VH2 - voor project GA! Arm en Rijk - 2.5 + 4.5 + 6.3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Combi-lesje voor
het project Arm & Rijk

2.5 + 4.5 + 6.3

De eerste Amerikaanse kolonies

Spanjaarden vestigden zich in veroverde gebieden

Vooral mannen 

Europeanisering

Verspreiding van het Christendom

Vernietiging van Inheemse beelden en tempels

Bartolome de Las Casas

Spaanse priester

Moest Indianen gaan bekeren

Kreeg medelijden met Indiaanse slaven

Andere optie?

Slavenhandel

In Europa eigenlijk uitgestorven

Afrikaanse, Ottomaanse en Barbarijse verkopers

Ontvolkte grote delen van Afrika

Driehoekshandel WIC

Textiel en wapens

Slaven

Suiker, katoen en tabak

Wanneer ontstond de slavernij?

1. Slavernij is zo oud als de mensheid
2. Slavernij ontstond in de 15e eeuw
3. Slavernij ontstond in de Egyptische tijd
4. Slavernij ontstond tijdens de Romeinse Tijd

De WIC en slavernij - wat hoort er NIET bij

1. slavenmarkt, forten
2. plantage, 11 miljoen mensen
3. buskruit, cacao, koffie
4. slaven uit de omgeving

Uitleg 4.5

Afschaffing door Groot-Brittannië

Door het succes van de Europese expansie in de vroegmoderne tijd kregen Europeanen een superioriteitsgevoel (meerwaardigheidsgevoel)

Hierdoor onstond het idee dat er mensenrassen zijn en dat het ene ras beter is dan het andere; dit racisme speelde een grote rol bij de slavenhandel en de slavernij in Europese kolonies

In de 18e eeuw onstond onder invloed van het christendom en de verlichting het idee dat alle mensen van nature gelijk zijn.

Hierdoor onstond in Groot-Brittannië een beweging voor afschaffing van de slavernij

Afschaffing door Groot-Brittannië

Voorstanders van dit abolitionisme richtten in 1787 de Society for the Abolition of the Slave Trade op

De abolitionisten schreven over de onmenselijke behandeling van slaven en organiseerden protestoptochten

Door de acties kreeg het abolitionisme steeds meer aanhang

In 1807 nam het Britse parlement een wet aan die de slavenhandel in het Britse rijk verbood

In 1833 werd de slavernij in het Britse rijk volledig afgeschaft

Tekst: Am I not a man and a brother? 

Deze afbeelding werd door een Britse aardewerkfabrikant op medaillons gezet. De medaillons werden verspreid om aandacht te krijgen voor de slechte behandeling van slaven.

Leg uit wat abolitionisme betekent

Afschaffing door Frankrijk

Om ook vrijheid, gelijkheid en broederschap te krijgen, kwamen slaven op het Franse eiland Haïti in 1791 in opstand

De Franse revolutionaire regering schafte de slavernij in 1794 in alle Franse kolonies af; maar acht jaar later voerde Napoleon de slavernij weer in

Toen er opnieuw slavenopstanden uitbraken konden de Fransen deze niet onderdrukken

De opstandelingen riepen in 1804 de onafhankelijke republiek Haïti uit

In 1815 schafte Frankrijk de slavenhandel af

In 1848 werd de slavernij in Frankrijk volledig afgeschaft

De slavenopstand op Haïti. Duizenden blanken op het eiland werden gedood.

Afschaffing door Nederland

Onder druk van G-B verbood Nederland in 1814 de slavenhandel

Pas na 1853 kreeg het abolitionisme ook in Nederland veel invloed

De Nederlandse regering begreep dat de slavernij niet lang eer kon duren, maar ze was bang dat de afschaffing van de slavernij slecht zou zijn voor de Nederlandse economie

Daardoor schafte Nederland de slavernij pas in 1860 in Indonesie af en in 1863 in Suriname en de Antillen

De bevrijde slaven moesten nog wel tien jaar lang verplicht voor een loon op de plantages blijven werken

Afschaffing in de Verenigde-Staten

• In de VS schaften de noordelijke staten de slavernij al voor 1800 af
• Ze vonden dat de zuidelijke staten dat ook moesten doen, want volgens de grondwet waren alle mensen gelijk
• De zuidelijke staten waren economisch erg afhankelijk van slavernij en zij wilden de slavernij dus niet afschaffen
• Het conflict over slavernij was een oorzaak van de Amerikaanse burgeroorlog die in 1861 uitbrak tussen het noorden en het zuiden
• Het noorden won in 1865 na een bloedige strijd de burgeroorlog
• Daarna werd de slavernij in de hele VS verboden

De strijdende partijen tijdens de Amerikaanse burgeroorlog

Links: noordelijke staten

Rechts: zuidelijke staten

Wat was voor zowel Nederland als de zuidelijke staten in Amerika een reden om slavernij niet af te schaffen?

Wat is abolitionisme?

1. Mensen hebben recht om zichzelf te besturen
2. Slavenhandel en slavernij moeten worden afgeschaft
3. Mannen en vrouwen hebben gelijke rechten
4. De koning moet afgezet worden

Wat zijn argumenten tegen abolitionisme?

1. Onvrije arbeid is duurder dan vrije arbeid
2. Slavernij zorgt voor meer katoen
3. Slavernij is winstgevend
4. Slavernij is niet christelijk

6.3: Westerse Wereldrijken

Tekst

Modern imperialisme (1870-1914)

1870-1914: toppunt Europese expansie

modern imperialisme = nieuw imperialisme

-->Snelle uitbreiding van Europese koloniale rijken

oorzaken:
1. nationalisme

2. industrialisatie

Winst...

Andere oorzaak voor imperialisme was het streven naar winst

Kolonies leveren:
-landbouwproducten

-grondstoffen

-afzetgebieden voor producten

Overheersing

Oorspronkelijke bevolking werd:
-vermoord

-verdreven
-onderworpen

Europeanisering:

=Culturele beïnvloeding vanuit Europa

-->Voorbeelden??

Modern Imperialisme?

1. Periode 1870-1900 in Amerika
2. Periode 1870-1970 in Azië en Afrika
3. Periode 1870-1900 in Azië en Afrika
4. Periode 1870-1900 in Azië en Australië

Wat is géén reden voor het imperialisme?

1. grondstoffen uit het buitenland
2. macht uitbreiden
3. tekort aan voedsel
4. nieuwe afzetmarkten

wat is imperialisme?

1. gebieden veroveren om machtig te worden
2. handel drijven met andere landen
3. ontdekkingsreizen maken om nieuwe landen te vinden
4. in eigen land blijven om oorlog te vermijden

Deze Britse spoorwegaanleg in India past bij het modern imperialisme.

Leg uit dat de aanleg van deze spoorwegen:
- voortkwam uit het modern imperialisme en
- het modern imperialisme in India mogelijk maakte.

Azië en Afrika

economisch

GB en Frankrijk

invloedssferen

koloniaal

nationalisme

protectoraat

modern imperialisme

superioriteitsgevoel