KuBv CvB 17de eeuw Schilderkunst Hfst4

• Kunst
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Genres in de schilderkunst. 

Wat maakt de Republiek uniek?

Moraliserende karakter.

Stilleven

Portret

Geschiedenis- en bijbelschilderkunst

Genrestuk

Maritiem

Schoonheid van de zichtbare wereld, naast invloed klassieke theorieën.

Kunst en wetenschap

Frederik Ruysch: kunstenaar van de dood

1.300 flessen met preparaten stonden in het huis van arts Frederik Ruysch, Amsterdamse arts en wetenschapper

Zichtbare (goddelijke) natuur (bv anatomische preparaten van Frederick Ruysch).

Frederik Ruysch staat bekend om zijn anatomische preparaten die niet alleen wetenschappelijke waarde hadden, maar ook een esthetische en bijna kunstzinnige presentatie lieten zien. Hoe denk je dat de manier waarop Ruysch de "Zichtbare Natuur" in zijn preparaten weergaf, invloed had op zowel de wetenschap als de kunst in de Gouden Eeuw?

Realisme tegenover idealisering

Rembrandt van Rijn

Theorieen van Karel van Mander en Gerard de Lairesse

De grootmoedigheid van Scipio

Karel van Mander i (1548-1606), olieverf op koper, 1600

De Nachtwacht,  Rembrandt van Rijn De huidige officiële titel luidt: Officieren en andere schutters van wijk II in Amsterdam, onder leiding van kapitein Frans Banninck Cocq en luitenant Willem van Ruytenburch, bekend als ‘De Nachtwacht’

idealisering

Realisme

Karel van Mander is de schilder die meer verbonden is met idealisering, terwijl Rembrandt eerder de waarheid van de zichtbare  en innerlijke mens trachtte vast te leggen.

Karel van Mander en idealisering

Karel van Mander, een schilder, dichter en kunsttheoreticus, wordt vaak geassocieerd met de idealen van de Renaissance. In zijn kunstwerken en geschriften (zoals Het Schilder-Boeck uit 1604) benadrukte hij de schoonheid en perfectie die kunstenaars zouden moeten nastreven. Hij pleitte voor een klassieke benadering, waarbij de natuur niet puur realistisch werd weergegeven, maar verbeterd en geïdealiseerd om een hoger ideaal van schoonheid en harmonie te bereiken. Zijn stijl sluit aan bij de traditie van Italiaanse meesters zoals Rafaël, die ook sterk gericht waren op idealisering.

Rembrandt van Rijn en realisme

Rembrandt daarentegen was een meester in het realisme en de emotionele diepgang van zijn schilderijen. Hij schilderde mensen zoals ze waren, met al hun imperfecties en karaktertrekken, en gaf vaak de voorkeur aan een intieme en persoonlijke benadering boven een geïdealiseerd beeld. Zijn portretten en zelfportretten tonen rimpels, asymmetrie en de invloed van tijd, wat sterk contrasteert met de verheven en geïdealiseerde stijl die Van Mander bewonderde.

Voorstelling versus vormgeving

Beschrijf wat je ziet op het schilderij. Welke personages, handelingen en emoties zijn aanwezig?

Welke elementen van vormgeving gebruikt Jan Steen om de scène levendig en chaotisch te maken?

Voorstelling

1. Voorstelling

Het schilderij toont een chaotische en levendige scène in een huishouden. Je ziet meerdere personages die bezig zijn met verschillende activiteiten. Er zijn kinderen die spelen en rommel maken, volwassenen die drinken en lachen, en een overvloed aan alledaagse voorwerpen verspreid over de ruimte. De sfeer is feestelijk en speels, maar ook enigszins chaotisch. Dit past bij de bekende uitdrukking "Een huishouden van Jan Steen," die verwijst naar een rommelige of ongeorganiseerde situatie.

TER LERING EN VERMAAK

Welke elementen van vormgeving gebruikt Jan Steen om de scène levendig en chaotisch te maken?

 vormgeving

Kleurgebruik: Jan Steen gebruikt warme en levendige kleuren zoals rood, geel en bruin om een huiselijke en vrolijke sfeer te creëren. De kleuren trekken de aandacht naar belangrijke elementen, zoals de gezichten van de personages en hun kleding.

De compositie is druk en dynamisch, wat de chaos van de scène benadrukt. De figuren en objecten zijn verspreid over de ruimte, maar er is een subtiele ordening die het oog leidt van het centrale tafereel naar de achtergrond.

De ruimte is goed gedefinieerd met een duidelijke voorgrond, middengrond en achtergrond. Dit maakt de drukke scène overzichtelijk en zorgt ervoor dat het oog gemakkelijk van figuur naar figuur kan bewegen.