Middeleeuwen

Literatuurgeschiedenis

Middeleeuwen

1 / 23

Slide 1: Slide

NederlandsMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

This lesson contains 23 slides, with text slides.

Items in this lesson

Literatuurgeschiedenis

Middeleeuwen

Slide 1 - Slide

Hoofd-kenmerken

Theocentrisme (God/het geloof staat centraal)
Gemeenschapsgevoel (het individu is ondergeschikt aan de samenleving)
Memento mori (het hiernamaals is belangrijker dan het heden)

Slide 2 - Slide

Culturele context

Wereldlijke cultuur (adel, ridders, stad)

Geestelijke cultuur (religieus, kerk)

Slide 3 - Slide

Christelijk Europa

Christelijk kerk breidde zich uit
Een erkende kerk in West-Europa: rooms-katholieke kerk
Geestelijke literatuur werd belangrijk
Kunst had religieuze bedoeling

Slide 4 - Slide

Voorbeelden: exempelen, waaronder heiligenlevens en Marialegendes (Mariken van Nieumeghen en Beatrijs)

Slide 5 - Slide

In het Midden-Oosten kwam de Islam op

In het Midden-Oosten kwam de Islam op.

Slide 6 - Slide

Europa reageerde hierop met de kruistochten.

Slide 7 - Slide

Standen-

maatschappij

1. Geestelijkheid

2. Adel

3. Boeren en vissers (later ook burgers)

Slide 8 - Slide

Geestelijkheid

Reguliere geestelijkheid (monniken en nonnen)

Wereldlijke geestelijkheid (paus, bisschoppen, pastoor)

Slide 9 - Slide

Feodale systeem

Koning (= leenheer) > leende land uit om beschermen/besturen
Adel (= leenmannen/vazallen) > trouw zweren aan leenheer
Maar, zij leenden het land zelf ook weer uit
Achterleenmannen
Op het land werkten de boeren

Slide 10 - Slide

Hoofsheid

Voorbeeld wereldlijke cultuur

Gedragsregels, beschaafde omgangsvormen, zelfbeheersing

In literaire teksten speelt hoofse liefde belangrijke rol

Slide 11 - Slide

Literaire ontwikkelingen

Slide 12 - Slide

Teksten en schrijvers (1)

Boekdrukkunst nam handschriften/manuscripten over
Schrijvers vaak onbekend, werkten in opdracht (mecenas)
3 literaire milieus: hovelingen, stedelingen, geestelijken

Slide 13 - Slide

Hebban olla vogala nestas higunnan is de oudste Nederlandse tekst, geschreven in een Engels klooster door een monnik.

Slide 14 - Slide

Teksten en schrijvers (2)

Middelnederlandse teksten vooral vertaald/bewerkt
Originaliteit niet van belang
Voorleescultuur zorgde voor rijmende teksten
Doel teksten: vermaak en boodschap

Slide 15 - Slide

De orale traditie, ookwel voorleescultuur, werden voorgedragen door rondtrekkende jongleurs. Manuscripten waren duur en voor de elite bestemd.

Slide 16 - Slide

Ridderromans

Educatief voor jonge ridders
Vermakelijk door spannende verhalen
In traditie heldenepos
Twee categorieën: Karelepiek en hoofse romans (o.a. Arturromans)

Slide 17 - Slide

Karelepiek

Verhalende teksten over Karel de Grote
Strijd tegen heidenen of spanningen binnen feodale systeem
Groepstrouw van belang, geweld normaal
Voorbeelden: Roelandslied

Slide 18 - Slide

Karel ende Elegast bekendste voorbeeld Karelepiek

Slide 19 - Slide

Arturroman: Ridders en koning Artur zijn de helden

Slide 20 - Slide

Arturroman

Voorbeeld hoofse roman
Ontdekken identiteit hoofdpersoon centraal
Tedere gevoelens naar vrouw
Avontuur/queeste
Voorbeelden: Walewein

Slide 21 - Slide

Slide 22 - Slide

Dierverhaal

Afspiegeling mensenwereld
Satire/bespotting
Kritiek op de maatschappij
Voorbeeld: Van den vos Reynaerde

Slide 23 - Slide