5.2 Einde van de wereldrijken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Paragraaf 5.2: Einde van de wereldrijken

Neem voor je blz. 75 lesboek.

De vlag van Indonesië heeft twee kleuren; rood en wit, die kleuren hebben natuurlijk een betekenis. Rood staat voor moed, het menselijk lichaam en het fysieke leven. Wit staat voor zuiverheid, de menselijk ziel en het spirituele leven. Samen staan de kleuren voor het complete mensen.

Lesvolgorde 5.2

• Herhaling 5.1 (met filmpje)
  
• 5.2 Lessonup
• Onafhankelijk worden van de Nederlandse kolonie

Wat weten jullie nog over de vorige les?
Besluiten en besturen in Nederland

Hoeveel stemmen heeft een minister nodig om een wet goedgekeurd te krijgen in de Tweede Kamer?

1. 50
2. 51
3. 75
4. 76

Juist of onjuist
De koning heeft geen macht in Nederland.

1. juist
2. onjuist

Als je gaat stemmen, dan maak je gebruik van..........kiesrecht.

1. Passief
2. Actief

De Kamerleden van één partij zitten samen in een.....

1. partijbestuur
2. oppositiepartij
3. fractie
4. coalitiepartij

Een partij die niet in de regering zit is een.......

1. coalitiepartij
2. oppositiepartij
3. regeringspartij
4. Fractiepartij

Lesdoelen 5.2 Einde van wereldrijken

• Welke invloed de Tweede Wereldoorlog had op de dekolonisatie
• Hoe Indonesië onafhankelijk werd
• Hoe veel nieuwe staten ontstonden
  

Weet iemand wat de VN is?

Diplomatie = samenwerken. 

Waarom is de VN opgericht? Kijkvraag. 

Wat doet de VN

De Verenigde Naties (in het Engels: United Nations) is een organisatie waar 193 landen samenkomen. Om met elkaar te kunnen samenwerken. En te zorgen voor meer vrede en veiligheid in de wereld.

De Verenigde Naties hebben daarvoor verschillende uitvoerende onderdelen. Denk aan de ongeveer 90.000 militairen, politie en burgers (Peacekeepers) die werken in vredesmissies over de hele wereld. Of de VN-organisatie UNHCR die vluchtelingen helpt, UNICEF dat zich wereldwijd inzet voor kinderen, en het World Food Programme dat in actie komt tegen honger wereldwijd. 

een wereld zonder oorlog;

zorgen voor goede banden tussen landen (lees ook: wat is diplomatie?);

landen helpen om samen te werken: om het leven van arme mensen te verbeteren, honger en ziektes tegen te gaan, en de vrijheid en rechten van mensen te verbeteren.

Supermachten tegen kolonialisme

• Supermachten: de sterkste landen in de wereld.
• Sovjet Unie en de Verenigde Staten waren na de oorlog supermachten.
• Supermachten waren tegen kolonialisme.
• Ze wilden dat kolonies onafhankelijk werden.
  

Samen lezen blz. 75 'De invloed van de Tweede Wereldoorlog'

Alleen eerste drie zinnen opschrijven 

De invloed van de Tweede Wereldoorlog

• Japan veroverde in 1942 de Nederlandse kolonie Indonesië.
• Indonesisch nationalisme bloeide (ze wilden onafhankelijkheid)
• Indonesiërs wilden niet meer dat de Nederlanders baas werden in Indonesië
  

Indonesië onafhankelijk

• 17 augustus roept Indonesische leider Soekarno de onafhankelijkheid uit.
• Nederland accepteerde dat niet.
• Nederland stuurde soldaten naar Indonesië.
  

In de Tweede Wereldoorlog heeft Japan Indonesië bezet. De mensen werden opgesloten in Jappenkampen. 

Hoe eindigde de oorlog? Met de twee atoombommen op Hiroshima en Nagasaki.  Japan capituleerde op 15 augustus. 

Hierdoor dacht Indonesië 'yes, de Japanners zijn weg' nu zijn we onafhankelijk. De leider van de mensen in Indonesië heette Soekarno. Maar Nederland dacht nee, voor de oorlog waren jullie een kolonie en nu naar de oorlog ook. Dus wat doet NL --> sturen soldaten.

Onafhankelijkheidsoorlog

• Nederland stuurde een groot leger
• Nederlandse leger voerde politionele acties uit om weer de baast te worden in Indonesië (maar het was eigenlijk een oorlog)
• Indonesiërs sloeg terug met kleine onverwachte aanvallen (guerilla-oorlog)
• Nederlandse leger reageerde met terreur
  

Wat is terreur?

Raar dat we 4 jaar lang zelf bezet zijn door de Duitsers en nu Indonesië bezetten. 

Aantekening paragraaf 5.2

• Nadat Japan capituleerde na WO II dacht Indonesië onafhankelijk te worden. 
• Nederland gaat hier niet mee akkoord en wilt dat Indonesië een kolonie blijft. 
• Nederland stuurt leger (politionele acties)

De Nederlandse regering had namelijk in 1969 eerder een archiefonderzoek gedaan en kwam daarmee tot de conclusie dat er wel ‘excessen’ waren geweest, maar dat ‘de Nederlandse krijgsmacht zich correct heeft gedragen.’ Dit standpunt is sinds 1969 niet meer heronderzocht. (Niod, 2022)

 

Door media en historisch onderzoek bleek dat er waarschijnlijk wél sprake is geweest van extreem geweld. Hierdoor werd er vanuit de wetenschap en de samenleving aangestuurd op een nieuw onderzoek naar de gedragingen van de Nederlandse krijgsmacht. 

In 2017 heeft de regering besloten om 4 miljoen euro vrij te maken voor het onderzoeksprogramma met een samenwerking tussen verschillende organisaties:

o Het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV) 

o Het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) 

o Het Instituut voor Oorlog, Holocaust en Genocidestudies. (NIOD)

 

De resultaten zijn februari 2022 gepresenteerd. (Niod, 2022)

 

De Nederlanders

hielden behoorlijk huis.

Ook veel onschuldige burgers stierven. 

De Nederlandse regering had namelijk in 1969 eerder een archiefonderzoek gedaan en kwam daarmee tot de conclusie dat er wel ‘excessen’ waren geweest, maar dat ‘de Nederlandse krijgsmacht zich correct heeft gedragen.’ Dit standpunt is sinds 1969 niet meer heronderzocht. (Niod, 2022)

 

Door media en historisch onderzoek bleek dat er waarschijnlijk wél sprake is geweest van extreem geweld. Hierdoor werd er vanuit de wetenschap en de samenleving aangestuurd op een nieuw onderzoek naar de gedragingen van de Nederlandse krijgsmacht. 

In 2017 heeft de regering besloten om 4 miljoen euro vrij te maken voor het onderzoeksprogramma met een samenwerking tussen verschillende organisaties:

o Het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV) 

o Het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) 

o Het Instituut voor Oorlog, Holocaust en Genocidestudies. (NIOD)

 

De resultaten zijn februari 2022 gepresenteerd. (Niod, 2022)

 

Nederlandse soldaten vechten tegen Indonesische guerilla's

Aantekening paragraaf 5.2 

• VS en VN dwingen Nederland om Indonesië op te geven.
• 27 december 1949 soevereiniteisoverdracht in Den Haag. Indonesië onafhankelijk.
  

Samen lezen 'Nederlandse dekolonisatie' blz. 76

Verenigde Staten gaven hulp aan Nederland na 2e Wereldoorlog, ze dreigden die hulp te stoppen als Nederland de Indonesië niet onafhankelijk wilde laten wo

Aan de slag!

• Maak opdracht 1,3,5 paragraaf 5.2 blz. 89 + 90 werkboek.
• Individueel in stilte  

Verenigde Staten gaven hulp aan Nederland na 2e Wereldoorlog, ze dreigden die hulp te stoppen als Nederland de Indonesië niet onafhankelijk wilde laten wo

https:

Paragraaf 5.2 Einde van de wereldrijken blz. 76 lesboek

PW bespreken

Aan de slag met de opdrachten. 

Noteer voor jezelf het antwoord bij onderstaande vraag:

Individueel in stilte 

Hoe werd de Nederlandse kolonie zelfstandig en onafhankelijk? 

Samen lezen blz 76  'Britse en Franse dekolonisatie in Azië'

 Aantekening 5.2: Nieuwe staten

• Vanaf 1950 werden bijna alle Europese kolonies onafhankelijk.
• India, Suriname werden vreedzaam onafhankelijk.

De Nederlandse kolonies op de Nederlandse Antillen (werden zelfstandige landen binnen het koninkrijk der Nederlanden eigen regering, parlement en eigen munt maar NL houdt wel toezicht op financiën en justitie)  in 2010 worden de Nederlandse Antillen opgegeven. Bonaire, Sint Eustatius en Saba willen bijzondere gemeenten worden (groot deel NL wetgeving) 

In 1915 keerde Gandhi terug naar India, waar hij inmiddels een bekendheid was geworden. De Eerste Wereldoorlog was op dat moment in volle gang en ook veel Indiërs vochten mee aan de zijde van de Britten. Velen hoopten dat ze hiervoor beloond zouden worden met enige mate van zelfbestuur. De Indiërs kwamen echter bedrogen uit. Na de oorlog namen de Britten zelfs de zogenaamde Rowlatt Wet aan die het mogelijk maakte om Indiërs vanwege politieke activiteiten zonder proces gevangen te zetten. Zelfbestuur leek verder weg dan ooit.

Gandhi besloot hierop ook in India een geweldloze verzetsbeweging op poten te zetten om te protesteren tegen de slechte behandeling van de Indiërs. Dit resulteerde onder meer in verschillende protestmarsen en hongerstakingen. Ook maakte hij zich hard voor een economische boycot van Britse goederen. Verder riep Gandhi zijn volgelingen op zelf te gaan spinnen, stof te weven en kleding te maken. Niet alleen zodat de arme boeren een extra middel hadden om in hun levensonderhoud te voorzien, maar ook om een band te kweken tussen zijn verschillende volgelingen, waaronder islamieten en hindoes. Daarnaast was de actie belangrijk omdat textiel het belangrijkste Britse importproduct was. Door zelf kleding te maken, werden de Indiërs minder afhankelijk.

Na de Tweede Wereldoorlog kwam in Groot-Brittannië de Labourpartij aan de macht. Vanuit die partij werd aangedrongen op de onafhankelijkheid van India

Mahatma Gandhi, die zich altijd hard had gemaakt voor een Verenigd India, was blij met de onafhankelijkheid maar betreurde de opdeling. Op 30 januari 1948 werd hij het slachtoffer van een moordaanslag. Een fanatieke hindoe, Nathuram Godse, die vond dat Gandhi zich te loyaal opstelde jegens de moslims, schoot de leider van dichtbij drie keer in de borst. Gandhi overleed ter plekke.

India waren de hindoes een meerderheid. De moslims gaan naar Pakistan. 

Nieuwe staten

• Vietnam en Algerije (kolonies van Frankrijk) werden na een bloedige strijd onafhankelijk.
  

Samen lezen blz 76  'Britse en Franse dekolonisatie in Azië'

In 1915 keerde Gandhi terug naar India, waar hij inmiddels een bekendheid was geworden. De Eerste Wereldoorlog was op dat moment in volle gang en ook veel Indiërs vochten mee aan de zijde van de Britten. Velen hoopten dat ze hiervoor beloond zouden worden met enige mate van zelfbestuur. De Indiërs kwamen echter bedrogen uit. Na de oorlog namen de Britten zelfs de zogenaamde Rowlatt Wet aan die het mogelijk maakte om Indiërs vanwege politieke activiteiten zonder proces gevangen te zetten. Zelfbestuur leek verder weg dan ooit.

Gandhi besloot hierop ook in India een geweldloze verzetsbeweging op poten te zetten om te protesteren tegen de slechte behandeling van de Indiërs. Dit resulteerde onder meer in verschillende protestmarsen en hongerstakingen. Ook maakte hij zich hard voor een economische boycot van Britse goederen. Verder riep Gandhi zijn volgelingen op zelf te gaan spinnen, stof te weven en kleding te maken. Niet alleen zodat de arme boeren een extra middel hadden om in hun levensonderhoud te voorzien, maar ook om een band te kweken tussen zijn verschillende volgelingen, waaronder islamieten en hindoes. Daarnaast was de actie belangrijk omdat textiel het belangrijkste Britse importproduct was. Door zelf kleding te maken, werden de Indiërs minder afhankelijk.

Na de Tweede Wereldoorlog kwam in Groot-Brittannië de Labourpartij aan de macht. Vanuit die partij werd aangedrongen op de onafhankelijkheid van India

Mahatma Gandhi, die zich altijd hard had gemaakt voor een Verenigd India, was blij met de onafhankelijkheid maar betreurde de opdeling. Op 30 januari 1948 werd hij het slachtoffer van een moordaanslag. Een fanatieke hindoe, Nathuram Godse, die vond dat Gandhi zich te loyaal opstelde jegens de moslims, schoot de leider van dichtbij drie keer in de borst. Gandhi overleed ter plekke.

India waren de hindoes een meerderheid. De moslims gaan naar Pakistan. 

Israël onafhankelijk

• Zionisme: joden willen een eigen staat in Israël.
• Na de oorlog joodse overlevenden concentratiekampen.
• Gingen zich vestigen in Palestina
  

In de geschiedenis, beginnend bij de tiende eeuw voor Christus, is het Jodendom in het gebied dat we nu Israël noemen eeuwenlang de grootste godsdienst. Rond die tijd komt het koninkrijk Israël op, samen met het koninkrijk Judea. Joden krijgen het vooral in de Romeinse tijd (en in het bijzonder de eerste twee eeuwen van onze jaartelling) moeilijk omdat ze niet de Romeinse keizer als een soort god willen aanbidden. De Joden komen meerdere keren in opstand, maar de Romeinen slaan dat protest met veel geweld neer. Na de laatste opstand, rond 132-135 na Christus, blijven er weinig Joden over in het gebied Palestina. En wie niet is gedood, vlucht. Een volk, in dit geval de Joden, dat zich verspreidt over verschillende plekken op de wereld, noemen we de diaspora.

en het einde van de Tweede Wereldoorlog verhuizen nog meer Joden naar wat dan Brits mandaatgebied Palestina is. Dit leidt tot spanningen met de Arabische bevolking. Na de Tweede Wereldoorlog vinden de Britten dat de net opgerichte Verenigde Naties zich maar moeten buigen over het probleem. De Verenigde Naties stellen voor het gebied in een Arabisch en een Joods deel op te splitsen. En Jeruzalem moet onder internationaal gezag komen. De Arabische leiders zien het plan niet zitten. De Joodse leiders wel. Op 14 mei 1948, op de dag dat de laatste Britse troepen vertrekken, roepen zij de staat Israël uit. De eerste premier van het kersverse land Israël is Ben Gurion.

Het uitroepen van de staat Israël leidt onmiddellijk tot oorlog. Op 15 mei 1948, de dag na het startschot van de nieuwe staat, klinken er echte schoten. Een coalitie van Egypte, Jordanië, Syrië en troepen uit Irak trekt Israël binnen. Hun doel is de stichting van de nieuwe staat te frustreren. Ze raken, over een periode van tien maanden, volop slaags met Israëlische troepen. Jordanië (tot 1949 nog Transjordanië geheten) neemt de westelijke Jordaanoever in, Egypte de Gazastrook. Tegelijkertijd hebben Israëlische troepen zo’n zestig procent ingenomen van het gebied dat, volgens het opdelingsplan van de Verenigde Naties, Arabisch zou moeten zijn. Dit zorgt voor een grote stroom Palestijnse vluchtelingen, zo’n 700.000, die onder meer in buurlanden terechtkomen. De Palestijnen noemen dit ‘Al Nakba’, de catastrofe. Een gebeurtenis die tot de dag van vandaag een rol speelt.

ntussen arriveren steeds meer Joden uit het Midden-Oosten en andere delen van de wereld in hun nieuwe land Israël. In maart 1949 is Israëls onafhankelijkheidsoorlog voorbij. Voorlopig, want de spanningen tussen Joden en Arabieren leiden als snel weer tot nieuwe oorlogen. Inzet is vaak het hele bestaansrecht van Israël of de exacte grenzen van het jonge land.

Israël onafhankelijk

• Britten bestuurden Israël, maar gingen na 1948 weg.
• Verenigde Naties hadden een plan voor een Joodse en een Palestijnse deel.
• Ontstaan staat Israël (1948)

Israël oorlog met de buurlanden

• Israël wordt aangevallen door Arabische buurlanden maar wint.
• Veel Palestijnen vluchten. 

Schrijf de volgende begrippen over:

• Dekolonisatie
• Proclamatie
• Politionele acties
• Soevereiniteitsoverdracht
• Zionisten
  
• Maak opdracht 8 + 9 paragraaf 5.1 blz. 90 + 91 werkboek.

Paragraaf 5.2 Einde van de wereldrijken blz. 76 lesboek

Eerst video kijken, dan het huiswerk bespreken, dan nieuwe video. 

Kijkvragen maken. 

Aan de slag!

Lees zelfstandig in je lesboek paragraaf 5.2 blz. 77 'Dekolonisatie in Afrika.'

Werkboek: maak paragraaf 5.1 opdracht 10 blz. 91

Herhaling opdracht 1 t/m 8 werkboek blz. 102

Schrijf de volgende begrippen over:

• Dekolonisatie
• Proclamatie
• Politionele acties
• Soevereiniteitsoverdracht
• Zionisten

Volgende les SO paragraaf 5.1 + 5.2 

Welk land werd vreedzaam onafhankelijk?

1. Indonesië
2. Israël
3. Vietnam
4. India

De Nederlanders noemden het politionele acties, de Indonesiërs onafhankelijkheidsoorlog. Wie heeft gelijk? Leg je antwoord uit met een argument.

Curaçao is een zelfstandig land binnen het koninkrijk en Bonaire is een gemeente van Nederland.

1. Juist
2. Onjuist

Palestijnen hebben ruzie met Israël omdat ze nog geen onafhankelijke staat hebben in gedeelte van Israël

1. Juist
2. Onjuist

Wat heb je geleerd tijdens deze les?