ALA5b lymfestelsel,afweer

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1-4

Het lymfestelsel en afweer

Het lymfestelsel bestaat uit:

1.  Lymfevaten

2. Lymfeknopen / klieren

3. Lymfoïde organen (zoals de milt en beenmerg)

 

TAAK 1  LYMFESTELSEL =

• gefilterd vocht terugbrengen naar bloed
• onderdeel van het circulatiestelsel

dat vocht, wat niet allemaal mee gaat de aderen in, moet ergens blijven --> juist, in de lymfevaten. Die komen samen in grotere buizen en stromen door lymfeknopen heen.

Lymfoide organen 

• Lymfeknopen
• Waldeyerring
• Peyerplaques
• Zwezerik
• Milt

Lymfeknopen (lymfeklieren): tussenstations in de lymfevaten.

Aantal lymfeknopen dichtbij elkaar->regionale lymfeknopen

-Lymfeknopen werken als filter, lichaamsvreemde stoffen blijven hangen -> afweersysteem gaat in werking

-antistoffen worden gemaakt of bijgemaakt bv

Waldeyerring: verzamelnaam lymfatisch weefsel mondholte, neusholte naar de keelholte (keelamandelen, tongamandel, neusamandel, rond buis van Eustachius)

Vangt deeltjes op vanuit de buitenlucht

Peyerplaques: dunne darm

Zwezerik: 1e levensfasen tot ongeveer begin puberteit (belangrijk bij aanmaak lymfocyten)

Milt: tussenstation voor lymfevatenstelsel als bloedvatenstelsel

- filteren bloed, opvangen ziekteverwekkers & activeren van lymfocyten

-vervangen van verouderde en dode rode bloedcellen

-bloedreservoir

Zoek op wat de volgende woorden inhouden

• Lymfeknopen
• Waldeyerring
• Peyerplaques
• Zwezerik
• Milt

lymfoide organen - taak 2 - afweer

knopen: bewaren afweercellen

amandelen: bevatten afweercellen

milt en zwezerik: maken afweercellen ( T en B -cellen)

de tweede taak van het lymfestelsel zit in afweer tegen ziekteverwekkers. Door het maken en bewaren van afweercellen - lymfocyten - gaat het lymfesysteem virussen en bacteriën te lijf, die je ziek kunnen maken. Ze herkent ze, ruimt ze op. 

• Lymfestelsel vervoert de lymfe
• Lymfeknopen zuiveren lymfe
• Borstbuis/lymfestam brengen lymfe terug naar holle ader via de ondersleutelbeenader (links en rechts)

Lymfestelsel

Als het lymfestelsel niet goed werkt

Als lymfestelsel niet goed werkt

wel eens gezien? hoe heet dit? Lymfoedeem. Komt bijvoorbeeld voor bij mensen waarvan okselklieren zijn verwijderd bij borstamputatie - borstkanker. Kan ook aangeboren aandoening zijn. Het heeft dus iets met vocht te maken

Afweer

Afweer: soorten en functie

Alles wat een onbekend signaaleiwit heeft, is lichaamsvreemd: antigenen

Witte bloedcellen herkennen antigenen en maken antistoffen (ook eiwitten) om het vreemde onschadelijk te maken.

Afweer: soorten en functie

Er zijn twee soorten afweer...

1 Algemene afweer (Aspecifiek)

• Eerste afweerlinie (bacterieflora)
• aangeboren
• niet-specifiek (dus op elke vreemde cel van toepassing)
• komt snel op gang
• Ontsteking
• Tweede afweerlinie door inzet van de hulptroepen

1. granulocyten (fagocyterende werking)
2. macrofagen (grote eters)
3. killercellen (vorming zwezerik, doden aangetaste cellen en abnormale lichaamscellen)
4. interferonen (geven alarmstoffen af voor fagocyterende witte bloedcellen)

1. dode, verhoornde cellen op opperhuid

2. zweet en talgklieren- zure stof uitscheiden

3. speeksel, traanvocht en slijm bevatten antibacterieel enzym

4.kleverige slijm van trilhaarslijmvlies

5.maagslijmvlies- zoutzuuroplossing

6.door urine wegspoelen

7.slijm vagina is zuur

Afweer: soorten en functie

2 specifieke afweer

• verworven (later gekregen)
• specifiek (dus op één vreemde cel van toepassing)
• komt traag op gang
• Lymfocyten spelen een rol
• B-lymfo (antistoffen aanmaak)en T lymfo (opruiming, lymfe)
• Immunisatie

	zelf antistoffen maken ( actief )	antistoffen krijgen ( passief )
op een natuurlijke manier
op een kunstmatige manier

de ontsteking doormaken en genezen

de moeder geeft (haar) antistoffen door via de moedermelk

(stukjes) antigenen via een vaccin krijgen en daarop antistoffen maken

antistoffen via gedoneerd plasma krijgen

Problemen lymfestelsel

Ontsteking

Na infectie door virus/  bacterie volgt reactie->opgezette, pijnlijke lymfeklieren-> malaisegevoel. 

Kanker

* Metastasen: lymfeklieren zijn vaak de eerste plekken waar kanker van andere organen naar uitzaait

* Lymfoom: gezwellen van lymfestelsel door ongecontroleerde celdeling van voornamelijk B lymfocyten