6.5 ongeslachtelijke voortplanting

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

6.5 ongeslachtelijke voortplanting

Leerdoelen

- Je kunt uitleggen dat bij ongeslachtelijke voortplanting de nakomelingen dezelfde erfelijke eigenschappen hebben als de ouder

- Je kunt voorbeelden geven van ongeslachtelijke voortplanting

In de afbeelding zie je de vruchten van kleefkruid. Hoe zullen deze vruchten verspreid worden?

1. Blijven hangen aan de vacht van dieren
2. Door de wind
3. Door de plant zelf
4. Worden opgegeten en uitgepoept door dieren

Stijl

Stempel

Stamper

Vruchtbeginsel

Windbloem

Windbloem

Windbloem

Insecten-bloem

Insecten-bloem

Insecten-bloem

Zet in de goede volgorde

-->

Stuifmeelkorrel komt vrij

Bevruchting

Kiem (plant embryo) ontstaat)

Vruchtbeginsel

Bestuiving

Zaad wordt gevormd 

DNA bereikt zaadbeginsel

Stuifmeelbuis groeit

Meeldraad

Kelkblad

Stamper

Kroonblad

Geslachtelijk vs ongeslachtelijk voortplanten

- Geslachtelijke voortplanting: 

• zowel een mannelijke en vrouwelijke geslachtscel zijn nodig
• --> Met stuifmeel en eicel (wel bloemen)
• --> de nakomelingen hebben verschillend DNA

- Ongeslachtelijke voortplanting: 

• nieuw organisme ontstaat uit deel van het ouder organisme
• --> zonder stuifmeel en eicel (geen bloemen)
• --> De nakomelingen hebben hetzelfde DNA (kopie van ouders)

  

DNA

Bij ongeslachtelijke voortplanting hebben de nakomelingen precies dezelfde erfelijke eigenschappen als de ouder.

Ongeslachtelijke voortplanting

Ongeslachtelijke voortplanting

Knollen

Knol: ondergronds verdikt deel van de stengel

- bevat veel reservevoedsel

- knoppen (ogen) zijn plaatsen waar nieuwe uitlopers groeien

Bollen

- bol: bestaat uit wortels en rokken 

- bolschijf: een heel korte stengel

- rokken: verdikte bladeren met reservevoedsel

uitlopers

uitloper: bovengrondse stengel waaraan op bepaalde plaatsen jonge planten ontstaan

wortelstokken

wortelstok: ondergrondse stengel waaraan op bepaalde plaatsen jonge planten ontstaan

Vermeerderen: stekken

1. stukje stengel van moeder plant wordt afgeknipt

2. als er veel blaadjes zijn, wordt een deel verwijderd

3. De stengel wordt in het water gezet (of potgrond)

4. Na enkele dagen/ weken vormen er wortels

5. Als er voldoende wortels zijn ontstaan kan de stek 

     worden verplaats naar een potje met aarde

Vermeerderen: Weefselkweek

1. een knop, groeipunt, van een plant wordt afgesneden

2. groeipunten worden in een voedingsbodem geplaatst

3. de voedingsbodem bevat voedingsstoffen en is vochtig

4. Het groeipunt vormt wortels en nieuwe groeipunten

 

Aan de slag

Basisstof 5 maken opdracht 1 t/m 3 en 5 t/m 9 

Klaar? 

- kijk je werk na

- maak een samenvatting van 6.1, 6,2 6,3 en/ of 6.5 

- maak huiswerk van een ander vak

Verschillende manieren in de natuur

• Bollen: bestaat uit wortels en rokken en vormt nieuwe bollen door ongeslachtelijke voortplanting
  --> Rokken: verdikte bladeren met reservevoedsel
• Knollen: verdikte stengel met reservevoedsel en knoppen
  
• Uitlopers: bovengrondse stengel waaraan op bepaalde plaatsen jonge planten ontstaan
  
• Wortelstokken: ondergrondse stengel waaraan op bepaalde plaatsen jonge planten ontstaan

Aan de slag

Basisstof 5 maken opdracht 1 t/m 3 en 5 t/m 9 

Klaar? 

- kijk je werk na

- maak een samenvatting van 6.1, 6,2 6,3 en/ of 6.5 

- maak huiswerk van een ander vak