Les 8: Geld verdienen met de media

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie 
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Chromebook, JdW-map, etui

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan het welbevinden van leerlingen. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zitten startklaar en zijn bijvoorbeeld ingelogd in LessonUp en hebben hun JdW-map op tafel.

WERK & MEDIA

Les X: Titel les

Maatschappijleer

HB3B

Les 8: Geld verdienen met de media

Maatschappijkunde Kader 3

2024-2025

MEDIA

Leerdoelen

• Je kunt de begrippen reclame en online-profilering uitleggen (R)
• Je kunt voorbeelden van trucjes van reclamemakers geven en het belang van doelgroepen voor reclamemakers uitleggen (I)
• Je kunt uitleggen waarom er regels zijn voor reclames en uitleggen wat manipulatie met reclames te maken heeft (I)
• Je kunt uitleggen waarom influencers interessant zijn voor bedrijven (I)

Reclame is overal

Dagelijks zien en horen we een paar honderd advertenties en reclames. Reclames zijn boodschappen van bedrijven die willen dat jij hun producten gaan kopen. Zie jij op je computer of op je telefoon vaak leuke reclames voorbijkomen van merken waar jij van houdt? Dat is geen toeval, maar dat komt door online-profilering waarbij bedrijven met behulp van cookies gegevens over jou verzamelen waarmee ze een digitaal profiel van je maken. Die bedrijven weten dus wat je online zoekt, bekijkt en koopt. Zo benaderen ze je met persoonlijke reclame. Daardoor krijg je steeds advertenties van sportschoenen als je daar online eerder al naar hebt gezocht. Wil je niet dat cookies van adverteerders op je pc, telefoon of tablet blijven staan? Dan kun je ze via je internetbrowser verwijderen of de sites anoniem bezoeken. 

Reclame = een boodschap van bedrijven die willen dat jij hun producten gaat kopen

Doelgroepen

Om succes te hebben moet een reclame vooral de juiste mensen bereiken. Daarom zie je tijdens kinderprogramma's op televisie vooral speelgoedreclames voorbijkomen. Reclamemakers houden namelijk rekening met hun doelgroep. Jongeren zijn voor reclamemakers veel interessanter. Ze kopen veel en beïnvloeden het koopgedrag van hun ouders, bijvoorbeeld bij het kiezen van frisdrank of de vakantiebestemming. 

Trucjes

Reclamemakers gebruiken trucjes om hun producten beter te kunnen verkopen. In reclames hoor je vaak slogans of liedjes die in je hoofd blijven zitten. Ook het leven ziet er in een reclame vaak prachtig uit met mooie, succesvolle mensen met veel vrienden en een groot huis. We noemen dit ideaalbeelden. Reclame speelt ook in op je gevoelens. In een supermarktreclame zie je bijvoorbeeld gelukkige gezinnen die heel gezellig met elkaar producten uit die winkel eten. De boodschap is: zo moet je leven eruitzien en als je deze producten koopt, ben je al een eind op weg. 

Trucjes (2)

Soms zie je niet direct dat iets reclame is. Vooral online is het verschil tussen een bericht en een reclame soms moeilijk te zien. Voor kijkers is het niet altijd duidelijk dat het om reclame gaat als iemand een merk of product noemt. We noemen dit verborgen reclame. Daarnaast is de informatie die je ziet of hoort in reclames vaak niet betrouwbaar. In een commercial van een hamburgerketen zie je alleen dat hun fastfood lekker is en niet dat het slecht is voor je gezondheid. In een tandpastareclame zijn de tanden van het model op de computer witter gemaakt. Ook in reclames is dus sprake van manipulatie. Ten slotte willen mensen liever naar reclames met bekende mensen kijken dan naar onbekenden. Het liefst identificeren mensen zich met bekende acteurs of sporters door dezelfde producten te kopen die zij in reclames gebruiken.  

Reclametrucs

• Ideaalbeelden
• Bekende mensen
• Emoties

Influencers

Mensen die via sociale media invloed uitoefenen op een bepaalde doelgroep noemen we influencers. Ze hebben veel volgers en zijn daarom interessant voor bedrijven die hun producten willen promoten. Bedrijven betalen een influencer als ze reclame maken voor hun product. Influencers krijgen deze producten dan voor niets. Of ze mogen bijvoorbeeld gratis op vakantie als ze de naam van een reisbureau in hun video's noemen. 

Lil Kleine (28) en zijn ex Jaimie Vaes (33) stonden maandag in de rechtbank van Amsterdam tegenover elkaar om het einde van hun relatie af te handelen. 

De ex-geliefden ruzieden over de verdeling van enkele spullen. Het gaat onder meer om drie dure horloges, die nu in een kluis van de rapper liggen. Daarnaast staan er ook nog enkele sierkussens, een tas van Louis Vuitton en ook een waterkoker op het spel.

In de rechtbank werd ook al snel duidelijk dat Jaimie alvast een aantal gemeenschappelijke spullen had meegenomen. 

Het gaat onder meer om enkele koffers, een blender die uit een sponsordeal is verkregen, een broodrooster, een serviesset en ook Playstation-controllers. Om het merk Smeg te promoten, deelde Jaimie bijvoorbeeld regelmatig berichten waarin ze de apparaten gebruikt, vertelde ze vanmorgen. “Hij deed dat niet. Ik heb deze apparaten meegenomen zodat ik in mijn nieuwe huis tenminste brood kon roosteren.” 

Lil Kleine delft voorlopig het onderspit in rechtszaak tegen Jaimie Vaes: “Dit zegt nog niks”

HLN, 14-11-22

Waarom gaf het bedrijf Smeg een blender en een broodrooster aan influencer Jaimie Vaes?

1. Omdat ze het belangrijk vinden dat Jaimie goed ontbijt
2. Ze kan haar volgers beïnvloeden om hun producten zelf te kopen
3. Dat heeft de rechter verplicht gesteld in de uitspraak
4. Om haar te feliciteren met de uitslag van de rechtszaak

Regels voor reclame

De overheid heeft regels opgesteld om de hoeveelheid en de invloed van reclame te beperken. Tv-zenders mogen bijvoorbeeld niet meer dan 12 minuten reclame per uur uitzenden. Publieke omroepen mogen bovendien geen programma's onderbreken voor reclame. Deze regel is vastgelegd in de Mediawet. Daarnaast is het niet toegestaan om: 

• reclames over alcohol te richten op minderjarigen
• idolen van tieners voor alcoholreclames in te zetten
• alcoholreclames voor negen uur 's avonds op televisie en radio uit te zenden

Ook voor reclames over gokken zijn er regels. En op sociale media moet altijd duidelijk gemaakt worden dat het om reclame gaat, bijvoorbeeld met hashtag #ad of #sponsored. 

Commerciële omroepen en reclame

Naast publieke omroepen bestaan er ook commerciële omroepen. Zij verdienen geld door zendtijd te verkopen aan bedrijven voor reclame. Commerciële zenders mogen dus, in tegenstelling tot de publieke omroepen, wel hun programma's onderbreken voor reclameblokken. 

Bedrijven die op commerciële zenders adverteren letten goed op de kijk- en luistercijfers. Deze geven het aantal kijkers of luisteraars van een tv- of radioprogramma weer. 

Opdrachten H2.5

H2.5 opdracht 1 t/m 10 (blz. 53-55)

Huiswerk voor volgende keer

Invullen begrippen + samenvatting 

H2.5 (blz. 55)

Begrippen

• Reclames
• Online profilering
•