voedingsleer onder- en overgewicht

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Ondervoeding

Hoe zit je erbij?

😒🙁😐🙂😃

Wat versta je onder ondervoeding?

Bij ondervoeding heeft iemand een tekort aan energie of voedingsstoffen. 

Dat leidt vervolgens tot een lager gewicht en het slechter functioneren van het lichaam. 

Dit komt vooral door de afname van de spiermassa en een tekort aan eiwitten, essentiële vetzuren, vitamines en mineralen.

Oorzaken van ondervoeding

• verminderde voedselinname door een verminderde eetlust of misselijkheid.
  
• moeilijkheden met kauwen, proeven, slikken of vertering.
  
• psychologische problemen, zoals angst, depressie, verdriet. Iemand heeft dan geen zin meer in eten. Een gevolg is het overslaan van maaltijden of kleinere porties nemen.
  
• sociale factoren, zoals eenzaamheid, geen mogelijkheid om eten te kopen of bereiden.
  
• dementie.
  
• verslaving.

Complicaties bij ondervoeding

• Verminderd welzijn van de patiënt, 
• Apathisch depressief gedrag, 
• Gewichtsverlies,
• Spierafbraak, waardoor inactiever, 
• verminderde longfunctie en vermindering van de pompkracht van het hart,
• Vermindering van de weerstand, 
• Minder bestand tegen effecten van therapie (radio- en chemotherapie),
• Vertraagde wondgenezing, 
• Verhoogde kans op decubitus, 
• Atrofie van de darm, 
• Veranderde darmflora waardoor bacteriële overgroei
• Verhoogde kans op postoperatieve complicaties en overlijden, 
• Langere ligduur

Welke verpleegkundige interventies kun je inzetten om ondervoeding te voorkomen of te doorbreken?

• Goed screenen bij binnenkomst, 
• Zorgvrager wegen 1x per week, 
• Energie en eiwitrijk eten en drinken aanbieden en meerdere keren per dag, vooral tussendoor.
• Observeren of er sprake is van verhoogde verliezen aan voedingsstoffen,
• Observeren of er sprake is van verminderde inname van voeding, 
• Uitzoeken of er sprake is van verhoogde behoefte aan voedingsstoffen (ken je risicogroepen),
• Zorg voor goede overdracht naar collega’s, 
• Tijdig andere disciplines inschakelen zoals arts, voedingsassistent en diëtist,
• Evaluatie van ingezette behandeling: werkt het niet, niet lang wachten, maar gelijk terugkoppelen. 
• Hulp bieden bij eten en drinken, 
• Aanbieden wat de zorgvrager lekker vindt. 
• Goed uitleggen wat het belang van voldeden voeding is in relatie tot de ziekte

Overgewicht

BMI, middelomtrek, vetmeter

Zoek voor de Body Mass Index, Middelomtrek en de vetmeter (norm hoef je hiervoor niet uit te zoeken) uit:

• hoe je het meet 
• waar de norm wordt gelegd tussen gezond gewicht en overgewicht voor mannen en vrouwen
• voor welke doelgroep de methode geschikt is

Risico's van overgewicht

• hart- en vaat ziekten (cholesterol, bloeddruk), 
• slechte conditie, 
• minder mobiel, 
• laag zelfbeeld , 
• ontstekingen in gewrichten, 
• slechte bloedsuiker regulatie, 
• andere werking/dosering van medicatie, 
• eetstoornissen, 
• galstenen

Oorzaken van overgewicht

• reclame, 
• leefstijl
• leeftijd, 
• voedselkeuze, 
• Hypothyreoïdie, 
• hersentumor, 
• aangeboren syndroom, bv Cushing (teveel cortisol)
• hormoonhuishouding, medicatie
  

50% van de Nederlanders boven de 18 jaar heeft matig of ernstig overgewicht

Waar

Niet waar

Obesitas (ernstig overgewicht) komt vaker bij vrouwen dan bij mannen voor

waar

niet waar

wat zijn mogelijke problemen of moeilijkheden waar mensen tegenaan lopen als ze willen gaan afvallen en wat hun belemmert om dit goed te doen?

• Lang volhouden (het gaat zo langzaam op een gezonde manier), 
• hongergevoel (eetdrang, uitgerekte maag) , 
• sociale problemen(sporten, feestjes, werk, cultureel niet passend), 
• psychische problemen (onbewust eten, gevoelens weg eten, depressie)
• nazorg (op gewicht blijven en niet gaan jojo-en)

Bepaalde medicijnen kunnen invloed hebben op het lichaamsgewicht. Waardoor kan dit komen?

• Een medicijn kan ervoor zorgen dat het lichaam vocht vasthoudt
• Een medicijn kan zorgen voor een sterkere eetlust
• Met name het medicijn lithium kan dorst veroorzaken
• Een medicijn kan ervoor zorgen dat de schildklier of de stofwisseling langzamer gaan werken

Wat vond je interessant vandaag?