07-01-2025 §3.1 - Oorlog in Europa

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

H3A - De Tweede Wereldoorlog

Over de oorzaken, het verloop en de bevrijding

1939/1940 - 1945

3.1 Oorlog in Europa= superlang!

Leerdoelen

Je begrijpt waarom en hoe Hitler de oorlog veroorzaakte 

Je weet hoe Duitsland zijn macht uitbreidde in de oorlog 

Je weet hoe Duitsland verloor in Oost-Europa 

Je weet hoe Duitsland verloor in West-Europa 

Oorzaken van de oorlog

Tijdens de Tweede Wereldoorlog vallen er meer doden dan tijdens WO1 door:

- Dodelijkere wapens

- De fronten zijn beweeglijker ( niet meer vast in loopgraven)

 

Opkomst Hitler

1933: Hitler komt aan de macht als rijkskanselier met volledige macht

Voorbereidingen voor een nieuwe oorlog:

- Bondgenootschappen met Japan en Italië tegen Sovjet-Unie en het Westen

- Hij wilde 'lebensraum (leefruimte) in het oosten voor Duitsers

- Veel schreef hij op in Mein Kampf

1938: Hitler begint met de uitbreiding van DUI

Anschluss Oostenrijk

Hitler dreigt met binnenvallen Oostenrijk als er geen Nazi in de Oostenrijkse regering komt

Seyss-Inquart krijgt de leiding in Oostenrijk

Duitsland lijft Oostenrijk in: 'terugkeren van Oostenrijkers in Duitse rijk

Tsjechische Sudetenland is het volgende gebied dat Hitler wil innemen (Heim ins Reich). Frankrijk en Engeland mengen zich

Stukje uit 'Mein Kampf', over welk begrip schrijft Hitler hier?

‘De buitenlandse politiek van de volkse staat dient het bestaan van het door de staat samengebrachte ras op deze planeet te garanderen door tussen het getal en de groei van het volk enerzijds en de grootte en kwaliteit van grond en bodem anderzijds een gezonde, levensvat­bare, natuurlijke verhouding te scheppen. Als gezonde verhouding mag daarbij altijd alleen de toestand worden beschouwd die de voeding van een volk op eigen grond en bodem garandeert. Elke andere toestand, ook al duurt die eeuwen, zelfs millennia, is desondanks ongezond en zal vroeger of later tot een beschadiging, zo niet tot de vernietiging van het betreffende volk leiden. Alleen een voldoende grote ruimte op deze aarde verzekert een volk de vrijheid van bestaan.’

1. Lees 'oorzaken van de oorlog' van §3.1

2. Maak vragen 1 en 2 van §3.1

1. Lees 'oorzaken van de oorlog' van 3.1

2. Maak vragen 1 en 2 van 3.1

Diplomatie en appeasement Blz. 49

1938: Conferentie in München -> Fra en Eng geven Dui Sudetenland om vrede te bewaren (appeasement politiek)

Door diplomatie 'peace for our time' en zijn tevreden

1939: niet-aanvals verdrag tussen SU en Dui

1939: Duitsland valt Polen binnen en Eng en Fra verklaren Dui de oorlog. WOII is begonnen.

Lesdoel Les 2

Je weet hoe Duitsland zijn macht uitbreidde in de oorlog

Herhaling <-

Stappenplan Hitler

- Verwerpen van het Verdrag van Versailles

- Herbewapenen

- Her-militarisering Rijnland

- Anschluss met Oostenrijk

- Annexeren Tsjechoslowakije (Sudetenland) - appeasement geallieerden (Frankrijk - GB)

- Aanval op Polen - oorlogsverklaring geallieerden (Frankrijk - GB)

Der Anschluss

Hitler weet Oostenrijk te annexeren (inlijven/inpikken)

Hitler beweerde dat de Oostenrijkers dolenthousiast waren. Is dat ook de mening van de cartoonist?

De conferentie in München: Tsjechoslowakije wordt  opgeofferd. Mussolini, Hitler, Daladier (Fr), Chamberlain (G.B.)

appeasement - toegeven om oorlog te voorkomen

Chamberlain terug in Londen, hij zegt: 'Kijk op dit papiertje staat dat Hitler na Sudetenland gaat stoppen met uitbreiden'.

Aanval op Polen 01-09-1939

- officiële begin van WO2 Blitzkrieg

Hitler en Stalin sluiten een niet-aanvalsverdrag  (het Molotov-von Ribbentrobpact) en verdelen Polen.

- Stalin blij:

Was wantrouwig t.a.v. anti-communistische geallieerden, die hem niet hadden uitgenodigd voor de conferentie van München.

Tijd om te herbewapenen

Buffergebied tegen eventuele Duitse aanval

- Hitler blij:

Rust aan het Oostfront, pijlen richten op het Westen

Succesvolle Ostfront Politik (levensraum)

- Geallieerden in shock (nooit verwacht) Fascisten en Bolsjewieken zijn normaal gesproken aartsvijanden

Duitse veroveringen

Blitzkrieg (= snelle oorlog)

• Bezetting Denemarken en Noorwegen april 1940
• Luchtbombardement op Rotterdam - 14 mei 1940 Nazi-Duitsland gebruikt terreurbombardementen op burgerdoelen. Hierdoor zijn snelle militaire vorderingen mogelijk 
• België en Frankrijk ook snel overwonnen
• Battle of Britain - 1940 Duitsers proberen ook Engeland (G.B.) te veroveren, maar het lukt niet om een luchtoverwicht te krijgen
• Operatie Barbarossa - Uiteindelijk valt Hitler toch Rusland aan in 1941
  

Blitzkrieg

Oost-Europa

Oost-Polen wordt ingelijfd door Duitsland

West-Polen wordt van de Sovjet-Unie

Operatie Barbarossa: gruwelijk

West-Europa

April '40: Denemarken en Noorwegen

Mei '40: NL, België en Frankrijk capituleren door terreurbombardementen

Battle for Britain -> tweefrontenoorlog

Operatie Barbarossa

Tekstballon: Vergeef me kameraad (vriend, maar ook de naam die Bolsjewieken elkaar gaven), maar het scheen zo'n goede gelegenheid!

Wat wil de maker van deze cartoon met zijn afbeelding zeggen?

Wie zijn deze heren?

Wat gebeurt er op de afbeelding?

Welke attributen (voorwerpen) zie je?

Duitse verliezen in Oost-Europa

Asmogendheden: 

Duitsland, Italië en Japan.

 

Geallieerde: 

Groot-Brittannië, de VS en de Sovjet-Unie.

Duitse verliezen in Oost- Europa:

• December 1941: Verenigde Staten valt Japan aan na de aanval op Pearl Harbor.
• Hitler verklaard de VS de oorlog.
• Wereldoorlog 

Pearl Harbour

In 1942 vallen de vliegtuigen van de Japanse vloot de Amerikaanse marinebasis in Pearl Harbour op Hawaii aan vanuit de gedachte: De eerste klap is een daalder waard.

Amerika in schok achterlaten, snel Azië verder veroveren en verdedigen. Hopen dat de (vele malen sterkere) Amerikanen het erbij zouden laten.

Duitse verliezen in Oost- Europa:

• 1942: Stalingrad (Wolgograd) 2 miljoen doden en gewonden.
• begin 1943: Duitse soldaten bij Stalingrad geven zich over. (eerste Duitse overgave)
• Duitse leger steeds verder teruggedrongen.
• Niet opgeven maar doorvechten tot een onvoorwaarlijke Duitse capitulatie. 
• Vanaf 1945 wraak Sovjetsoldaten-> Gruweldaden

Duitse verliezen in West-Europa

- Geallieerden waren vanaf 1943 machtig op zee en in de lucht

- Bombarderen Duitse steden

- Avondklok

- In 1943 landden Geallieerden in Zuid-Italië, kort daarna wordt Mussolini afgezet en gaf Italië zich over 

- Op 6 juni 1944 een enorme Geallieerde invasie (vijandelijke aanval)

D-Day

6 juni 1944

De Westerse geallieerden landen op de stranden van Normandië en beginnen op te rukken richting Duitsland.

0

Duitse verliezen in West- Europa:

• 6 juni 1944: Dday
• maart 1945: geallieerden trekken de Rijn over Duitsland in.
• April 1945: Rode leger (SU) begint met de verovering van Berlijn. Hitler pleegt zelfmoord in zijn bunker.
• 8 mei: 8 mei 1945: Duitsland capituleert (geeft zich over) Duitsland bezet door het Amerikaanse, Britse en Sovjetleger. 

Duitse verliezen in West-Europa

Groot-Brittannië en de VS drongen van 1943 tot 1945 het Duitse leger terug in Zuid- en West-Europa.

 De bevrijding van Frankrijk, België en Zuid-Nederland begon op 6 juni 1944 in West-Frankrijk met een geallieerde invasie: een vijandelijke inval. 

Maak een tijdlijn of de opdrachten op blz. 64 en 65 dinsdag einde les af.

Zoek op wat de volgende gebeurtenissen inhouden en zet op de juiste volgorde in jouw schrift

- Krisstalnacht

- Eerste Wereldoorlog

- Inval Nederland

- D-Day

- Vrede van Versailles

- Hitler wordt kanselier

- Pearl Harbor

- Operatie Barbarossa

- Duitse capitulatie

- Battle for Britain

Herhaling

Duitse verliezen in West-Europa

7 december 1941: Japan valt Pearl Harbour aan in Amerika -> Amerika verklaart oorlog aan Japan -> Dui verklaart de oorlog aan Amerika

6 juni 1944: D-Day

Geallieerde invasie op de stranden van West-Frankrijk, Normandië. 

Daarna bevrijden ze Frankrijk, België en Nederland (eerst alleen Zuid-Nederland)

8 mei: Duitse capitulatie

Duitse verliezen in Oost-Europa

1942: Duitse soldaten gaan naar Stalingrad en rode leger verdedigd fanatiek -> bloedigste slag uit de geschiedenis

Begin 1943: eerste grote verlies van Duitsland: 

Januari 1944: eind Duitse belegering Leningrad

Januari 1945: Sovjetsoldaten trekken Oost-Pruisen binnen en hun wraak was gruwelijk

Aanval vanuit Oost- en West-Europa

Neurenberg wetten

De Burgerschapswet gaf regels rond het Duitse staatsburgerschap en bepaalde wie Duitser was en wie niet. Duitser was hij/zij die Duits "bloed" had en door zijn/haar daden het vaderland diende

De Wet ter Bescherming van het Duitse Bloed en de Duitse Eer verbood alle seksuele relaties, huwelijken, tussen niet-Joodse Duitsers en Joden. Bestaande huwelijken bleven geldig

De Rijksvlaggenwet behelsde het voeren van de hakenkruisvlag als Duitse Rijksvlag