19.3 Energieproductie zonder zuurstof

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

19.3 Energieproductie zonder zuurstof

Voorkennisvragen

1. Hoe kunnen organismen energie die vrijkomt bij verbranding vastleggen?

2. Welke stof is veel van nodig om een spier te laten samentrekken?

3. Wat betekend anearoob?

4. Noem 1 verschil tussen snelle en langzame spiervezels

Lesdoel

Je beschrijft hoe je lichaam energie vrijmaakt zonder zuurstof te gebruiken

Stappen vrijmaken energie

1. ATP

2. CP

3. anaerobe

dissimilatie

4. aerobe 

dissimilatie (19.4)

1. ATP

In cellen zit een voorraad ATP.

De energie uit ATP wordt voor veel celprocessen gebruikt:

• loskoppelen myosine van actine
• actief transport
• bouw RNA, DNA, eiwitten
• enz

1. ATP

Hydrolyse van ATP levert energie. Hydrolyse is afbraak van grotere moleculen waarbij water wordt verbruikt.

Stappen vrijmaken energie

1. ATP

2. CP

3. anaerobe

dissimilatie

4. aerobe 

dissimilatie (19.4)

2. Creatinefosfaat (CP)

Spiercellen bevatten een voorraad Creatinefosfaat waarvan de fosfaatgroep weer aan ADP gekoppeld kan worden om nieuw ATP te maken: fosfaataccu.

CP + ADP -> C + ATP

Stappen vrijmaken energie

1. ATP

2. CP

3. anaerobe

dissimilatie

4. aerobe 

dissimilatie (19.4)

3. Anaerobe dissimilatie

Nieuwe ATP kan de cel snel vrijmaken uit de afbraak van glucose zonder zuurstof.

2 stappen: 

A. Glycolyse 

B. Melkzuurgisting 

3A. Glycolyse (BINAS 68A)

Glycolyse 

BINAS 68B

Glycolyse

NAD⁺ en NADH,H⁺

De rol van NAD⁺ is het opnemen van H-atomen in de vorm van een H⁺ en een electron.

Elke NAD⁺ kan 2 H-atomen opnemen, dus 2 H⁺ (protonen) en 2 electronen.

NAD⁺ + 2H⁺ + 2e^- -> NADH,H⁺

NAD⁺ en NADH,H⁺

Om het stofwisselingsproces gaande te houden is het van belang om NAD⁺ weer terug te vormen. Anders zou het stoppen zodra alle NAD⁺ is omgevormd tot NADH, H⁺

Dit gebeurt bij mensen met behulp van de melkzuurgisting.

Hierbij wordt uiteindelijke melkzuur gevormd en NAD⁺.

3B. Melkzuurgisting 

Melkzuurgisting BINAS 68B

Melkzuurgisting BINAS 68B

       

Deze pijl staat verkeerd om in je boek

Recycling

Bacteriën

Bij melkzuur-bacteriën eindigt de afbraak

van glucose bij de vorming van melkzuur

(yoghurt, karnemelk).

Andere bacteriën vormen juist alcohol als

eindproduct (bier, wijn).

3B. Alcoholische gisting

Alcoholgisting BINAS 68B

       

Alcoholgisting BINAS 68B

       

Deze pijl staat verkeerd om in je boek

BINAS!

BINAS!

Train jezelf

Recycling

Kleine uitlegafsluiter

1. In hoeveel tijd is de voorraad ATP in de spieren op bij intensief gebruik van een spier?

2. Wat is de rol van creatinefosfaat in de spieren?

3. Uit welke twee stappen bestaat de anaerobe dissimilatie?

4. Hoeveel netto ATP ontstaat er bij de glycolyse en hoeveel NADH,H+?

5. Wat gebeurd er met NADH,H+ tijdens de melkzuurgisting?

6. Waar worden de ontstane melkzuur gerecycled?

7. Waardoor verzuren spieren bij intensief gebruik?

8. Hoeveel ATP gaat er netto verloren bij de anaerobe dissimilatie van glucose?