Financiële regelingen

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 2

Financiële regelingen en voorzieningen

Lesdoelen

• Je legt uit wat financiële problemen zijn en hoe je deze herkent

​

• Je legt uit welke financiële regelingen en/ of voorzieningen er zijn. Je legt per financiële regeling en/of voorziening uit wanneer een cliënt ervoor in aanmerking komt

"Mensen met financiële problemen, hebben daar altijd zelf schuld aan."

Ja

Nee

Financiële problemen

Steeds vaker komen mensen in problematische schuldensituaties terecht omdat zij de (stijgende) kosten van het normale levensonderhoud niet meer kunnen betalen. Veel mensen die zich tot de Nationale ombudsman wenden, hebben financiële problemen.

Ze hebben bijvoorbeeld te maken met terugvorderingen van de Belastingdienst, de wanbetalerspremie voor het niet betalen van de zorgverzekering en schulden op het vlak van vaste lasten. Vaak zijn zij het overzicht van hun financiële verplichtingen kwijt. En bij veel mensen spelen ook andere (bijvoorbeeld psychische) problemen een rol.

Vormen van schulden

Aanpassingsschulden

Het kan iedereen overkomen: werkloosheid, arbeidsongeschiktheid of echtscheiding. Hierdoor kan het inkomen plotseling flink dalen. 

 Overlevingsschulden

Huishoudens met een zeer gering huishoudbudget hebben vaak veel moeite om rond te komen. We spreken dan van overlevingsschulden: het inkomen is te laag om alle noodzakelijke uitgaven te betalen. 

Vormen van schulden

Compensatieschulden

Ook dit soort schulden wordt doorgaans gemaakt door huishoudens met een laag inkomen. Het inkomen is vaak wel genoeg om de noodzakelijke uitgaven te voldoen, maar deze mensen hebben een laag zelfbeeld, ervaren stress of zijn ontevreden en compenseren hun negatieve emoties door spullen te kopen die ze zich niet kunnen permitteren. 

Overbestedingsschulden

Ook huishoudens met een inkomen dat wél genoeg is om de vaste lasten en huishoudelijke uitgaven te betalen, kunnen in financiële problemen raken. Bijvoorbeeld door bovenmatige consumptie, waarbij ze hun geld vaak uitgeven aan dingen die niet echt noodzakelijk zijn.

Hoe herken je financiële problemen

- Automatische incasso’s worden niet afgeschreven ​

- Regelmatig niet kunnen pinnen ​

- Vaak gebruik maken van een creditcard ​

- Regelmatig online aankopen doen en kiezen voor achteraf betalen ​

- Rekeningen worden niet op tijd betaald ​

- Geld van de spaarrekening afhalen, van henzelf of van de kinderen ​

- Vaak rood staan ​

- Achterstand met de huur, energie en/of zorgverzekering ​

- Het geld is voor het einde van de maand op 

Als we deze signalen zo lezen, is het dan gemakkelijk te herkennen?

Vervolg herkennen signalen

- Een voorschot op het salaris of vakantiegeld vragen ​

- Loonbeslag ( door rechter opgelegd dat deel van je salaris naar schuldeisers gaat)​

- Niet weten hoeveel inkomen er maandelijks binnenkomt ​

- Graag over- of extra willen werken ​

​

- De administratie is niet op orde ​

- Er komt post van een deurwaarder of incassobureau ​

- Niet weten wat er maandelijks betaald moet worden ​

- Niet kunnen sparen

Welke gedrag kun je signaleren

- Ruzie maken over geld ​

- Geld vragen of lenen van familie en vrienden ​

- Niet (meer) op verjaardagen komen omdat er geen geld is voor een cadeau ​

- Zich schamen over de schulden, contact vermijden ​

- Gordijnen zijn vaak dicht​

- Niet over geld(problemen) durven praten ​

- Slaapproblemen door de geldzorgen ​

- Hopen op het winnen van een prijs in de loterij om schulden af te lossen ​

- Verslaving ​

- Vaak ziek zijn of zich ziek voelen 

Het Nederlandse systeem

Nederland heeft een sociaal stelsel. Dit betekent dat de overheid ervoor zorgt dat mensen financiële hulp kunnen krijgen als ze dat nodig hebben. Er zijn verschillende soorten hulp:​

​

Regelingen: Dit zijn wettelijke afspraken waarmee mensen financiële steun krijgen, zoals toeslagen en uitkeringen. Ze zijn meestal afhankelijk van inkomen en omstandigheden.​

Voorzieningen: Dit zijn hulpmiddelen of diensten die de overheid biedt, zoals schuldhulpverlening of bijzondere bijstand. Dit kan een financiële bijdrage zijn, maar ook ondersteuning in zorg of wonen.

wat kan de rol van een sociaal werker zijn?

signaleren, bespreekbaar maken, ondersteunen, doorverwijzen, informeren, regelingen en voorzieningen aanvragen, extraatjes aanvragen, voedselbank, jeugdtegoed, jeugdsportfonds

Welke andere extra ondersteuning is er voor met met financiële problemen?

Wat doet de gemeente aan preventie?

huis van de wijk formulierenteam, budgetcoaching, filpmpjes (campagne), toegankelijke site, vroegsignalering hulpteam, 

Casus Amy

Amy (35 jaar) is een alleenstaande moeder van drie kinderen. Ze ontvangt een bijstandsuitkering van €1.500 per maand en krijgt kinderbijslag. Haar huur is €750 en ze heeft maandelijks hoge energiekosten. Amy probeert rond te komen, maar door een kapotte wasmachine moest ze een lening van €500 afsluiten. Ze heeft daarnaast een huurschuld van €1.000. Amy voelt zich overweldigd door de stress en maakt zich zorgen over haar kinderen.

De opdracht

Je gaat in een groepje van 4/ 5 op onderzoek uit en je kan de onderstaande vragen beantwoorden:

- Welke hulpverlening en voorzieningen kun je voor Amy inschakelen?

-Welke hulp vanuit de gemeente of overheid zou je aanraden en waarom?

- Welke oorzaken spelen hier een rol?

- Hoe kun je als sociaal werker het beste haar informeren en adviseren (denk aan voorzieningen in de wijk)

Wat is een voorbeeld van een voorziening?

1. Hypotheek
2. Persoonlijke lening
3. Bijzonder bijstand
4. Consumptieve lening

Waar kun je hulp krijgen bij schulden?

1. Gemeente
2. School
3. Kantoor van belasting
4. Verzekeringsmaatschappij

Wat is een risicofactor voor schulden?

1. Goede financiële planning
2. Sparen voor de toekomst
3. Verlies van inkomen
4. Vaste baan

Welke regeling helpt bij een te hoge huur?

1. Zorgtoeslag
2. Studiefinanciering
3. Bijstandsuitkering
4. Huurtoeslag

Wie kan helpen bij beginnende betalingsproblemen ?

1. Budgetcoach
2. Sociale zaken
3. Gezondheidscentrum
4. Vraagwijzer

Wat kan helpen bij problematische schulden?

1. Budgetcoach
2. Sociale zaken
3. Schuldhulpverlening
4. Wijkteam

Afsluiting les
Evaluatie: wat vond je van deze les?

interessant

duidelijk

onduidelijk

te snel

te langzaam

leerzaam