Naamgeving koolwaterstoffen

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom H3A

H3B

Naamgeving koolwaterstoffen

Doelen van deze les:

1. Huiswerk nakijken
2. Naamgeving moleculaire stoffen
3. Naamgeving koolwaterstoffen

Als een Al-atoom een
ion wordt, dan is de
lading van het Al-ion:

1. 2+
2. 3+
3. 3-
4. 5-

Als een S-atoom een ion
wordt, dan is de lading
van het S-ion:

1. 1+
2. 2+
3. 2-
4. 3-

a) de VdW-krachten worden groter naarmate het molecuul groter wordt. Hoe groter de VdW-krachten hoe hoger het kookpunt

b) water heeft een lage molecuulmassa maar een relatief hoog kookpunt

NaCl: 1+ en 1- samen 0

Na2Cl: 2+ en 1- niet samen 0

De korreltjes in een poeder bevatten nog enorm veel van (dezelfde) atomen. In vloeibare toestand mengen de atomen 100%

Voorkennis:

Griekse telwoorden

Atoombinding

Structuurformule (één streepje = 2 elektronen)

Griekse telwoorden: LEREN

Niet-metaal reageert met niet-metaal

• Samen DELEN van elektronen.
• Aantal elektronen dat gedeeld wordt = aantal stapjes tot edelgas
• Deze binding heet ATOOMBINDING

Nieuwe stof

Regels naamgeving 2-atomige moleculen 

(niet-metalen!)

1. Grieks telwoord (behalve mono) van atoom1
2. naam atoom1  
3. Grieks telwoord  atoom2
4. naam atoom2 + ide
5. Voorbeeld: P2O3 
6.  difosfortri-oxide

Geef de naam van:

N2O

NO2

P2Cl5

Geef de naam van:

N2O

NO2

P2Cl5

distikstofmono-oxide

stikstofdioxide

difosforpentachloride

Koolwaterstoffen

• Verbindingen tussen C en H (..)
• Daar zijn er onwaarschijnlijk veel van en ze hebben allemaal een eigen naam.
• Omdat er zo veel zijn is er een apart naamgeefsysteem ontwikkeld om al die verbindingen (waarin soms ook O, N en halogenen zitten) een naam te geven.
• De C-atomen vormen ketens, soms recht, soms vertakt

Alkanen

Alle alkanen hebben een formule C_nH_2n+2

_{De naam van elk alkaan eindigt altijd op -aan}

Kennen!

1 lange keten van C-atomen

mogelijke zijtakken aan hoofdketen

Teken een molecuul hexaan

Teken een molecuul octaan (met de H-atomen!)

hexaan

octaan

regels naamgeving koolwaterstoffen

• Zoek de langste onvertakte keten (bochtje mag, elk C-atoom maar 1 keer langs)
• De naam eindigt op de naam van het alkaan dat bij dit aantal C-atomen hoort
• Vb: langste=3 dus                      (puntje puntje) propaan

regels naamgeving koolwaterstoffen

• Tel het aantal C-atomen in de zijtakken
• vb: 1
• de naam van een zijtak met C-atomen eindigt op -yl (zijn er meer dezelfde zijtakken dan Griekse telwoord gebruiken behalve mono)
• vb: methyl (1 C-atoom dus meth..)

....propaan

regels naamgeving koolwaterstoffen

• Vermeld het nummer van het C-atoom waaraan de zijtak hangt
• vb: 2
• de naam van deze stof is dus 2-methylpropaan (streepje moet!)

oefenen1

1. langste onvertakte keten
2. zijtak(ken) op alfabet
3. laagste nummer C-atoom

oefenen1

1. langste onvertakte keten
2. zijtak(ken) op alfabet
3. laagste nummer C-atoom

...butaan 

oefenen1

1. langste onvertakte keten
2. zijtak(ken) op alfabet
3. laagste nummer C-atoom

..dimethylbutaan

oefenen

1. langste onvertakte keten
2. zijtak(ken)  op alfabet
3. laagste nummer C-atoom

2,2-dimethylbutaan

oefenen 2

1. langste onvertakte keten
   
2. zijtak(ken) op alfabet
   
3. laagste nummer C-atoom

oefenen 2

1. langste onvertakte keten
2. zijtak(ken) op alfabet
3. laagste nummer C-atoom

..hexaan

oefenen 2

1. langste onvertakte keten
2. zijtak(ken) op alfabet
3. laagste nummer C-atoom

..ethylhexaan

oefenen 2

1. langste onvertakte keten
2. zijtak(ken) op alfabet
3. laagste nummer C-atoom

3-ethylhexaan

oefenen3

oefenen3

3-methylpentaan 

(en dus niet 1,2-dimethylbutaan!!)

Teken de structuurformule van de volgende moleculen:

3,3-dimethylheptaan

2,4-dimethylpentaan

3-ethyl-3,4,6-trimethyloctaan

Nu maken:

opdracht 6, 7, 8

volgende slide: herhalingsvideo