3.3 Op weg naar kiesrecht voor iedereen

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

3.3 Op weg naar kiesrecht

Leerdoelen

• Hoeveel macht heeft de koning?
  
  
• Hoe werkten de Eerste en Tweede kamer onder Willem I?
  
  
• Hoe werd de macht van de Koning in 1848 beperkt?

In 1848 wordt de macht van de koning voor het eerst erg beperkt. Op welke manier?

Intro 

• Journalist Bernard Carter leeft 2 weken op straat in 1899 
  - Weggejaagd, maar ook veel verteld gekregen:
  

1. Wilde honden vangen voor vlees
2. Lucifers en rozen verkopen op straat
3. Met garen kleding maken
   - Allemaal kleine klusjes om geld te verdienen
   
   

• Fabrieksarbeiders hadden geen rechten
  - Hoe kregen arbeiders en vrouwen dan invloed?

3.1 Arbeiders willen meer inspraak

•  Vanaf 1848: Door grondwet was politiek nu ook voor de rijken
  - Arme mensen en vrouwen niet en dus geen democratie
  
  
• De belangrijkste groep in de politiek: Liberalen
  - Vooral tegen invloed van de kerk
  
  
• Dit zorgt voor de oprichting van de eerste politieke partij
  - Meer samenhang = Meer invloed

3.1 Arbeiders willen meer inspraak

• Tegenreactie van de socialisten 
  - Overheid moet meer invloed hebben (tegen liberalen)
  - Eisen algemeen kiesrecht: Hierdoor automatisch meer invloed van arbeider
  - Naast een partij ook oprichting van vakbonden

Huiswerk

Paragraaf 3.3

Opdracht 1 t/m 6

3.3 Op weg naar kiesrecht

Leerdoelen

• Hoe kregen arbeiders en vrouwen invloed in de politiek?
  
  
• Hoe ontstonden de eerste politieke partijen?
  
  
• Hoe kwamen de socialisten in de politiek?

Waarom zijn de liberalen tegen algemeen kiesrecht?

3.2 Vrouwen laten zich horen

• Zowel op het land als in de stad werkt de (arme) vrouw
  - Minder betaald, zelfde werk 
  - Na werk nog huishouden 
  
  
• Rijke vrouwen werken niet
  - Dienstmeisjes deden huishouden

3.2 Vrouwen laten zich horen

• Vrouwen en mannen waren ongelijk
  - Niet beslissen over geld, niet stemmen
  - Geloof zegt: Man is het hoofd van gezin!
  
  
• Feministen komen op voor vrouwenrechten:
  - Stemmen, scholing, gelijk loon, gelijk werk
  
• Aletta Jacobs in Nederland: eerste vrouwenkiesrecht

Democratie in Nederland

•  1848: Alleen rijke mannen stemmen
  - Door de jaren de belastinggrens steeds lager
  - Nu ook christelijken en socialisten in de politiek
  
• Invoering van eerste sociale wetten: Ongevallenwet
  - Liberalen werken deels mee om rellen te voorkomen
  
  
• Uiteindelijk:
  - 1917: mannenkiesrecht. 1919: algemeen kiesrecht

Huiswerk

Paragraaf 3.3

Opdracht 1 t/m 12