4.3 Brazilië: Duurzame Energie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Planning

1 Controle spullen/

afwezigen 

2 Controle paragraaf 4.1

3 Nakijken 4.1

4 Kies je route

5 Uitleg 4.2

6 Maakwerk

Brazilië: Duurzame Energie

Klas 3

Aardrijkskunde

Paragraaf 4.3

Sleep de energiebron naar de juiste plek in de diagram. Is het hernieuwbaar of uitputbaar?

Hernieuwbaar

Uitputbaar

Kolen

Aardolie

Aardgas

Biomassa

Waterkracht

Kernenergie

Intro

Begin 2014 viel er zo weinig regen in São Paulo dat de waterreservoirs droogvielen. Sommige wijken zaten maanden zonder water. Met mazzel kon je één keer per week een minuutje douchen! En hoe spoel je dan het toilet door? Ook de stroom dreigde uit te vallen, want voor een waterkrachtcentrale is een lege rivier niet heel handig. In deze paragraaf leer je meer over duurzame energie in Zuidoost-Brazilië.

Leerdoelen:

• Je weet op welke manieren Brazilië zorgt voor een duurzame energievoorziening.
  
• Je begrijpt waarom ook aan duurzame energie nadelen zitten.
  
• Je kunt op kaarten en op foto’s verschijnselen herkennen met betrekking tot de winning, het transport en de productie van energie.

De wereld = 
Erg afhankelijk van fossiele brandstoffen

Uitputbaar + erg Vervuilend

Duurzame energiebronnen

Raken niet op - Niet schadelijk voor milieu

Duurzame energiebronnen

Aardwarmte                 Waterkracht

Zonne-energie             Windmolens

Duurzaam

Duurzaamheid verbeteren door:

• verplichting voor thermische centrales om bomen te planten = compensatie CO2-uitstoot
• energietransport door ondergrondse pijpleidingen
• aanleg nieuwe waterkrachtcentrales
• aanleg windmolenparken langs de kust

BIOBRANDSTOF

Biobrandstoffen

zij gemaakt van Biomassa

Biomassa

Biomassa

Brandbare, natuurlijke materialen

Biomassa

Wanneer je deze verbrand, ontstaat hitte. Hitte = energie

Biomassa

ETHANOL

Dimensies

Duurzame energie kun je vanuit meerdere invalshoeken bekijken:

1.  Natuurlijke dimensie: kolencentrale is vervuilend
2. Economische dimensie: kolencentrale is goedkoper dan een offshore windpark

Dimensies

Duurzame energie kun je vanuit meerdere invalshoeken bekijken:

3.  Politieke dimensie: overheid stimuleert energiebesparing

4. Sociaal-culturele dimensie: mensen gaan zuiniger om met energie

Hieronder staan vier aardrijkskundige dimensies, namelijk economisch, natuurlijk, politiek en sociaal.

Maak de juiste combinaties door deze dimensies te slepen naar de juiste uitspraken:

'Door het produceren van bio-ethanol  is ons land zelfstandiger geworden. We zijn minder afhankelijk van Venezuela, een grote olie-exporteur.'

'Dankzij de inkomsten uit de ethanolproductie kan ik nu mijn kinderen naar school sturen.'

'De export van bio-ethanol levert Brazilië veel inkomsten op.'

'Het kappen van de bossen heeft ertoe  geleid dat bepaalde vogelsoorten nu bedreigd worden in hun bestaan.'

Economisch

Natuurlijk

Politiek

Sociaal

Voordeel

Wat is een voordeel van bio-ethanol of biobrandstoffen?

• Deze zijn hernieuwbaar. Ze raken niet op zoals fossiele brandstoffen.

Nadeel

Wat zijn nadelen van het maken van bio-ethanol van suikerriet?

• Kappen van het bos
• Gebruik van kunstmest

Kunstmest verstoort de natuurlijke processen in de bodem.

• bevat veel zout --> onttrekt vocht
• geeft te snel voedingsstoffen af --> zwakkere plant

Brazilië is al best duurzaam door...

1. hoogspanningslijnen en offshore windparken
2. hoogspanningslijnen en biobrandstof
3. offshore windparken en waterkrachtcentrales
4. waterkrachtcentrales en biobrandstof

Voordeel

Voordeel waterkrachtcentrale vanuit natuurlijke dimensie?

• Lage CO2-uitstoot

 

Nadeel

Nadeel waterkrachtcentrale vanuit sociaal-culturele dimensie?

• Grote groep mensen moet noodgedwongen verhuizen

En vanuit de natuurlijke dimensie?

• Bij droogte een kwetsbare stroomvoorziening.

 

Voordeel

Voordeel kerncentrale vanuit economische dimensie?

• Relatief goedkoop

 

Nadeel

Wat is het nadeel vanuit de natuurlijke dimensie voor kernenergie in Brazilië?

• Uraniummijnen zijn zeer vervuilend
• Radioactief afval

Sleep de energiebron naar de juiste plek in de diagram.

Elektriciteitsproductie Brazilië. 2015.

Kolen

Aardolie

Aardgas

Biomassa

Waterkracht

Kernenergie

Maken

Paragraaf 4.3

Examentraining Brazilië

Topografie Brazilië

20 minuten --> Andre op Aarde in de Klas!