de link op de volgende dia

Birkenau

Het vernietigingskamp Auschwitz had gaskamers en grote verbrandingsovens, maar er was onvoldoende capaciteit. Auschwitz werd uitgebreid. De gevangenen moesten het vernietiginskamp Birkenau zelf bouwen.

Crematoria II en III

In crematoria II en III (rood gekleurd) werden de doden verbrand.

Kledingmagazijn

In de kledingmagazijnen werd kleding van vermoorde Joden gesorteerd, verpakt en naar Duitsland gestuurd. Duitse burgers die bijvoorbeeld door bombardementen geen kleren meer hadden, kregen deze kleren.

De sauna

De 'Zentral Sauna' was het gebouw waar de kleding van de Joden werd ontsmet met stoom. Het was er erg heet, vandaar dat de SS'ers dit gebouw de sauna noemden. Dit gebouw had ook een grote doucheruimte.

Crematoria IV en V

Crematoria IV en V hadden ingebouwde gaskamers. Een verschil met Auschwitz was dat de gaskamers in Birkenau buiten het kamp lagen. Zo werd het gewone kampleven niet 'verstoord'.

Het verschil tussen een concentratiekamp en een vernietigingskamp

Concentratiekamp	Vernietigingskamp
Joden werden hier verzameld om daarna weer doorgevoerd te worden	Joden werden hier vermoord. Vanuit de trein gelijk door naar de gaskamer

§3.4

Hitler aan de macht

Jodenhaat was niet nieuw:

• oudheid: Joden waren honderden jaren lang slaven in Egypte
  
• klassieke oudheid: de Romeinen onderdrukten de Joden
• middeleeuwen: Joden kregen de schuld van de Pest

Hitler ging nog een stap verder:

• Hij verdeelde de mensheid op in rassen. Het beste ras was het Germaanse ras (west-Europeanen). Hitler was bang dat Joden, Roma, Sinti, homoseksuelen en gehandicapten dit sterke ras zouden verzwakken. Het mocht niet vermengd worden. 

Rassenleer

Jodenvervolging

• Vanaf 1933 werden Joden gediscrimineerd. Dit begon toen de Nazi's aan de macht kwamen.
• Joden opsluiten in getto's.
• Holocaust: De massamoord op zes miljoen Joden door de nazi’s in de Tweede Wereldoorlog.
• 1942: vernietigingskampen, zoals Auschwitz-Birkenau.

Deportatie:

Het wegvoeren van mensen naar een concentratie- of vernietigingskamp

Door propaganda, zoals in de afschuwelijke film De Eeuwige Jood of via hun eigen krant Der Stürmer...

...slagen de Nazi's erin, het Duitse volk te hersenspoelen: Joden moet je uitsluiten!

Jodenvervolging in Nederland

Ariërverklaring

Bestuursambtenaren, politie, medewerkers ministerie mochten op hun plaats blijven.

Behielden positie mits zij een ariërverklaring ondertekenden.

Slechts tien van de honderdduizenden ambtenaren weigerden.

Vraag voor leerlingen: Hoeveel van de 200.000 Nederlandse ambtenaren ondertekende deze verklaring?

Jodenvervolging in Nederland

• Anti-Joodse maatregelen
• Joden duiken onder
• Jodenster dragen
• Concentratiekampen

Huiswerk

4.3 

Opdr. 2 t/m 12