2.6 - Anticonceptie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom!

Pak je laptop + binas
Ga in deze lessonup

Leerdoelen

1. Uitleggen wat de werking is van de volgende voorbehoedsmiddelen: mannencondoom, vrouwencondoom, pessarium, prikpil, anticonceptiepil/pleister, nuvaring, spiraaltje, sterilisatie, periodieke onthouding, terugtrekken, morning-afterpil/spiraaltje.
2. Uitleggen hoe goed elk van bovenstaand voorbehoedsmiddel werkt en of ze beschermen tegen soa's.
   

Onbetrouwbare methoden

Coitus interruptus - trekt de man zijn penis terug uit de vagina voordat hij klaarkomt. 

Periodieke onthouding - heeft het stel geen geslachtsgemeenschap tijdens de vruchtbare periode. 

Op welke manieren voorkomen voorbehoedsmiddelen een zwangerschap?

Voorbehoedsmiddelen

1. Voorkomen dat er een eicel ontstaat

2. Voorkomen dat een zaadcel bij de eicel kan komen

3. Voorkomen dat een bevruchte eicel zich kan innestelen

Zwangerschap voorkomen

Condoom / vrouwencondoom

Voorkomt dat zaadcellen bij de eicellen komen en voorkomt als enig anticonceptiemiddel ook soa's

98% betrouwbaar (mits goed gebruikt)

Zwangerschap voorkomen

Pil, anticonceptiepleister/ hormoonstaafje 

Voorkomt dat de eicel rijpt en voorkomt ovulatie door de afgifte van oestrogeen en/of progesteron

Pil werkt alleen als die elke dag geslikt wordt. 

99% betrouwbaar

Leg met behulp van je schema uit hoe de combinatiepil zwangerschap voorkomt

Hormoonspiraal zorgt ervoor dat het baarmoederslijmvlies niet dik wordt

Koperspiraal zorgt ervoor dat zaadcellen niet bij de eileider komen

Steriliseren 

Man -zaadleiders doorgesneden en afgebonden. Sperma bevat hierdoor geen zaadcellen meer (nog wel vocht).

Een man kan nog nog een erectie krijgen en klaarkomen, maar is nu onvruchtbaar.

Vrouw - eileiders doorgesneden en afgebonden. Hierdoor kunnen de eicel en zaadcellen nooit meer bij elkaar komen. Vrouw heeft nog een eisprong en menstruatie maar is nu onvruchtbaar.

Kan een gesteriliseerde man nog een orgasme krijgen? Wat zou er dan uit komen?

Welk anticonceptiemiddel is het meest betrouwbaar?

1. Mannencondoom
2. Vrouwencondoom
3. Natuurlijke methode
4. Anticonceptiepil

Welk anticonceptiemiddel beschermt tegen soa's?

1. Spiraaltje
2. Pessarium
3. Vrouwencondoom
4. Natuurlijke methode

Welk anticonceptiemiddel hoeft een arts niet in te brengen?

1. Spiraal
2. Prikpil
3. Hormoonstaafje
4. Anticonceptiepleister

Welk anticonceptiemiddel werkt niet d.m.v. hormonen?

1. Pessarium
2. Anticonceptiepil
3. Prikpil
4. Hormoonstaafje

Wat lijkt jou de veiligste manier van vrijen? Leg je antwoord uit.

Pearl index

= aantal zwangerschappen bij 100 koppels die een jaar samenleven.

Voorbeelden:

• Sterilisatie= o
• Terugtrekken= 12-38
  

Welk anticonceptiemiddel heeft de laagste Pearl index?

1. Mannencondoom
2. Vrouwencondoom
3. Natuurlijke methode
4. Anticonceptiepil

Adele had last van buikgriep kort na haar menstruatie.Ze moest overgeven en had diarree. Toen ze weer beter was heeft ze onbeschermde seks gehad met haar vriend. 3 weken later is ze nog niet ongesteld geworden. In de bijsluiter van haar pil staat dat ze zwanger zou kunnen zijn. Leg uit hoe de buikgriep er voor zorgt dat het slikken van de pil niet meer 100% beschermt.

Abortus

Het kunstmatig afbreken van de zwangerschap (wettelijk toegestaan in NL)

• tot 12 weken - abortuskliniek
  
• 12 tot 24 weken - onder bepaalde voorwaarden in het ziekenhuis
  

Redenen kunnen zijn 

- het kindje heeft een zware handicap

- moeder is absoluut niet in staat het kindje op te voeden

Leerdoel

Je kan in een context uitleggen welke oplossingen er zijn om toch zwanger te raken als het via de natuurlijke wijze niet lukt

Ongewenst kinderloos

mogelijke oorzaken:

• te kleine zaadcellen of inactieve zaadcellen
  
• hele onregelmatige cyclus
• verklevingen eileiders (door ontstekingen zoals bij chlamydia)
• Erfelijke aandoeningen die bevruchting onmogelijk maken

De oplossing is afhankelijk van de oorzaak.

Oplossingen

• KI/ kunstmatige inseminatie (ICSI) = sperma (meestal eerst 'gewassen' en geconcentreerder) injecteren in de baarmoeder
  
• IVF/ in-vitrofertilisatie = sperma en eicel samenbrengen in schaaltje in het lab
  
• hormoonbehandelingen

In sommige gevallen is ongewenste kinderloosheid op te heffen door kunstmatige inseminatie en/of door in-vitrofertilisatie (IVF). Bij kunstmatige inseminatie is het zaad van de eigen partner te gebruiken (KI-E) of het zaad van een donor (KI-D). Als gevolg van een Chlamydia-infectie zijn bij een vrouw de eileiders verstopt geraakt. Zij kan daardoor langs natuurlijke weg niet zwanger raken. Zij en haar partner willen toch graag kinderen.

Welke methode komt of welke methoden komen in aanmerking om deze ongewenste kinderloosheid op te heffen? (T1, 2p)

1. IVF
2. KI-D
3. KI-E
4. KI-D & KI-E

Leg uit waarom vroeger dan 72 uur na bevruchting inplaatsen van het embryo een lagere kans geeft op succesvolle innesteling (BINAS 86)

Maken

Toetsvragen 2.6