week 2 vaste les

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom bij geschiedenis

Binnen= beginnen:

• Ga rustig zitten op je plek volgens de klassenplattegrond.
• Pak alvast een pen. 

Vandaag

1. Invullen persoonlijk doel
2. Regels/verwachtingen in de klaslokaal.
3. instructie paragraaf 3.5
4. Afsluiting (5 min)

Wat word je persoonlijke doel bij Geschiedenis?

Vul het formulier in!

Klaar? Inleveren.

1) Wat neem je elke les mee?

• Schrift voor het maken van aantekeningen + pen
• Leerboek Feniks
• Laptop/ Chromeboook en oplader.

2) Hoe werken we bij geschiedenis?

• Huiswerk maken/voorbereiding (plenda/studiewijzer)
• Aantekeningen (schrift)
  
• Studiewijzer 
• Documenten, opdrachten, extra uitleg filmpjes (Magister, studiewijzer, documenten periode 2)
  

3) Verwachtingen & Regels

• Als ik mijn hand opsteek, dan wordt iedereen stil en kijk je naar mij. 
• Zelf je hand opsteken als jij iets wilt zeggen of vragen.
• Als iemand aan het woord is, blijft de rest stil.  #respect.
• Je hebt je spullen mee: leerboek, schrift en laptop en pen.
• Kijk voordat je je inschrijft voor een inschrijfuur naar het aanbod.
• Schoolregels gelden altijd: je bent op tijd (anders briefje halen), telefoon in je kluis, geen eten en drinken in het lokaal, jas op de kaptok, niet naar de wc tijdens de les.
• Houd het lokaal netjes!

4) Regels: Einde van de les

1. Wacht met opruimen tot de docent dit zegt.
2. Ruim rustig je spullen op.
3. Zet de tafels en stoelen recht en in de juiste opstelling.
4. Zie je troep op de grond of op je tafel? Gooi dit in de prullenbak.
5. Schuif je stoel aan!!
6. Verlaat rustig het lokaal. 

Leerdoel

Ik kan uitleggen hoe de vrijheid van denken tot de opkomst van wetenschap in de Nederlanden leidde.

De Renaissance (wedergeboorte)

Herleving van de Griekse en Romeinse Oudheid, tussen 1400 en 1600.

• Het idee dat je de werkelijkheid moesten weergeven en dat je met je verstand (dus door te kijken, nadenken) de natuur en de mens moest onderzoeken.

Renaissance: In de Renaissance kwam er een hernieuwde belangstelling voor de wetenschap op. 

(nieuw) Wetenschappelijke revolutie: Tijdens de wetenschappelijke revolutie nam de wetenschappelijke kennis enorm toe door nieuwe instrumenten en wetenschappelijke technieken (o.a. wetmatigheden, experimenten). 

Tolerantie en geloof

•  Protestantse kerk was bevoorrecht. Protestante dominee betaald door overheid.
  
•  Alleen calvinisten mochten bestuursfuncties hebben (burgemeester, bestuursambtenaar) in het openbaar diensten houden.
  
• Was de Republiek tolerant?

Was de Republiek tolerant?

Voor die tijd was de Republiek tolerant.

Er waren geen vervolgingen. Je mocht privé je geloof belijden. Katholiek zijn was toegestaan, maar geen herkenbare kerken bouwen.

Gevolg: Er werden schuilkerken gebouwd in schuren of op zolders.

Schuilkerken waren voor mensen die een ander geloof dan het protestantisme hadden.

Schuilkerk

Buitenkant

Schuilkerk 

Binnenkant

Vluchtelingen

Om verschillende redenen waren de migranten naar Nederland gekomen:

- Religieus
   -> geloofsvervolgingen (protestanten uit Duitsland, Frankrijk)
- Politiek
   -> oorlogsgeweld (Duitsland, Zuidelijke Nederlanden)

- Economisch
   -> geld verdienen / werkzoekenden

Baruch Spinoza. De Joodse familie Spinoza was uit Portugal gevlucht voor de vervolgingen door de katholieke kerk en woonde in Amsterdam. Spinoza schreef onder meer boeken over tolerantie, redelijkheid en godsdienst.

Na 1685 (het jaar dat Lodewijk XIV het protestantisme verbied in Frankrijk) vluchtten uit Frankrijk 35.000 Hugenoten naar de Republiek.

migratie van hugenoten - Luycken, 1695

Portugese synagoge Amsterdam

Waarom tolerantie goed is voor de handel

De relatieve tolerantie in de Republiek zorgde voor veel migranten. 

De tolerante houding in de Republiek had veel te maken met de handelsbelangen van de regenten. 

• Onder de joden waren namelijk rijke handelaren die kapitaal meebrachten. 
•  De vele economische migranten waren goedkope arbeidskrachten. 
  

De Portugese synagoge in Amsterdam. Ets door Romeyn de Hooghe uit 1675, Rijksmuseum, Amsterdam

Waarom mochten de joden wel een synagoge bouwen en de katholieken geen kerken?

Is dat een politiek, economisch of cultureel/religieus motief?

Tolerantie en Wetenschap 

• Vrijheid van denken en religieuze tolerantie geeft ruimte voor wetenschappelijk onderzoek
  
  
• Uitvindingen doen werd een rage --> wetenschappelijke revolutie

(revolutie = snelle verandering)

Wetenschap stijgt in aanzien

In de Republiek is er een gunstig klimaat voor wetenschap door: 

• Relatieve tolerantie 
  
• Ambachtsschap 
• Waarnemingsinstrumenten
  

Van Leeuwenhoek: microscoop

Wetenschappelijke revolutie

Zelfstandig denken, observeren (empirisme) en redeneren (rationalisme) -> nieuw manier van onderzoek doen -> snelle verandering dus revolutie -> ging over geneeskunde, astronomie, politiek dus wetenschappelijke revolutie

Hoe leidde tolerantie tot de Wetenschappelijke Revolutie?

Is het toestaan van "schuilkerken" een oorzaak of een gevolg van tolerantie?

1. Oorzaak
2. Gevolg