H5.4 + hh toetsweek

• Economie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Telefoon?

Voor aanvang van de les in de kluis of op eigen risico in de bak. 

Zorg dat je op tafel hebt liggen: 
- Pen;

-Rekenmachine; 

- Schrift; 

- Boek

Programma

• Terugblik vorige les
• Uitleg paragraaf 5.4
• Aan het werk 
• Herhaling stof toetsweek
• Keuzewerk 
• Afsluiting van deze les

Wie hoort er bij de beroepsbevolking?

1. Iedereen tussen de 15 jaar en pensioenleeftijd
2. Iedereen die werkt
3. Iedereen tussen de 15 jaar en pensioenleeftijd die werkt of werkloos is
4. Iedereen tussen de 15 jaar en pensioenleeftijd die werkt

Wanneer ben je werkloos?
Kies het beste antwoord.

1. Als je geen werk hebt
2. Als je net bent ontslagen
3. Als je niet actief bent
4. Als je geen baan hebt en naar werk zoekt

Beroepsbevolking

Je hoort dus bij de beroepsbevolking als je:

• Tussen de 15 jaar en pensioenleeftijd bent (beroepsgeschikt)
• Werkt of werkloos bent (werkloos = werkzoekende)

Niet-actieven

Als je wel beroepsgeschikt bent (tussen de 15 en 66 jaar), maar niet bij de beroepsbevolking hoort. (Niet werkt of werkloos bent)

Een politieagent werkt bij de...

1. Formele sector
2. Informele sector

Formeel en informeel 

• Formele sector: Je werkt voor geld en betaalt belasting en premies. Je bent geregistreerd bij het CBS. (wit werken)
  
• Informele sector: Je werkt onbetaald en je bent niet geregistreerd bij het CBS. Denk aan vrijwilligerswerk. (grijs werken)
  
• Zwart werken: Je werkt ergens betaald en je bent niet geregistreerd. Je betaalt geen belasting of premies. (strafbaar)

Leerdoelen van deze les

• Aan het einde van de les weet je hoe het is om werkloos te zijn.
• Je weet de oorzaken van werkloosheid. 
• Je kent de verschillende soorten werkloosheid.

Bij wie kan je een ww-uitkering aanvragen?

1. De overheid
2. Je oude werkgever
3. UWV
4. WW

Werkloosheidswet (WW)

Voor een WW-uitkering moet je inschreven staan bij het UWV

Het UWV kijkt of je er recht op hebt

Zij helpen je ook bij het vinden van een nieuwe baan

Registreren

- Geregistreerde werklozen: Ingeschreven bij het UWV

- Ongeregistreerde werklozen: Niet ingeschreven bij het UWV

Waarom zou je je niet
inschrijven bij het UWV

Soorten werkloosheid

1. Conjuncturele werkloosheid
2. Structurele werkloosheid
3. Seizoenswerkeloosheid
4. Regionale werkloosheid
5. Frictiewerkloosheid

Conjuncturele werkloosheid

• Tijdelijk
• oorzaak: economische krimp

Structurele werkloosheid (1)

• Blijvend

Structurele werkloosheid (2)

• Marktmechanisme
• Automatisering
• Lagelonenlanden
  

Er is geen vraag meer naar een product. Bijvoorbeeld: cd's.

Veel werk is overgenomen door computergestuurde machines

In sommige landen (Pakistan, China, Koreo en India) werken mensen voor erg lage lonen. Sommige bedrijven vertrekken daarom uit Nederland naar het buitenland om minder loonkosten te hebben

Seizoenswerkloosheid

• Tijdelijk (kan tegelijkertijd met conjuncturele en structurele)

Voorbeelden

IJsverkoper in de winter

Skileraar in de zomer

Strandtent in de winter

Regionale werkloosheid

• Verschil tussen regio's
• Kan tegelijkertijd met conjuncturele en structurele

regionale werkloosheid 2017

Werkloosheid die in bepaalde gebieden van het land hoger is dan gemiddeld in het land.

Frictiewerkloosheid

• Kortdurend
• Kan tegelijkertijd met conjuncturele en structurele
• Studie → baan
• Baan → andere baan

Pieter is ontslagen omdat zijn werkgever failliet is gegaan. Wat voor soort werkloosheid heeft Pieter?

1. Seizoenswerkloosheid
2. Structurele werkloosheid
3. Conjuncturele werkloosheid
4. Frictiewerkloosheid

Aan het werk 

De komende 10 minuten gaat iedereen aan het werk met deze opdrachten. Je kunt nu geen vragen stellen of overleggen. 

Verplicht maken: 2 t/m 13 (H5.4)

Dit deel van de les kan je als een goede start gebruiken voor het leren.

Welke ondernemingsvorm is privé aansprakelijk

1. VOF
2. Formele sector
3. NV
4. BV

Privé aansprakelijk

Welke ondernemingsvormen zijn

privé aansprakelijk?

Wel privé aansprakelijk	Niet privé aansprakelijk
Eenmanszaak	NV
Vof	BV

?

De eigenaar moet met zijn privégeld mogelijke schulden betalen

Henk wil een Samsung tv kopen bij de Mediamarkt.
De tv is €600 exclusief btw.
Hoeveel zal Henk moeten betalen voor de tv?

BTW

• Op de meeste producten geldt een btw van 21%
  
• Op levensmiddelen en sommige diensten, zoals de kapper, geldt een btw van 9%
  
• Een beperkt aantal product is vrijgesteld van btw. hier geldt een tarief van 0%

Verhoudingstabel

Goed om te weten tijdens het rekenen met een verhoudingstabel:

Bedragen zonder btw = 100% (verkoopprijs)

Bedragen met btw: 100% + btw% (consumentenprijs)

De visboer koopt een kilo kibbeling in voor €3 en verkoopt de kibbeling vervolgens voor €7 per kilo.
Wat is die €4 verschil?

1. Btw
2. Winstmarge
3. Winstmarge en btw
4. Consumentenprijs

Van inkoopprijs naar consumentenprijs 

• Brutowinstmarge kan zowel in € als % in de berekening voorkomen

Inkoopprijs	€50	€50
Brutowinstmarge	30%	€15
Verkoopprijs excl. btw	€50 + €15	€65
Consumentenprijs	€65 + btw	€65 / 100% X (100+ btw%)

Met welke gegevens bereken je de werkgelegenheid in een land?

1. Aanbod van de arbeidsmarkt
2. Vraag van de arbeidsmarkt
3. Vacatures
4. Vacatures + beroepsbevolking

Arbeidsmarkt 

Geheel van vraag en aanbod (Alle vraag en aanbod)

Aanbod: Beroepsbevolking 

Vraag: Werkgevers 

Werkgelegenheid: Werknemers + vacatures 

Iedereen tussen de 15 jaar en de pensioenleeftijd die werkt of werkloos is.

Wetten

Arbowet: Regels voor veilige en gezonde arbeidsomstandigheden

Arbeidstijdenwet: Regels voor werk- en rusttijden 

Coen werkt 16 uur per week. Dit is
een (..1..)baan. Zijn uren zijn staan in
zijn (..2..).
Vul de puntjes in.

1. 1= Parttime 2= CAO
2. 1= Fulltime 2=Arbeidsovereenkomsten
3. 1= Parttime 2= Arbeidsovereenkomsten
4. 1= Fulltime 2= CAO

Werken

• Tijdelijke baan ​= Bepaalde tijd​
• Vaste baan ​= Onbepaalde tijd​ met vaste uren
  
• Flexibele baan =​ Alleen werken als je nodig bent (uitzendbureau)

• Als je ergens gaat werken sluit je een arbeidsovereenkomst (afspraken)
• De meeste afspraken zijn overgenomen vanuit de CAO (Bedrijfstak)

Parttimebaan : bijvoorbeeld een baantje naast school

Fulltimebaan : tussen de 36 en 40 uur per week

Hoe bereken je de arbeidsproductiviteit per persoon?

1. Totale productie / Aantal arbeiders
2. Totale productie / Aantal uren

Karel is werkloos omdat een machine hem heeft vervangen.
Van welke werkloosheid is er sprake?

1. Conjuncturele werkloosheid
2. Structurele werkloosheid
3. Regionale werkloosheid
4. Frictiewerkloosheid

Conjuncturele werkloosheid

• Tijdelijk
• oorzaak: daling van lonen en/of export

Structurele werkloosheid 

• Marktmechanisme
• Automatisering
• Lagelonenlanden

BLIJVEND 

Er is geen vraag meer naar een product. Bijvoorbeeld: cd's.

Veel werk is overgenomen door computergestuurde machines

In sommige landen (Pakistan, China, Koreo en India) werken mensen voor erg lage lonen. Sommige bedrijven vertrekken daarom uit Nederland naar het buitenland om minder loonkosten te hebben

Andere soorten werkloosheid

- Frictiewerkloosheid

Studie → baan OF Baan → andere baan

- Regionale werkloosheid

Verschil tussen regio's

- Seizoenwerkloosheid

Werkloos door seizoen veranderingen 

Waar denk je aan als je "productiefactoren" leest?

Toegevoegde waarde

Alle productiefactoren bij elkaar opgeteld 

Welke productiefactoren
zie je in deze afbeelding?

1. Kapitaal
2. Arbeid
3. Natuur
4. Ondernemerschap

Afschrijving 

Het geld wat je moet sparen om over een XX aantal jaren eenzelfde item te kopen.

De berekening: (Inkoopwaarde - Restwaarde)

                                  -------------------------------- = Afschrijving per

                                              Aantal periodes                            periode

Noem een voorbeeld van bedrijfskosten ?

Hoe bereken je de brutowinst ?

1. Omzet - inkoopwaarde
2. Nettowinst - bedrijfskosten
3. Afzet x verkoopprijs
4. Afzet x inkoopprijs

Afzet x Verkoopprijs 

Voor hoeveel het product is ingekocht 

Kosten die niet met de inkoop te maken hebben

Dit houdt de baas over voor zichzelf

In welke sector werk een boer?

1. Primaire
2. Secundaire
3. Tertiaire
4. Quartaire

Toets gaat over H5 en H6

Keuzewerk

Je kunt aan de slag met de volgende keuzes: 

• Huiswerk maken: 2 t/m 13 (H5.4)
• Maken eigen samenvatting 
• Eigen keuze: in overleg met Tobias 

Afronding van deze les

• Aan het einde van de les weet je hoe het is om werkloos te zijn.
• Je weet de oorzaken van werkloosheid. 
• Je kent de verschillende soorten werkloosheid.

Succes volgende week!