Straf en Zwarte dood in de Late Middeleeuwen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Straf en  de Pest in de Late Middeleeuwen

Tijd van monniken en ridders

Tijd van steden en staten

Feodalisme

Hofstelsel

Kerstening

centralisatie

Westers schisma

gildes

kruistochten

Hanze

Misdaad en straf 

Steden met stadsrechten mochten hun eigen wetten en regels maken. De schout en schepenen zorgden voor orde en rust. 

Elke stad had eigen rechtbank. De schepenen waren hier de rechters. Samen met de schout bepaalden zij de straffen. 

De straf die je op deze afbeelding ziet is vastgebonden worden aan de ‘schandpaal’. Iedereen mocht aan zijn haren trekken en hem bespugen. Hier komt onze uitdrukking 'voor paal staan' vandaan. 

Vrouwen kregen nooit een straf! Zij moesten hun man alleen gehoorzamen .

Klik op de hotspots en sleep de straffen en de gezegden naar de juiste plek in de afbeelding.

Een gruwelijk goede opdracht!

Hand afhakken

Geselen

Ogen uitsteken

In het water gooien

Ophangen

Op de brandstapel

Onthoofden

"Iemand de ogen uitsteken."

"Hij voelt zich geradbraakt."

"Ik maak hem een kopje kleiner."

" Zij werd op de pijnbank gelegd."

"Ze legden hem het vuur aan de schenen."

"Dat doet hem de das om."

Kijk goed naar deze afbeelding! Hier krijg je bij de volgende slide een vraag over.

Kijk goed naar deze afbeelding! Hier krijg je bij de volgende slide een vraag over.

Wat zag je op de vorige afbeelding?

1. Mensen die naar de kerk trokken om te bidden.
2. Boetedoeners die naar pleinen liepen.
3. De joden die werden vervolgt omdat ze het water hadden vergiftigd.
4. Grafwerkers die in een optocht naar de begraafplaats liepen.

Invloed Zwarte Dood op de kunst

• De middeleeuwse schilderijen vertellen vaak een godsdienstig verhaal.
• Kerken waren bedekt met teksten, schilderingen en sculpturen welke bijbelse scenes of heiligen afbeelden. 
• In veel van deze vroege schilderingen en sculpturen was de dood afgebeeld als een passage tussen het leven op aarde en de hemel. 
• Na de Zwarte Dood werd de dood erg gevreesd en soms gezien als een straf van god voor hun zondes. Dit is ook terug te zien in de kunstwerken die tijdens en na de zwarte dood gemaakt werden.
  

Angst na de zwarte dood!

• De  zwarte dood tastte het vertrouwen van de mensen aan.
• Overal ontstonden groeperingen die wezen op de noodzaak tot inkeer en boetedoening.
• houvast ontbrak, hoop op een gunstige toekomst verdween en daarvoor in de plaats kwam een zeer sterk gevoel van sterfelijkheid en eindigheid: memento mori.
  

Flagellanten sloegen zichzelf om zo aan God te laten zien dat zij spijt hadden van hun zonden. De naam Flagellant komt van het Latijnse woord voor zweep: flagellum. Aan het eind van de leren riempjes zitten spijkers.