4.2 Wat valt er te kiezen? 2425

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

4.2 Wat valt er te kiezen?

Leerdoelen:

Na vandaag weten we:

-wat een politieke stroming is.
-welke drie grote politieke stromingen er in Nederlands zijn en welke kenmerken daar bij horen.

Weten we wat politiek links, midden en rechts is.

-weten we wat populisme is.

Vanaf 18 jaar mag je in Nederland stemmen. Op landelijk niveau mag je direct volksvertegenwoordigers kiezen voor de ...

Actief kiesrecht:

Het recht om te mogen stemmen

Passief kiesrecht:

het recht om je verkiesbaar te stellen

Vrije verkiezingen:

Je mag stemmen op wie je wilt

Geheime verkiezingen:

Niemand weet op wie jij gestemd hebt

Waarvan maken deze mensen gebruik?

1. Actief kiesrecht
2. Passief kiesrecht

Lezen blz. 58 en 59

Schrijf de definitie van Politieke stroming in je schrift

Lees jij sneller dan de rest? Begin alvast aan de opdrachten (1 t/m 9)

Liberalisme

economische vrijheid

De vrijheid om een bedrijf te beginnen en er op je eigen manier geld mee te verdienen met zo min mogelijk regels

persoonlijke vrijheid

De vrijheid om te leven zoals jij wilt.

De meest liberale partij is de VVD.

Ook D66, PVV en FvD hebben liberale standpunten.

Sociaal-democratie

Solidariteit

Solidariteit betekent dat je klaarstaat voor mensen met wie het niet zo goed gaat. Bijvoorbeeld omdat ze niet genoeg geld helpen om eten te kopen.

Gelijkwaardigheid

Sociaal-democraten zeggen: de overheid moet ervoor zorgen dat geld, kennis en macht eerlijker worden verdeeld. De overheid moet ervoor zorgen dat iedereen gelijke kansen heeft.

In Nederland zijn de Partij van de Arbeid, de SP en GroenLinks sociaal-democratisch.

Christen-democratie

Christelijke geloof

De christen-democratische stroming heeft het christelijke geloof en de Bijbel als uitgangspunten.

Naastenliefde

Vooral de waarde 'naastenliefde' is voor christen-democraten belangrijk. Burgers moeten elkaar helpen, in goede en in slechte tijden. 

Christen-democratische partijen in Nederland zijn het CDA en de ChristenUnie.

Samengevat:

Niet altijd in een hokje

'One-issue' partijen

De Partij voor de Dieren vindt één thema het allerbelangrijkste: het verbeteren van dierenrechten. Daarom noem je hen een 'one-issue'-partij.

Populistische partijen

Sommige partijen horen niet bij één stroming. De PVV is bijvoorbeeld net als de SP voor goede uitkeringen voor werklozen (sociaal-democratisch) en wil net als de VVD zo weinig mogelijk regels voor bedrijven (liberaal). De PVV wordt vaak een populistische partij genoemd. Zij luisteren alleen maar naar wat het volk wil, niet naar wat de experts denken.

Partijen die moeilijker in een hokje te plaatsen zijn: PVV, FvD, PvdD, Denk, 50Plus

Links, midden en rechts

• Een andere manier van partijen indelen is: links, midden en rechts.
• Links: actieve overheid. Verschil tussen rijk en arm verkleinen door
   overheidsingrijpen
• Midden: de overheid moet alleen helpen als het mensen zelf echt niet
   lukt.
• Rechts: passieve overheid. Belangrijkste taak van de overheid is orde en
   veiligheid 

Mensen die meer verdienen moeten meer belasting betalen.

1. Links
2. Midden
3. Rechts

Vlees moet duurder worden, zodat mensen minder vlees eten.

1. Links
2. Midden
3. Rechts

De straffen in Nederland moeten omhoog.

1. Links
2. Midden
3. Rechts

De belasting voor bedrijven moet laag zijn, zodat bedrijven niet uit Nederland vertrekken.

1. Links
2. Midden
3. Rechts

Kijkopdracht:
1. Willen voorstanders van een passieve overheid hoge of lage belastingen?
2. Past dit idee bij een linkse of bij rechtse partijen?

Koppel het juiste antwoord aan een links of rechts mensbeeld.

Links

Rechts

Gelijkheid

Vrijheid

Kleine overheid

Grote overheid

Terugblik hoofdstuk 2

Koppel het juiste antwoord aan een links of rechts mensbeeld.

Links

Rechts

Hoge belastingen

Opkomen voor kwetsbare mensen

Lage belastingen

Eigen verantwoord-elijkheid

Milieu

Strenger straffen

Terugblik hoofdstuk 2

SP

Groen Links

PvdA

DENK

D66

NSC

ChristenUnie

CDA

SGP

VVD

PVV

Forum voor Democratie

Links

Rechts

Midden

Terugblik hoofdstuk 2

Opdracht politieke partijen

• In groepjes
• Elk groepje kiest een andere partij (tb  blz 62 en blz 63)
• Zoek alle informatie op en noteer 5 punten op het blad

Aan de slag:

Opdrachten 4.2:

1 t/m 9

Begrippenlijst en samenvatting in het werkboek