3.5 Nederland: de zee klopt op de voordeur

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

3.5 Nederland: de zee klopt aan de voordeur 

Herhaling: welke risicogebieden voor
overstromingen ken je?

Planning

Planning

1. Leerdoelen

2. Uitleg en oefenen

3. Opdrachten maken

4. Terugblik leerdoelen

Leerdoelen

• Je weet welke soorten polders er zijn en dat er misverstanden bestaan over de veiligheid
• Je begrijpt waarom het overstromingsrisico van Laag-Nederland toeneemt en hoe men daar de kust tegen beschermt
• Je kunt op de kaart van Nederland verschillende polders en kustgedeelten aanwijzen 

https://overstroomik.nl/

Wat betekent de afkorting "NAP"?

1. Nieuw Amsterdams Polder
2. Nieuw Amsterdams Peil
3. Normaal Amsterdams Polder
4. Normaal Amsterdams Peil

Groot gedeelte onder NAP

Zou dit nog in Nederland kunnen gebeuren?

1. Ja
2. Nee

Als er ergens een dijk doorbreekt, overstroomt dan meteen heel Nederland?

1. ja
2. nee

Dijkringen 

De zeespiegel stijgt

• Klimaatverandering
• Inklinking
• (IJstijd)

Als over een periode van zo’n dertig jaar de klimaatfactoren, zoals temperatuur of neerslag, zijn veranderd.

Een koude periode waarin zich op het land uitgestrekte ijskappen vormen. Heet ook glaciaal.

Polder

• Een gebied waar de mens de waterstand regelt
• dit kan door een molen of een gemaal
• niet pompen = vol lopen van de polder = verzuipen

Vier soorten polders in Laag-NL

1. Zeepolders: door indijken van aangeslibt land
2. Veenpolders: ontgonnen laagveengebieden waar inklinking is
3. Droogmakerijen: plassen/meren zijn drooggemalen en land geworden
4. IJsselmeerpolders: drooggemalen stukken van de Zuiderzee (nu IJsselmeer)

Veenpolders

• Om de gebieden bewoonbaar te maken/ te houden moeten ze blijvend het bodemwater wegpompen.
• Een nadeel is dat de gebieden hierdoor inklinken

Inklinken

• Bodemwater wegpompen en grond wordt stevig(er)
• Water is weg en grond heeft ruimte om te zakken
• Zie het als een spons die vol met water of leeg is
• Veenpolders klinken het snelst in omdat daar het meeste water wordt weggepompt

Droogmakerij

• stukken meren en/of zee die zijn leeggepompt
• eerst dijken rond en meer en dan (jaren) leegpompen
• wordt gebruikt voor landbouw en woningen

Hoe noemen we deze polder?

1. Zeepolder
2. Droogmakerij

Dreiging aan de kust

Zonder ingrijpen neemt de kans op overstromingen toe door:

• relatieve zeespiegelstijging door het versterkte broeikaseffect
• toename van stormvloeden door het versterkte broeikaseffect
• bodemdaling door inklinking

Kustafslag

Duinen worden gevormd door het zand wat op de kust waait.

Door de golven die nu tegen de duinen slaan, breken de duinen af.  Door erosie van het water verdwijnen er stukken duin. 

Zeereep

• Zeereep = zeewerende duinenrij
• Kustafslag vindt plaats tot aan de eerste rij duinen
• De zee bereikt deze duinen vaak pas tijdens een storm

Hoe wordt de kust beschermd?

• Harde kustverdediging: dijkverzwaring
• Zachte kustverdediging: zand opspuiten vanuit de zee (zandsuppletie)
• Dynamisch kustbeheer: de natuur doet het werk

Dynamisch kustbeheer

Vroeger:

• zand storten bij wegggeslagen kust

Tegenwoordig:

• zand storten op één plek en de ze het werk laten doen
• natuur herstelt de kust

Klimaatadaptatie

- Omgaan met de gevaren van zeespiegelstijging

- Omgeving zo aanpassen dat de schade beperkt blijft.

- Ruimte rivieren / water bergen / afwateringssysteem 

Getijdenlandschap

Landschap onder invloed van eb en vloed (waddengebied).

Dynamisch systeem

Met welk probleem hebben de duinen in Nederland te maken?

1. Zandsuppletie
2. Duinvervorming
3. Duinvorming
4. Kustafslag

Welk deel van de kust is erg gevoelig voor kustafslag?

1. De Afsluitdijk
2. De Deltawerken
3. De Zandmotor
4. Zeereep

Noem een maatregel die we hebben genomen om ons te beschermen tegen de zee