Tijdvak 9

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

propaganda en communicatie

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

              De tijd van wereldoorlogen, 1900 - 1945

Het interbellum: 1918 - 1939

Duitsland

1918

1919

- Duitse legerleiding zegt dat oorlog niet meer te winnen is.

- 9 november: keizer Wilhelm II vlucht naar Nederland

- 11 november: wapenstilstand

- januari : machtsgreep van de communisten (mislukt)

- 28 juni: Verdrag van Versailles

Straatgeweld

• Zowel communisten (extreemlinks) als nationaalsocialisten (extreemrechts) proberen een staatsgreep te plegen.

• beide groepen zijn tegen de democratie.

• knokploegen bevechten elkaar op straat

Wankele democratie

• Veel Duitsers hebben weinig vertrouwen in de nieuwe democratie. Dit komt door:

• straatgeweld extreemlinks en extreemrechts
• het Verdrag van Versailles
• de dolkstootlegende (zoz)

Dolkstootlegende

• Veel Duitsers dachten dat het leger aan het einde van WOI was verraden. 

• Het Duitse leger heeft niet verloren maar de sociaal-democraten,  communisten en joden hebben voor binnenlandse opstanden gezorgd.

• De legerleiding deed natuurlijk niets om deze legende te ontmaskeren.

Bezetting van het Ruhrgebied

1923-1924

Hoe kan er worden doorbetaald als ze niet meer werken?

De Duitse regering drukte geldbiljetten bij..
Dit veroorzaakt waardevermindering en automatisch inflatie.

• Duitsland kan de herstelbetalingen niet meer opbrengen.
  
• Gevolg: Franse troepen bezetten het Ruhrgebied.
  
• Duitse reactie: geld bijdrukken, maar productie daalt > inflatie. Het geld wordt minder waard.
  

Prijzen voor 1 kilo brood (1923)

December 1921:                        4 Mark 

December 1922:                       163 Mark 

Januari 1923:                              250 Mark 

April 1923:                                   474 Mark 

Augustus 1923:                          69.000 Mark 

November 1923:                        201.000.000.000 Mark

Opbloei Duitsland 

1924-1929

• Politiek en economisch gaat het beter met het land.

• Duitsland accepteert de nieuwe grenzen en mag lid worden van de Volkenbond.
• Steeds minder mensen stemmen op de extreme partijen.
• Maar dan...

Beurskrach

Donderdag 24 oktober 1929.

Op deze dag stortte de aandelenbeurs in de VS in.

Gevolg was een wereldwijde economische crisis.

massale werkloosheid, ook in Duitsland

Maak de volgende vragen over § 9.4

1. Waarom werden politieke partijen aan het einde van de 19e eeuw steeds vaker massa-organisaties? (2 oorzaken).
2. Noem de kenmerken van deze massa-organisaties en geef minimaal twee voorbeelden daarvan uit nazi-Duitsland.
3. Noem vier communicatiemiddelen die steeds belangrijker werden in het begin van de 20e eeuw.
4. Beschrijf waarom WOI een sterke impuls gaf aan staatspropaganda.
5. Beschrijf hoe propaganda overal aanwezig was in het interbellum in de totalitaire samenlevingen.

antwoorden

1. steeds meer mensen konden lezen en schrijven (terugdringen analfabetisme). En door democratisering mochten steeds meer mensen stemmen.
   
2. massale vakbonden en jeugdverenigingen die de leden aan zich bonden met symbolen, vlaggen, uniformen en marsen. Voorbeelden nazi-Duitsland: arbeitsfront (verplicht) en Hitlerjugend. (symbolen: hakenkruis en Hitlergroet)
3. Kranten, film, foto, radio.
4. De bevolking moest bewogen worden om enorme offers te brengen: mannen vechten voor het vaderland en gezinnen moesten werken in de oorlogsindustrie en honger lijden.
5. Alles werd versimpeld en teruggebracht tot wij-zij denken. Tegenstanders werden met de grofste middelen belasterd en de eigen maatschappij werd verheerlijkt.

Video Hitler aan de macht

Je moet de stappen kunnen noemen die leiden tot de totale macht van Hitler.