5h-WHG - Starke Verben im Präsens und Perfekt

• Duits
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 3-5

Wiederholung Grammatik:

Starke Verben im Präsens (o.t.t.) und Perfekt (volt. dw)

--> Je kunt sterke werkwoorden met een a of e in de stam correct in de o.t.t. en volt. tijd gebruiken.

Was sind nochmal starke Verben?

• krijgen een klankverandering in de verleden tijd
• het voltooid deelwoord eindigt op -en 
• sterk in het Nederlands, dan meestal ook in het Duits

Voorbeelden: 

• lopen - liep - gelopen
• eten - at - gegeten

Sterk of zwak?

schwimmen - schwamm - geschwommen

1. sterk
2. zwak

Sterk of zwak?

machen - machte - gemacht

1. sterk
2. zwak

Sterke werkwoorden met een e in de stam

Sterke werkwoorden met een e in de stam krijgen een e/i(e)-wissel. Welke vormen krijgen deze e/i(e) - wissel (twee vormen) 

1. du - vorm

2. er/sie/es - vorm

i of ie? --> lang of kort 

Lange e wordt-ie	Korte e wordt-i
lesen ich lese du l ie st er/sie/es l ie st wir lesen ihr lest sie/Sie lesen	essen ich esse du i sst er/sie/es i sst wir essen ihr esst sie/Sie essen

Uitzondering 1 - lange e wordt korte i

1.  geben  - du gibst - er gibt

2. nehmen - du nimmst - er nimmt
--> bij du, er/sie/es wordt de h vervangen door een m

3. treten - de trittst - er tritt  
--> let op - geen extra e

Uitzondering 2 - geen e/i(e)-Wechsel

---> de werkwoorden gehen, stehen en bewegen zijn sterk, maar krijgen in de tegenwoordige tijd geen e/i(e)-wechsel

• du gehst, er/sie/es geht
• du stehst, er/sie/es steht
• du bewegst, er/sie/es bewegt 

Sterke werkwoorden met een a in de stam

Sterke werkwoorden met een a in de stam krijgen een a/ä-wissel. Welke vormen krijgen deze a/ä- wissel (twee vormen) 

1. du vorm

2. er/sie/es vorm

--> ook de werkwoorden laufen, stoßen 

Sterke werkwoorden met een a in de stam krijgen in de o.t.t bij du en er/sie/es een ä

fahren

ich fahre

du fährst

er/sie/es fährt

wir fahren

ihr fahrt

sie/Sie fahren

laufen

ich laufe

du läufst

er/sie/es läuft

 wir laufen

 ihr lauft

sie/Sie laufen

Uitzondering - stam op - d/- t

ich 

du 

er/sie/es

wir 

ihr 

sie/Sie 

halte
hältst
hält
halten
haltet
halten

voltooid deelwoord sterke werkwoorden

Het voltooid deelwoord van een sterk werkwoord kun je niet met grammaticaregeltjes afleiden. Vaak wordt het voltooid deelwoord gevormd door:

• ge + stam + en. (geschlafen, gelaufen, gehalten, gegessen)

verleden tijd sterke werkwoorden

De verleden tijd en voltooid deelwoord van een sterk werkwoord kan je in jouw woordenboek achterin vinden.

bijv.:   schlafen

ich schlief

du schliefst

er/sie/es schlief

wir schliefen

ihr schlieft

Sie/sie schliefen

1. Du (sprechen)..................immer so leise.

1. sprichst
2. spricht
3. sprecht
4. sprechst

2. Bij welke persoonlijke voornaamwoorden vindt de e/i(e)-Wechsel en a/ä-Wechsel plaats

1. ich + du
2. er/sie/es + ihr
3. du + er/sie/es
4. ihr + du

3 Wo (treffen)....................ihr euch?

1. treffen
2. trifft
3. trefft

4 GOED of FOUT?
er nihmt

1. goed
2. fout

5 Hij rijdt (fahren)

1. er fahrt
2. er fährt

6 (essen) Was _________ du am liebsten?

1. esst
2. ist
3. esse
4. isst

7 Bij sterke werkwoorden met een kort
e-klank in de stam:

1. e wordt ie
2. e wordt e
3. e wordt i

8 Du _________ mich nicht.

1. sehst
2. siehst
3. siehts
4. sieht

9 (schlafen) Er _________ sehr früh.

1. schlaft
2. schläft
3. schlafst
4. schläfst

11 (geben) Die Lehrerin ________ dem Mädchen einen Apfel.

1. giebt
2. gibt
3. gibst
4. gebt

(helfen) Er ___________ dir.

1. helft
2. helfst
3. hilft
4. hielft

Denken (3 min still), delen (2 min), uitwisselen:

1 Wann (fahren) du zur Schule?

2 Wann (sehen) wir uns wieder?

3 Mein Freund (laden) täglich neue Bilder auf Instagram hoch.

4 Er (sprechen) immer so lange am Telefon!

5 Was (essen) ihr heute Abend?

6 (Nehmen) du die Straßenbahn oder die U-Bahn?

7 Wir (stehen) schon seit zehn Minuten in der Schlange!

8 Ich (gehe) noch kurz zum Supermarkt.

Denken (3 min still), delen (2 min), uitwisselen:

1 Wann (fahren) du zur Schule?

2 Wann (sehen) wir uns wieder?

3 Mein Freund (laden) täglich neue Bilder auf Instagram hoch.

4 Er (sprechen) immer so lange am Telefon!

5 Was (essen) ihr heute Abend?

6 (Nehmen) du die Straßenbahn oder die U-Bahn?

7 Wir (stehen) schon seit zehn Minuten in der Schlange!

8 Ich (gehe) noch kurz zum Supermarkt.

Antworten:

1 fährst

2 sehen

3 lädt

4 spricht

5 esst

6 Nimmst

7 stehen

8 gehe

Voltooid deelwoord /  Partizip

Wat is een voltooid deeldwoord?

Hoe maak je dat in het Nederlands?

Voltooid deelwoord /  Partizip

Wat is een voltooid deeldwoord?

      voltooid betekent afgehandeld dus al voorbij !

Hoe maak je dat in het Nederlands?

       ge + stam + d of t

Voltooid deelwoord /  Partizip

Hoe doen we dat in het Duits bij de zwakke/regelmatige ww?

Normaal =>      ge + stam + t (DUS NOOIT MET D!) ge+spiel+t

 of                         ge + er/sie/es vorm -> ge+ spielt

als de stam van het werkwoord op d of t eindigt -> ge+ stam + et 

of                                                                                                      ge+ er/sie/es/man vorm

als het werkwoord eindigt  op -ieren dan       stam + t (zonder ge!)

als het werkwoord begint met ver- of be-  of er-       stam + t  (zonder ge !)

Wat is het voltooid deelwoord van
machen?

1. gemacht
2. gemachd

Wat is het voltooid deelwoord van studieren?

Wat is het voltooid deelwoord van bezahlen?

Wat is het voltooid deelwoord van verdienen?

Wat is het voltooid deelwoord van antworten?