BERH: TH9 BS3 Glucose als grondstof

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Thema 9 Planten

BS3 Glucose als grondstof

Lesverloop

1. Voorkennis testen
2. Leerdoelen
3. Uitleg
4. Aan de slag
5. (Extra) Kennisvragen
   

Welke functie is zeker een functie van de stengel?

1. Water opnemen uit de grond
2. Vervoer van water en voedingsmiddelen
3. Het opvangen van zonlicht
4. Het aantrekken van insecten

Water gaat de plant in en uit. Welke weg gaat water door de plant ?

1. wortels bladeren stengel huidmondjes
2. huidmondjes bladeren stengel wortels
3. wortels stengels bladeren huidmondjes
4. huidmondjes bladeren wortels stengels

In welke richting verloopt het transport in bastvaten?

1. Van de bladeren naar de wortels.
2. Van de bladeren naar alle delen van de plant.
3. Van de wortels naar de bladeren
4. Van de wortels naar alle delen van de plant.

Wat vervoeren de houtvaten?

1. water en mineralen
2. water en glucose
3. water en zuurstof
4. water

• Energierijke en energiearme stoffen
• Fotosynthese en verbranding
• De vorming van energierijke stoffen
• De functie van assimilatieproducten

assimilatie, bouwstof, brandstof, eiwit, koolhydraat, reservestof, vet, zetmeel

9.3.1 Je kunt beschrijven onder welke omstandigheden fotosynthese en verbranding plaatsvinden.

9.3.2 Je kunt aangeven welke stoffen een plant kan maken uit de grondstof glucose en wat de functies zijn van deze stoffen.

Leerdoelen

Waar gaat deze basisstof over?

Begrippen

Energierijke stoffen

(organische stoffen)

Energierijke stoffen zijn de stoffen waaruit een organisme is opgebouwd of door organismen worden gevormd.

De plant maakt glucose door fotosynthese.

Glucose is een energierijke stof. 

Andere voorbeelden van energierijke stoffen zijn koolhydraten, eiwitten en vetten. 

In energierijke stoffen zit energie.

Energiearme stoffen

(anorganische stoffen)

Energiearme stoffen komen zowel voor in organismen als in de levenloze natuur. 

bijv. water, zuurstof, koolstofdioxide

maar ook mineralen, zouten, ijzer. 

                                    

In energiearme stoffen zit geen energie!

Energie uiteindelijk afkomstig van planten

Een groot deel van ons voedsel bestaat uit energierijke stoffen afkomstig van planten. Deze stoffen leveren ons energie. 

Daarnaast leveren planten ons energiearme stoffen, zoals water en ijzer (een mineraal). Ijzer hebben we bijvoorbeeld nodig om rode bloedcellen te maken.

Fotosynthese 

Energiearme stoffen

- Koolstofdioxide

- Water

- Zuurstof

Energierijke stoffen

- Glucose

Fotosynthese

Met fotosynthese maken bladeren glucose. Uit glucose maken planten andere energierijke stoffen waaruit ze bestaan:

• Suiker kan (opgelost in water) via bastvaten naar alle delen van de plant worden vervoerd.
• Zetmeel (opslag, in bladeren, stengels en wortels). B.v. wortels van een winterpeen of in de stengels van aspergeplanten.

• Cellulose (opbouw celwanden)


• Eiwitten: Glucose kan samen met nitraat (mineraal) worden omgezet in eiwitten. Eiwitten kunnen worden opgeslagen, bijvoorbeeld in de zaden van een boonplant.

• Vetten, opslag in zaden. Voorbeelden daarvan zijn zonnebloempitten en pinda’s.

ASSIMILATIE: de vorming van de energierijke stoffen

Assimilatie heeft te maken met opbouw, samenstellen:

Organische moleculen worden opgebouwd uit kleinere moleculen.

Bekijk het plaatje goed!

Ook de vorming van glucose bij de fotosynthese is assimilatie.

Assimilatieproducten

Assimilatieproducten = energierijke stoffen. 

Alle organismen gebruiken deze stoffen als brandstof, bouwstof en reservestof.

• Brandstoffen worden verbruikt bij de verbranding. B.v. glucose. De glucose die niet als brandstof nodig is, wordt gebruikt voor de assimilatie van andere stoffen.
  
• Bouwstoffen worden gebruikt bij de vorming van cellen en weefsels (voor opbouw en herstel). Eiwitten zijn bijvoorbeeld nodig voor de vorming van DNA en cytoplasma en cellulose is nodig voor de vorming van celwanden.
  
• Reservestoffen, vooral zetmeel, worden opgeslagen voor later. Elke cel bevat een kleine hoeveelheid reservestoffen. Grote hoeveelheden reservestoffen worden opgeslagen in de cellen van verdikte delen en van zaden. Bollen en knollen zijn voorbeelden van verdikte delen.
  

Suiker wordt gebruikt als brandstof.
Wat is de doel van verbranding?

1. energie vrijmaken
2. opbouw en herstel
3. energierijke stoffen opslaan
4. suikers maken

DE KOMENDE LESSTOF HEB JE AL deels TIJDENS BS 1 BEHANDELD

Neem deze goed door!

Fotosynthese (= vorm van assimilatie)

Verbranding is precies andersom!

Fotosynthese en verbranding

Bekijk het plaatje goed en onthoud!

verbranding en fotosynthese 

WEET JE NOG?

Voeding

Zuurstof

ATP (bruikbare energie

CO2

water

O2

koolstofdioxide

suiker

Kennisvragen

Kennisvragen

Vindt 's nachts verbranding plaats?

1. ja
2. nee

Voor de opbouw van welke voedingsstoffen gebruikt een plant nitraten?

1. eiwitten
2. koolhydraten
3. vetten
4. vitamines

Welke zijn de energierijke stoffen?

1. eiwitten, mineralen, vetten
2. alle stoffen
3. eiwitten, koolhydraten en vetten
4. vitaminen en eiwitten

Assimilatie is...

1. Opbouw
2. Afbraak

Wat is assimilatie?

1. omzetten van glucose in koolstofdioxide
2. omzetten van glucose in water
3. omzetten van glucose in een andere organische stof
4. omzetten van glucose in warmte

Sienna doet een experiment met gist, een eencellige schimmel. Gistcellen in een suikeroplossing produceren onder andere koolstofdioxide. Sienna’s onderzoeksvraag is: Wat is de invloed van de hoeveelheid suiker in een suikeroplossing op de productie van koolstofdioxide door gist? De tekening laat de proefopstelling zien.

Hoe heet het proces waarbij energierijke organische stoffen worden omgezet in anorganische stoffen?

1. assimilatie
2. celstrekking
3. fotosynthese
4. verbranding

(cont.) Sienna’s onderzoeksvraag is: Wat is de invloed van de hoeveelheid suiker in een suikeroplossing op de productie van koolstofdioxide door gist? De tekening laat de proefopstelling zien.

Welke conclusie kan Sienna trekken op basis van haar resultaten?

Aan de slag! (leerwijzer)

1. Lees de BS in je boek. 
2. Bekijk beschikbare videos in Malmberg + Biologie met Joost
3. Maak aantekeningen van wat je geleerd hebt. 
4. Plaatjes tekenen (als het nodig is). Zo leer je goed.
   


5. Maak alle opdrachten in je boek; extra opdrachten ook! 
6. KIJK NA!
   
7. Leg uit: leg aan iemand uit wat je hebt geleerd.
8. Doe de Test Jezelf online.
   
9. Ga naar Biologiepagina.nl om te oefenen.
   
10. Noteer je vragen. Komt naar mij toe voor uitleg.

ko

Thema Planten (herhaling)

mocht je willen zien :-) 

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt