bs 5 De evolutietheorie

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Leerdoelen

5.5.11 Je kunt de evolutietheorie beschrijven.

5.6.12 Je kunt uitleggen hoe fossielen zijn ontstaan.

5.6.13 Je kunt uitleggen dat soorten verwant zijn als ze een gemeenschappelijke voorouder hebben.

Wat weet je al over de evolutietheorie?

Evolutie

Ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen en of verdwijnen

Charles Darwin

Engelse onderzoeker in de 19de eeuw

Grondlegger van de evolutietheorie

Variatie in genotypen

Bij geslachtelijke voortplanting ontstaat variatie in genotypen

Ook mutaties zorgen daarvoor

Nieuwe genotypes --> Nieuwe fenotypes 

Natuurlijke selectie

Natuurlijke selectie

Organismen kan goed of minder goed aan zijn omgeving zijn aangepast --> bepaalt zijn overlevingskans

Organismen met 'goede' eigenschappen voor die omgeving

- Krijgt (veel) nakomelingen

- De goede eigenschappen worden doorgegeven

In het poolgebied (sneeuw) wie heeft de grootste kans om te overleven en voort te planten?

1. De rode vos
2. De witte vos

Leg uit hoe de giraffe een lange nek heeft door natuurlijke selectie

Ontstaan van soorten

Organismen vallen onder één soort wanneer ze met elkaar kunnen voortplanten en daar vruchtbare nakomelingen uit komen.

Wanneer heeft een soort de grootste overlevingskans?

1. Als er geen variatie in genotype en fenotype is
2. Als er wel variatie in genotype en fenotype is

Verandering in de omgeving

De soort verandert

Obstakel tussen twee groepen

Door isolatie is er een nieuwe soort ontstaan

Fossielen

• Fossielen zijn versteende overblijfselen van organismen of afdrukken van organismen in gesteenten.
  
• Fossielen kunnen ontstaan als resten van organismen snel worden bedekt door sedimenten (zand/klei)
• Vaak in bepaalde gesteentelagen van een bepaalde ouderdom
• In de loop der tijd blijken soorten te zijn ontstaan, veranderd en/of verdwenen

Tijdperken

De geschiedenis van het leven op aarde wordt verdeeld in tijdperken.

En de tijdperken worden verder onderverdeeld in perioden.

De tijdperken en perioden worden weergeven in een geologische tijdschaal.

In een geologische tijdschaal kun je zien wanneer een periode begint en eindigde.

De oudste levensvormen staan onderaan de tijdschaal.

geologie= leer van de aarde.

Verwantschap

De verwantschap tussen soorten laat je zien in een verwantschapsschema.

Het laat ook de gemeenschappelijke voorouders zien.

de bewijzen.

-fossielen

-overeenkomst bouw

-rudimentale organen

-overeenkomst in embryonale ontwikkeling

-overeenkomsten in DNA, eiwit en fenotype

Rudimentaire organen

Aan de slag!

Wat?	Basisstof 5: opdracht 1, 2, 6, 7, 8 Basisstof 6: opdr. 2, 3, 6, 8
Hulp nodig?	zoek op in je boek, of vraag om hulp
Klaar	Begrippenlijst basisstof 7 maken

Aan de slag!