Les 1&2: Van de Oudheid naar vroege ME en vervolgensnaar de Late ME

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Overzicht lessen en vaardigheden

Geschiedenis Periode 2 Deel I:

         Les 1: Terugblik & Overgang vroege ME naar late ME

         Les 2: Toets nabespreken

         Les 3: De rol van de kerk (investituurstrijd) & PO

         Les 4: Kruistochten

         Les 5: Start Renaissance

         Havo: HS2     Vwo: HS3.1/3,2/3.3& HS4

Inspiratie films enz.

Of games uit de jaren 90

Leerdoelen

1. Je kan aangeven wat de ME zo'n unieke tijdsperiode maakt.

Hoe gaan we dit doen?

1. Beetje inspiratie opdoen 
2. Uitleg + filmpje
3. Opdracht + fimpje
4. Aan de slag uit het boek
5. Checken leerdoelen
6. Toets analyseren

Tijd van Grieken en Romeinen

(500 v. Chr. - 500 n. Chr.)

Tijd van Monniken en Ridders

(500-1000)

(Vroege Middeleeuwen)

Tijd van Steden en Staten

(1000-1500)

(Late Middeleeuwen)

1492: Columbus 'ontdekt' Amerika

(Einde van de Middeleeuwen)

⚓️

476: Val van het West-Romeinse Rijk

(Begin van de Middeleeuwen)

🔥

Tijd van Ontdekkers en Hervormers

(1500-1600)

Tijd van Regenten en Vorsten

(1600-1700)

Tijd van Pruiken en Revoluties

(1700-1800)

Veranderingen

- 476: Einde West-Romeinse Rijk

Leven in Europa veranderde

Permanente (dreiging) van oorlog +

1. Landbouwsamenleving
   
2. Argrarsich urbaan > Autarkisch
3. Verdwijnen geld
4. Geldeconomie > Ruilhandel

Vraag: Wat kenmerkt deze overgang en waarom? Gebruik historische begrippen.

De Late Middeleeuwen

Tijd van Grieken en Romeinen

(500 v. Chr. - 500 n. Chr.)

Tijd van Monniken en Ridders

(500-1000)

(Vroege Middeleeuwen)

Tijd van Steden en Staten

(1000-1500)

(Late Middeleeuwen)

1492: Columbus 'ontdekt' Amerika

(Einde van de Middeleeuwen)

⚓️

476: Val van het West-Romeinse Rijk

(Begin van de Middeleeuwen)

🔥

Tijd van Ontdekkers en Hervormers

(1500-1600)

Tijd van Regenten en Vorsten

(1600-1700)

Tijd van Pruiken en Revoluties

(1700-1800)

The Dark Ages

Schrijf de volgende vraag op:

1: Waarom is de term Dark Ages niet volledig terecht?

•  Schrijf op wat de ME een speciale en ook unieke tijdsperiode maakt. Noteer voorbeelden plus waar kan een korte verklaring voor je gekozen antwoord.

*Onderdeel van leerdoel 1&2

Late Middeleeuwen

• Tijd van Steden en Staten         (1000-1500)

• Het is 'veiliger' en 'rustiger'
• Er komt meer handel
• Geld komt weer terug
• Bevolking groeit

• Er ontstaan steden

• Macht van de steden neemt toe
• De adel krijgt (soms) minder macht

Dit is een plattegrond van Zwolle in de Middeleeuwen

Verbeteringen in de landbouw

Rond het jaar 1000

• Drieslagstelsel
  
• IJzeren ploeg
• Halsjuk

Steeds meer handel

• Verbeteringen in de landbouw leveren meer oogst op >
  
• Overschotten worden verkocht of geruild op markten >
• Geld wordt steeds meer gebruikt als (handig) ruilmiddel
• Einde aan de aanvallen van Vikingen in West-Europa: meer veiligheid
• Handelaren komen daardoor in verschillende landen en nemen andere producten (wijn of zijde) mee.

> Handel (lange afstand)

> Terugkomst van geld

Oefenen d.m.v. opdrachten

Opdrachten

H:  Opdr: 6,9&12 blz 48      

V:   Opdr: 1,2&4 blz 88  

                                          

Hoe: Overleggen prima

Antwoorden volgen in ItsLearning (eventuele chek)

De Hanze

• De meeste steden hadden een plein, waarop markten werden gehouden.
• De belangrijkste markt was de jaarmarkt, die een paar weken duurde.
• Veel handelaren reisden van jaarmarkt naar jaarmarkt.

• Een groep steden in Europa werkte samen om meer handel te krijgen. 
• Ze noemden hun vereniging de Hanze.

Dit is een plattegrond van Deventer, een van de Hanze-steden.

Kaart waarop alle Hanze-steden te zien zijn. De steden van de Hanze lagen vooral in Duitsland. Hier in Nederland waren onder andere de IJsselsteden Kampen en Deventer lid van de Hanze. 

Handelaren van Hanzesteden hadden allerlei voordeeltjes als ze handelden in elkaars steden. Ze betaalden bijvoorbeeld minder tol en belasting. 

Oefenen d.m.v. opdrachten

Opdrachten

H:  Opdr: 1,2,5&9 blz 57      

V:   Opdr: 1,2,4&9 blz 104  

                                          

Hoe: Overleggen prima!

Antwoorden bespreken we random een paar van tijdens de les!

blz 49 opdr 7&8

vwo blz 83 opdr 3