Les 4, deel 2/3: Zuinig met water - dweilen met de kraan open?

• Woordenschat
• Wereldoriëntatie
• +1
• Basisschool
• Groep 7

Les 4: Zuinig met water

DEEL 2

               weet je meer over het nieuws;

               weet je meer over watergebruik en waterbesparing;

               kun je de tekst samenvatten door van iedere alinea de

               belangrijkste informatie kort en in je eigen woorden te

               noteren;

 

               kun je de tien nieuwe woorden in de tekst plaatsen.

     Aan het eind van dit deel van de les:

het nieuws

het nieuws

de tekst

terugblikken

Je gaat zo een nieuwsartikel lezen (en samen bespreken). 

Maar wat is een geschikt artikel om te kiezen?

Het artikel is voor iedereen interessant genoeg.

Het is niet te kort, maar ook niet te lang.

Je kunt er veel vragen over stellen.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Je kunt er je mening over geven.

Er komen door het
artikel nieuwe vragen en ideeën bij je op.

Je kunt er verder over doordenken en praten.

Je kunt er zelf oplossingen bij bedenken.

    

Kies nu zelf een nieuwsartikel van één van deze websites en lees het goed.

Straks moet je in een paar zinnen kunnen vertellen wat je hebt gelezen!

Klik op de oranje linkjes
om de website te openen. Artikel gelezen? Keer dan
terug naar deze les.

Trouw

NOS.nl

AD

NU.nl

het nieuws

de tekst

terugblikken

Op welke website heb jij een artikel gelezen?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat is de titel van jouw artikel?

het nieuws

de tekst

terugblikken

                  Waarover ging jouw artikel? Vat de tekst samen in je eigen woorden.

het nieuws

de tekst

Vóórdat je de tekst gaat lezen,
ga je deze video bekijken.

In de video zie je dat in veel winkels superfoods te koop zijn: bessen, zaadjes en drankjes die je als aanvulling op je dagelijkse eten kunt gebruiken. 

scannend lezen

Scannen, hoe doe je dat?

• Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
• Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
• Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
• Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?

Samenvatten?

Denk aan: Wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe?

terugblikken

Waarom koos je dit artikel? En wat vond je er interessant aan?

het nieuws

de tekst

terugblikken

TIP:

In bijlage I van de Algemene Handleiding PO (Voer eens een nieuwsgesprek!) wordt uitgelegd hoe je een gesprek over het gelezen nieuws kunt voeren!

de tekst

Dweilen met de kraan open?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Vooraf nog even dit: wat kun je doen als je een woord niet kent?

Lees de hele zin.

Ook de zin ervoor en erna zeggen
vaak iets over het woord.

Zoek het woord op in een woordenboek of in een zoekmachine op internet.

Ken je het woord in
een andere vorm wel?

Vraag het aan iemand.

Wie weet kent diegene het woord!

Kijk of er een bekend woord
zit in het onbekende woord.

Heb je het woord eerder gezien?
Waar ging de tekst toen over?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Eerst even scannen!

Klik op de tekst om hem te vergroten en scan hem even kort door. Wil je weten hoe je dat doet? Klik dan op de button ‘scannend lezen’.

In de volgende slides gaan we de alinea's een voor een langs.

bron

Bron: Oneworld.nl (3/8/2018)

Tekst bewerkt voor onderwijsdoeleinden.

scannend lezen

Scannen, hoe doe je dat?

• Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
• Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
• Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
• Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat ga je in deze tekst lezen over waterverspilling, denk je?

het nieuws

de tekst

terugblikken

de titel en de inleiding

Dweilen met de kraan open?

Volgens Waternet verbruikt een Nederlander gemiddeld 130 liter drinkwater per dag. Bijna de helft daarvan gaat naar douchen, en met een vierde van het water spoelen we de wc door. De rest verbruiken we tijdens het handen wassen, afwassen, kleding wassen en koken. Wie een tuin heeft, gebruikt voor het sproeien nog eens een derde meer water dan gemiddeld. Maar wat betekent dit in de praktijk? En waarom moeten we eigenlijk zuinig met water doen?

het nieuws

de tekst

terugblikken

'Dweilen met de kraan open' is een uitdrukking.

Wat betekent het denk je? (Weet je het niet? Zoek het op!)

het nieuws

de tekst

terugblikken

Waarom denk jij dat we zuinig moeten zijn met water?

Klik hier en luister mee!

het nieuws

de tekst

terugblikken

de eerste alinea

Geniet ervan, maar verspil het niet

Eigenlijk hebben we in Nederland genoeg water. Ook tijdens een droge zomer zoals dit jaar is een verlaagde druk in de waterleiding het grootste probleem van drinkwaterbedrijven. Hierdoor kan er bruin of minder water uit de leiding komen, maar nog altijd dreigt er geen waterschaarste.

verspillen

Betekenis: ergens veel van gebruiken, zonder dat dat nodig is

het nieuws

de tekst

terugblikken

de druk (1)

Betekenis: de kracht

Klik hier voor de betekenis van deze woorden.

de schaarste?

Het woord 'schaarste' komt van het woord 'schaars'. De betekenis daarvan heb je in les 2 van dit blok geleerd. Weet je niet meer precies wat het betekent? Kijk dan nog maar eens in die les of in de woordenlijst van dit blok.

Wanneer spreken we dan wel van waterschaarste denk je?

het nieuws

de tekst

terugblikken

de tweede alinea

Energiebesparing 

“Het is vooral belangrijk om op warm water te besparen. Voor warm water verbruiken we

namelijk twintig keer zo veel energie als voor koud water”, zegt Marlon Mintjes van Milieu

Centraal. Er wordt ook energie gebruikt om water te zuiveren. Bewust met water omgaan is

daarom vooral een kwestie van energiebesparing. Met korter douchen onder een zuinige

douchekop en het gebruiken van een spaarknop op de wc (zie figuur 1) kom je daarom al

een heel eind. Je vaatwasser en wasmachine kun je het beste op de eco-stand zetten om

minder energie te gebruiken. Of je kunt in een teiltje met de hand afwassen. Daar gebruik je

immers je eigen energie voor. De belangrijkste reden voor hoger waterverbruik in sommige

gebieden van Nederland tijdens periodes van droogte, is het sproeien van tuinen.

bewust

Betekenis: als je er goed over hebt nagedacht

het nieuws

de tekst

terugblikken

het is een kwestie van

Betekenis: het hangt af van

figuur 1

(bron: www.vitens.nl)

Wat wordt bedoeld met de zin ‘Bewust met water omgaan is daarom vooral een kwestie van energiebesparing’?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Als je bewust met water omgaat, let je er vooral op dat je zuiniger bent met water. En door minder (warm) water te gebruiken, gebruik je ook minder energie om dat water te zuiveren en warm te maken.

Op welke manieren kunnen we volgens deze alinea bewust met water omgaan?

het nieuws

de tekst

terugblikken

We kunnen bewust omgaan met water door:

• korter te douchen;
• een zuinige douchekop te gebruiken;
• een spaarknop op het toilet te gebruiken (zie figuur 1 in slide 18)
• de eco-stand van apparaten te gebruiken;
• met de hand af te wassen;
• minder onze tuin te sproeien.
  

de derde alinea

Een druppel op de gloeiende plaat

Het water dat in en om het huis stroomt vormt nog geen 3 procent van het totale waterverbruik van gezinnen. Toch is het water dat we thuis gebruiken niet het gehele verhaal. “De rest, 97 procent, komt van onze consumptie van goederen en diensten”, zegt Henriëtte Prast, hoogleraar economie aan de Tilburg University. In een artikel voor NRC Handelsblad pleit zij voor meer aandacht voor dit ‘verborgen waterverbruik’. Door de groeiende wereldbevolking neemt de druk op de hoeveelheid beschikbaar water toe. Als we bewust en zinvol water willen besparen, moeten we daarom verder kijken dan ons huishouden. Prast: “Je kunt de kraan dichtdoen bij het tandenpoetsen, maar dat is nog niet eens een druppel op een gloeiende plaat.” 

pleiten voor

Betekenis: met woorden iets proberen te bereiken

het nieuws

de tekst

terugblikken

de consumptie

Betekenis: het gebruik

de dienst

Betekenis: iets wat je doet voor iemand om te helpen

de goederen

Betekenis: de spullen

de druk (2)

Betekenis: de grote vraag naar iets

Wat bedoelt mevrouw Prast met 'verborgen watergebruik'?

het nieuws

de tekst

terugblikken

1. ze bedoelt water dat je stiekem gebruikt
2. ze bedoelt het water dat in en om ons huis stroomt
3. ze bedoelt het waterverbruik bij het maken van de spullen die we kopen en gebruiken

Leg uit hoe het komt dat de druk op het beschikbare water in de wereld toeneemt.

het nieuws

de tekst

terugblikken

De druk op het beschikbare water in de wereld wordt groter, omdat het aantal mensen op de wereld flink groeit. Meer mensen hebben dus (zoet) water nodig.

Waarom is volgens deze alinea de kraan dichtdoen bij 

het tandenpoetsen nog niet eens 'een druppel op een gloeiende plaat'? 

het nieuws

de tekst

terugblikken

Het is nog niet eens een druppel op een gloeiende plaat omdat het maar heel weinig (eigenlijk geen) effect heeft als je je kraan dicht doet tijdens het tandenpoetsen.

Volgens mevrouw Prast is er veel meer nodig.

Volgens mevrouw Prast moeten we ‘verder kijken dan ons huishouden’. 

Wat zou er nog meer moeten gebeuren om water te besparen, denk je?

het nieuws

de tekst

terugblikken

de laatste alinea

In de praktijk 

Naast alle waterbesparing thuis kun je daarom het beste minder, anders, of helemaal geen vlees eten. Vlees is namelijk de grootste waterslurper (zie figuur 2). Om een vleeskoe drie jaar te voeren is 3 miljoen liter water nodig. Één kilo kippenvlees kost ongeveer drie keer minder water. Gooi daarnaast geen eten weg. Al het water is dan voor niets verbruikt. Koop ook bewust kleren. Gebruik zo min mogelijk nieuw katoen. Kies voor gerecycled katoen of tweedehands kleding. En zoals een van onze lezers terecht opmerkte: “Het meeste watergebruik zit in de spullen die je koopt. Koop geen rommel die je toch zo goed als meteen weer weggooit.

het nieuws

de tekst

terugblikken

figuur 2

Klik hier en luister mee!

In deze alinea staat dat je 'om een vleeskoe drie jaar te voeren, 3 miljoen liter water nodig hebt'. Maar een koe drinkt toch niet zoveel? Waarom denk je dat er toch zoveel water nodig is?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Lees deze laatste alinea nog eens goed en bekijk figuur 2. 

Wat zou jij zelf kunnen en willen doen om water te besparen? 

het nieuws

de tekst

terugblikken

Tip!

Maak je deze opdracht zelfstandig en weet je het even niet meer precies? Dan kun je altijd een paar dia's terug om de tekst  nog een keer te bekijken.

Nu je de tekst gelezen hebt, vind jij ook dat thuis water besparen 

‘dweilen met de kraan open’ is?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Licht je antwoord toe.

de ziektekiem

Betekenis: het virus of de bacterie waar je ziek van wordt

het nieuws

de tekst

terugblikken

Na het scannen van de tekst heb je voorspeld wat je zou gaan lezen.

Klopte die voorspelling? Leg je antwoord uit.

het nieuws

de tekst

terugblikken

                     Maak een samenvatting van de tekst door van elke alinea in één zin (in eigen woorden)

       te vertellen wat de belangrijkste informatie is.

Hoe doe je dat?

Stel jezelf steeds de vraag: wat is het belangrijkste dat deze alinea vertelt over het kopje van de alinea en wat heeft dat te maken met de titel van de tekst?

het nieuws

de tekst

terugblikken

terugblikken

het nieuws

de tekst

terugblikken

Hier staan de doelen van dit deel van de les.

Welke heb je al behaald? Een welke (nog) niet? Sleep ze naar het juiste vak.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Ja, dit doel heb ik behaald

Nee, aan dit doel moet ik nog werken

Ik weet meer over het nieuws.

Ik kan uitleggen waarom waterbesparing belangrijk is en wat we kunnen doen om water te besparen.

Ik kon de tekst samenvatten door van iedere alinea de belangrijkste informatie kort en in mijn eigen woorden te noteren.

Ik kan de tien nieuwe woorden in de tekst plaatsen.

Ik kan vertellen welke watergebruikers er zijn.

Je bent nu klaar met deel 2 van deze les.

Veel plezier met deel 3!

het nieuws

de tekst

terugblikken