Benaderingswijze dementie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1,4

                       Benaderingswijzen Dementie                         

Welke van de volgende symptomen is GEEN veelvoorkomend kenmerk van dementie?

1. Geheugenverlies
2. Moeite met plannen en organiseren
3. Verlies van reukvermogen
4. Verandering in persoonlijkheid

Ziekteverloop 4 fases

1. Bedreigde ik - beginnende dementie
2. De verdwaalde ik - matige ernstige dementie

3. De verborgen ik - ernstige dementie

4. De verzonken ik - ernstige dementie

1. Bedreigde ik - beginnende dementie

vergeetachtig voor omgeving nog niet altijd zichtbaar moeite met meer complexere taken, overzicht houden bijv financien, 

2. De verdwaalde ik - matige ernstige dementie

Steeds meer geheugenproblemen, leeft meer in het verleden, 'verdwaaldgevoel', verminderde belangstelling, motoriek gaat achteruit 

3. De verborgen ik - ernstige dementie

leeft in een innerlijke belevingswereld, neemt zelf geen initiatief meer tot contact. Er is nog wel contact mogelijk, herkent mensen niet meer, tijdsbesef is weg . Volledig afhankelijk.

4. De verzonken ik - ernstige dementie

Volledige afhankelijkheid, brabbelwoorden en klanken. Emoties zijn moeilijk waarneembaar.  
Verzonken ik = (cliënt kan niet meer lopen, spreekt nauwelijks, ligt vaak in foetushouding als pasgeboren baby)

Hoe noemen we de fase 1 (beginnende dementie fase)?

Bedreigde ik

• Lichte verwarring. 
• De zorgvrager realiseert zich dat hij wat 
• verward is.  Kan hierdoor 
• somber zijn, zaken verbloemen.
  
  

Verdwaalde ik

• Verwardheid in tijd en lichte geheugenstoornis (KTG verstoord)

• Kan per dag verschillen
• Communicatie problemen: afasie
• Praat veel over vroeger
• Adl zelfstandigheid neemt af

Verborgen ik

• Opvallende geheugenstoornissen zowel bij LTG als KTG

• Desoriëntatie, decorumverlies en persoonlijkheidsveranderingen
• Leeft vaker in het verleden dan in het heden
  

• Heeft nauwelijks betrokkenheid bij  de omgeving
• Afasie, agnosie en apraxie
  

Verzonken ik

• Is geheel onbereikbaar. Herkent zijn eigen familie niet meer

• niet /nauwelijks communiceren 

• Reageren lichaam gebonden
• Reageren alleen nog op de prikkels van de zintuigen

Specifieke gedragingen 

van cliënten met dementie

• Perseveren
• Confabuleren
• Verzamelzucht
• Achterdocht
• Decorumverlies
• Facadegedrag
• Apathie

herhalen van vragen, operkingen, verhalen

het opvullen van gaten in het geheugen met (verzonnen) verhalen om de tekorten in het geheugen te verbloemen

verlies van uiterlijke waardigheid zoals waarden en normen

Façadegedrag. Een zorgvrager met dementie kan proberen zijn tekortkomingen te verbloemen.

Apathie. Veel zorgvragers met dementie krijgen stemmingsproblemen, bijvoorbeeld lusteloosheid, onverschilligheid en verlies van initiatief. Dit heet apathie. Mensen worden soms totaal passief en ondernemen niets meer, omdat ze niet weten waar te beginnen of bang zijn dat het ze niet lukt. Ze zitten de hele dag en het lijkt alsof alles aan hen voorbijgaat.

4 quiz vragen

Wat betekent perseveren?

1. Herhalen van dezelfde gedachte of handeling
2. Het verzinnen van verhalen om gaten in geheugen op te vullen

Wat is decorumverlies?

1. Steeds opnieuw vertellen van verhalen
2. Het vertonen van gedrag dat niet past bij de situatie (of sociale normen)

Wat betekent apathie?

1. Gebrek aan emotie, interesse of motivatie
2. Vertonen van sociaal ongepast gedrag

Welk gedrag vertoont iemand die last heeft van facadegedrag?

1. Proberen anderen te controleren
2. Doen alsof alles goed gaat, terwijl er onderliggend problemen zijn

Benadering algemeen bij dementie?

• Laat dementerende niet falen!
  
• Zorg voor veiligheid, neem een persoon serieus 
• Denk aan houding en taalgebruik
• Gesloten vragen 
• Sluit aan bij de belevingswereld
• Zorg voor rustmomenten 

Een groot deel van de communicatie met iemand met dementie bestaat uit lichaamstaal of non-verbale communicatie. Je naaste begrijpt je beter als je je woorden ondersteunt met gebaren. 

Wat je beter kunt laten:

corrigeren of tegenspreken; dat confronteert haar met de dingen die ze niet meer weet of kan en geeft haar het gevoel te falen; 

Met een harde stem of heel snel praten. Fluisteren is ook niet fijn, dat maakt haar achterdochtig;

Je naaste testen door vragen te stellen of door haar bijvoorbeeld de namen van de kinderen en de kleinkinderen op te laten noemen;

Je vrolijker voordoen dan je bent. Jouw humeur heeft invloed op je naaste, maar ze zal het niet begrijpen wanneer je vrolijk doet, maar het niet bent. Gebruik je humeur ook als graadmeter om stil te staan bij hoe je het zelf maakt. Trek op tijd aan de bel als je voelt dat je je groot probeert te houden;

Overvragen. Probeer te achterhalen wat je nog wel en wat je niet meer van je naaste mag verwachten.

_{Benaderingswijzen}

1. Realiteits- en Oriëntatie Benadering (ROB)
2. Belevingsgericht 
3. Validation

4. Zintuiglijke beleving/snoezelen

5. Reminiscentie

ROB

terugbrengen in realiteit... t/p/p

gebruik maken van herkenningstekens, klok, wc, foto

Belevingsgericht

bewoner centraal

meegaan in denk/beleefwereld

Doel: falen voorkomen

Validation

• Validation is een methode om te communiceren met ouderen die Alzheimer of aanverwante vormen van dementie hebben.
  
• Deze methode is ontwikkeld door Naomi Feil.
• Past goed bij de fase van de  verborgen en verzonken ik
• Betekent zoveel mogelijk de oudere in zijn waarde laten, ook al is dit niet de realiteit dat de hulpverlener ervaart.
• Zo wordt de oudere niet geconfronteerd met zaken die hij niet begrijp maar voelt zijn veilig en begrepen.

Snoezelen

= zintuigelijke activering en ontspanning 

Wat is het? 

Voor wie? 

Hoe? 

Reminisentie

CASUS

Mevrouw Jansen is 82 jaar oud en woont in een verpleeghuis. Ze heeft gevorderde dementie en is vaak erg onrustig. Ze loopt veel rond in de gang, lijkt op zoek naar iets, maar kan niet vertellen wat ze zoekt. Ze uit zich soms boos en verward, en lijkt vaak gespannen. Als verzorgers proberen met haar te praten, reageert ze vaak niet of raakt ze geïrriteerd. Mevrouw Jansen heeft een verleden als lerares en houdt veel van muziek en bloemen. De familie geeft aan dat ze vroeger een kalm en vriendelijk persoon was.

Welke benaderingswijze zou je kiezen en waarom?

Casus:
De heer De Vries is 90 jaar oud en woont sinds kort in een verzorgingstehuis. Hij is gediagnosticeerd met beginnende Alzheimer en heeft moeite met het onthouden van recente gebeurtenissen.

Welke benadering zou je kiezen en waarom?

wat heeft deze les jou gebracht?

vragen?

www.dementiezorgvoorelkaar.nl