Vitale functies

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

De vitale functies

Vitale functies van het lichaam

• Ademhaling
  

• Bewustzijn
  

• (Bloed) Circulatie

Vitale functies bewaken

Ademhaling

Bloeddruk

Hartslag

Temperatuur

Bewustzijn

Hoe observeren we deze? 

symptomen van problemen met vitale functies

• roodheid
• hoofdpijn
• duizeligheid
• moeheid
• rillingen

Ademhaling

• In en uitademen​
  
• Ademhalingscentrum ​
  
• Zuurstof in het lichaam naar de vitale delen​
  
• Koolzuurgas uit het lichaam​
  
• Alle lichaamscellen hebben zuurstof nodig​
  
• Ademhalingsvormen​
  
• Borstademhaling, tussenribspieren​
  
• Buikademhaling, middenrif en buikspieren

controleren van de ademhaling

Frequentie​

Ademritme​

​

Diepte​

Ademgeluid​

Adembeweging

En verder

• 12 tot 20 per minuut​
  
• Pauzes zijn regelmatig​
  
• Diepte is gelijkmatig​
  
• Niet hoorbaar​
  
• Neusvleugelen, intrekken borstkast, tuiten lippen, hoge schouders

Afwijkende ademhaling

• Hyperventilatie, te snelle en te diepe ademhaling​
  
• Kussmaul ademhaling, regelmatige diepe ademhaling bij diabetisch coma​
  
• Cheyne stokes, onregelmatig, ongelijkmatige diepe ademhaling afgewisseld met apnoe. ​
  
• Bradypnoe, te langzame ademhaling​
  
• Tachypnoe, te snelle ademhaling​
  
• Inspiratoire en expiratoire stridor​
  
• apnoe

Lichaamtemperatuur 

Is vrijwel constant en wordt bepaald door evenwicht productie en afgifte van warmte​

Lichaam verliest warmte via:​

• De uitademing​
  
• De huid​
  
• Uitscheiding, urine en ontlasting

Normale temperatuur

• 37,3 ​
  
• ‘s avonds 0,3 hoger​
  
• Bij kinderen 0,5 hoger dan bij een volwassene

Controleren van de temperatuur

• Rectaal --> rectum. Nauwkeurig Axillair  oksel. + 0,5 graden​
• Sublinguaal -->  tong + 0,3 graden​
• Femoraal-->lies +0,5 graden​
• Intra- auraal -->oor. Nauwkeurig 

Afwijkende lichaamstemperatuur

• Hypothermie, ondertemperatuur, ↓dan 36 graden​
  
• Subfebriele temperatuur, verhoging, 37,5 en 38 graden​
  
• Febris (koorts), ↑dan 38 graden​
  
• Hyperthermie, ↑ dan 40 graden​
  
• Hyperpyrexie, ↑ dan 42 graden

Afwijkende lichaamstemperatuur

Koude Rilling:​

• Koudestadium​
• Warmtestadium​
• transpiratiestadium

Zorg bij koorts

• Bieden van rust​
  
• Goede ventilatie in de kamer​
  
• Voldoende vocht en voeding​
  
• Goede lichaamsverzorging​
  
• Goede mondverzorging ​
  
• Aandacht voor een koortsdelier​
  
• Controles

Bloeddruk

Systolische druk​

• Bovendruk, bij het samentrekken van het hart​

Diastolische druk​

• Onderdruk, bij het ontspannen van het hart​
• fysiologie bloeddruk​

Wil je verdiepen?: uitgebreide fysiologie bloeddruk​

• RR120/80 volw man​
  
• RR115/75 volw vrouwen​
  
• RR165/90 bejaarden

Controleren van de bloeddruk

• Bovenarm met behulp van een tensiemeter.​

Let op:​

• Is de zorgvrager ontspannen​
  
• Heeft hij/zij net gegeten​
  
• Rookt de zorgvrager​
  
• Heeft hij/zij pijn

Afwijkende bloeddruk

Hypertensie.

De diastolische druk (onderdruk) is hoger.

Licht verhoogd bij 95 -99

Matig verhoogd bij 100 – 104

Ernstig verhoogd bij 105 en hoger

Animatie

Gevaren hoge bloeddruk

Hypotensie.

Waarden zijn moeilijk aan te geven

Zorgvrager is duizelig, ziet bleek, voelt klam, en kan flauwvallen

Bloeddruk meten

• Arm, welke?
  
• Manchet, welke?
  
• Auscultatie?
  
• Palpatie?
  
• Risico’s?
  

Wat als…., laag, hoog, enz.

Let op!

Niet aan deze arm!

• een infuus
  
• een verlamming
  
• een borst amputatie
  
• een arm met een wond
  
• een kant van een pacemaker.