Hoofdstuk 4 interbellum en Tweede Wereldoorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 4 interbellum en Tweede Wereldoorlog

Leg uit waarom de Republiek van Weimar grote
politieke en economische problemen kende.

Wat is het verband tussen de Spartakistenopstand en de vrijkorpsen?

Aan het werk

• Je maakt opdrachten 1 en 2 van paragraaf 4.2
• Werk individueel en in stilte.
• Muziek mag, maar blijf gefocust op je werk.
• Let goed op de timer, je hebt een bepaalde tijd om te werken.
• Als je klaar bent met 1 en 2, maak je een van de onderstaande opgaven: 
• 1. Oefenopgave als je goed bent in geschiedenis: Verklaar de verschillende opstanden en de rol van de Spartakisten in de vroege jaren van de Weimarrepubliek. Gebruik de bronnen en leg uit hoe de opstanden bijdroegen aan de politieke instabiliteit. 
• 2. Oefenopgave voor als je wat meer moeite hebt met geschiedenis: Beschrijf kort de rol van de Spartakisten en noem twee belangrijke gebeurtenissen uit 1918-1919 die het ontstaan van de Weimarrepubliek beïnvloedden. • Belangrijke begrippen: Weimarrepubliek, Spartakisten, opstanden, democratie, keizer Wilhelm II.
• Overleg niet met anderen, werk alleen aan je eigen taak.

Onderdeel van verdrag v Versailles

Geen onderdeel van verdrag v Versailles

Duitse gebiedsinperking

Duitsland moest communistisch worden

ontwapening

herstelbet-alingen

proces van Neurenberg

alleen schuld voor DL

Welke bepalingen werden er opgesteld in het verdrag van Versailles?

Verdrag van Versailles

Duitsland krijgt alle schuld van de oorlog

Frankrijk moet Elzas-Lotharingen afstaan.

Duitsland moet herstelbetalingen betalen

Duitsland moet haar leger verkleinen

Duitsland krijgt mandaatgebieden

Duitsland mag lid worden van de volkenbond

Duitsland moet haar koloniën afstaan

Rusland wordt de Sovjet-Unie

Bekijk de bron

a Verklaar het kleiner worden van Duitsland en Oostenrijk-Hongarije.
b Noem nog twee andere maatregelen van de Vrede van Versailles. En leg de maatregelen uit, waarom deze maatregelen.

Zet de gebeurtenis-sen in de juiste volgorde,

de oudste boven, de jongste onder.

Hyperinflatie

Franse bezetting van het Ruhrgebied

Hitler's mislukte staatsgreep 

Vrede van Versailles wordt getekend.

Het Dawes Plan

In 1919 werd Elzas-Lotharingen door een afspraak in de Vrede van Versailles weer officieel Frans grondgebied.
Leg uit welke andere afspraak uit de Vrede van Versailles Duitsland
hierdoor moeilijker kon nakomen.

Aan het werk

• Je maakt opdrachten 4, 5 en 6 van paragraaf 4.2
• Werk individueel en in stilte.
• Muziek mag, maar blijf gefocust op je werk.
• Let goed op de timer, je hebt een bepaalde tijd om te werken.
• Overleg niet met anderen, werk alleen aan je eigen taak.
• Als je klaar bent, maak je een van de onderstaande opgaven: 
• • Oefenopgave als je goed bent in geschiedenis: Analyseer de voorwaarden van het Verdrag van Versailles en leg uit hoe deze het Duitse volk en de politiek beïnvloedden in de jaren 1919-1923. 
• • Oefenopgave voor als je wat meer moeite hebt met geschiedenis: Noem drie belangrijke bepalingen uit het Verdrag van Versailles die Duitsland beïnvloedden. Leg je antwoord uit.

Politiek

Economisch

Sociaal

Druk van Communisten

Herstelbetalingen

Wantrouwen tegen de regering

Hyperinflatie

Werkeloosheid en armoede

Wapenstilstand

1918

1923

1929

1924

1919

Vrede van Versailles

Bezetting Rührgebied

Staatsgreep Hitler

Dawesplan

Beurskrach

Hyperinflatie

Amerika

Het Dawesplan

Duitsland

Herstelbetalingen

Eng & FR

Leningen

Oorlogsschulden

Gebruik bron 9.
In de tekening is een reden te herkennen voor de invoering van het
Dawesplan.

--> Geef met behulp van de bron aan welke reden de Verenigde Staten
hadden voor het aanbieden van het Dawesplan.

Aan het werk

• Je maakt opdrachten 7 en 8 van paragraaf 4.2
• Werk individueel en in stilte.
• Muziek mag, maar blijf gefocust op je werk.
• Let goed op de timer, je hebt een bepaalde tijd om te werken.
• Overleg niet met anderen, werk alleen aan je eigen taak.
• Als je klaar bent, maak je een van de onderstaande opgaven: 
• Oefenopgave als je goed bent in geschiedenis: Leg uit hoe Gustav Stresemann de economie stabiliseerde en de buitenlandse relaties van Duitsland verbeterde. Noem hierbij de rol van het Dawesplan en het Verdrag van Locarno. 
• Oefenopgave voor als je wat meer moeite hebt met geschiedenis: Noem twee maatregelen die Stresemann nam om Duitsland na 1924 te stabiliseren.

Met deze beschrijving van Friedrich Kroner kun je de moeizame start van de Republiek van Weimar illustreren. Licht dit toe door:
aan te geven welk aspect van de moeizame start uit de bron naar voren komt en

zonder bron aan te geven op welke wijze dit bijdroeg aan de politieke instabiliteit in de Republiek en

zonder bron aan te geven waardoor er een einde kwam aan deze moeilijkheden.

2021-2 Geschiedenis havo | Vraag 18

1 pt.

In de bron komt de (hyper)inflatie / de economische crisis (in 1923) naar voren, waardoor geld steeds minder waard werd / waardoor er niets meer te koop is in de winkel

1 pt.

wat ertoe leidt dat de bevolking het vertrouwen in de regering verliest zodat er opstanden uitbreken / extremistische partijen ontstaan (zoals de NSDAP) / wat ertoe leidt dat er telkens nieuwe regeringen moeten worden gevormd omdat de regering het niet eens wordt over de aanpak van de crisis

1 pt.

Er komt een einde aan deze periode door het Dawesplan (of een juiste omschrijving hiervan) / omdat de herstelbetalingen tijdelijk werden verlaagd / door de verzoeningspolitiek met Frankrijk

Een gegeven: In 1923 probeert Hitler een staatsgreep te plegen. Dit mislukt en Hitler komt terecht in de gevangenis.
Waarom past dit gegeven bij de situatie in de Weimarrepubliek?

Hieronder staan vijf gebeurtenissen die te maken hebben met Duitsland in

de periode 1920-1929. Geef per gebeurtenis aan of die vóór of na de invoering van het

Dawesplan heeft plaatsgevonden:

Hierna: uitleg Beurskrach

Vóór de invoering van het Dawesplan.

Na de invoering van het Dawesplan.

Door de enorme inflatie moeten mensen brood kopen met een grote stapel bankbiljetten. 

Duitsland wordt lid van de Volkenbond.

Het Ruhrgebied wordt bezet. 

Het vertrouwen in de Duitse economie neemt toe. 

Hitler probeert een staatsgreep te plegen.

Aan het werk

• Je maakt opdrachten 1, 2 en 3 van paragraaf 4.3
• Werk individueel en in stilte.
• Muziek mag, maar blijf gefocust op je werk.
• Let goed op de timer, je hebt een bepaalde tijd om te werken.
• Overleg niet met anderen, werk alleen aan je eigen taak.
• Als je klaar bent, maak je een van de onderstaande opgaven: 
• • Oefenopgave als je goed bent in geschiedenis: Leg de link uit tussen de beurskrach van 1929 en de economische gevolgen voor Duitsland. Hoe beïnvloedde de crisis de politieke situatie in Duitsland? • Oefenopgave voor als je wat meer moeite hebt met geschiedenis: Zet de onderstaande oorzaken voor de crisis in de juiste volgorde en leg uit waarom de werkloosheid toenam. • Belangrijke begrippen: Beurskrach, overproductie, werkloosheid, schulden, economische depressie.

Gebruik de bron. Historici leggen vaak verband tussen de ontwikkeling van de Duitse economie en de aanhang van de NSDAP in de jaren 1919-1933.
Beschrijf dit verband door:
- eerst uit te leggen hoe de Duitse economie veranderde door:
1) het Verdrag van Versailles, 2) het Dawesplan en 3) de beurskrach;
- daarna uit te leggen welke gevolgen deze economische ontwikkelingen steeds hadden voor de aanhang van de NSDAP

Beantwoord de volgende vragen:

Samenvatting (5 zinnen): Leg kort uit wat het fragment zegt over het verband tussen woorden en de Holocaust.
Analyse: Waarom waren woorden volgens het fragment zo belangrijk in het proces dat leidde tot de Holocaust? Noem minimaal twee redenen en leg deze uit.
Reflectie: Denk na over een voorbeeld uit de huidige samenleving waarin woorden een grote invloed hebben gehad (positief of negatief). Beschrijf het voorbeeld en geef je mening over hoe dit kan worden vergeleken met wat er in het fragment wordt gezegd.

Kies de 3 kenmerken van het nationaalsocialisme.

Nationaalsocialisme

Democratie

Een sterke en machtige leider

Het toepassen van geweld is normaal

Gelijkheid

Tevredenheid over het verdrag van Versailles

Rascisme

Eerbiediging van de parlementaire rechten

Communisme

Fascisme

Nationaalsocialisme

Stalin

Hitler

Mussolini

Planeconomie

Rassenleer

Staatscoupe

Arbeidersrevolutie

Fascisme en nationaalsocialisme

Exclusief nationaalsocialisme

Totalitair

Enige taak vrouw: baren!

Eén sterke leider

Ultranationalistisch

Geweld

Lebensraum

Jodenhaat

Aan het werk

• Je maakt opdrachten 4 en 5 van paragraaf 4.3
• Werk individueel en in stilte.
• Muziek mag, maar blijf gefocust op je werk.
• Let goed op de timer, je hebt een bepaalde tijd om te werken.
• Overleg niet met anderen, werk alleen aan je eigen taak.
• Als je klaar bent, maak je een van de onderstaande opgaven: 
• Oefenopgave als je goed bent in geschiedenis: Geef voorbeelden van andere landen die als totalitair beschouwd kunnen worden en vergelijk deze met Nazi-Duitsland. • Oefenopgave voor als je wat meer moeite hebt met geschiedenis: Leg uit wat de term 'totalitaire staat' betekent en noem twee kenmerken van een totalitaire samenleving. • Belangrijke begrippen: Totalitair, autoritair, ideologie, indoctrinatie.

Bekijk het fragment waarin Ruth, een 99-jarige overlevende van Auschwitz, haar herinneringen deelt. Reflecteer op hoe persoonlijke verhalen helpen om de Holocaust te begrijpen en te herinneren. Beantwoord de volgende vragen:
Samenvatting (5 zinnen): Vat samen wat Ruth vertelt over haar ervaringen in Auschwitz en welke indruk dit op jou maakt.
Analyse: Waarom zijn persoonlijke verhalen, zoals dat van Ruth, belangrijk voor het begrijpen van de Holocaust? Noem twee redenen en leg uit waarom ze impactvol zijn.
Reflectie: Denk na over waarom het belangrijk is om verhalen van Holocaust-overlevenden te blijven delen. Hoe kun jij als jongere bijdragen aan het levend houden van deze herinneringen?

Communisme

Fascisme

Nationaalsocialisme

Stalin

Hitler

Mussolini

Planeconomie

Rassenleer

Staatscoupe

Arbeidersrevolutie

Fascisme en nationaalsocialisme

Exclusief nationaalsocialisme

Totalitair

Enige taak vrouw: baren!

Eén sterke leider

Ultranationalistisch

Geweld

Lebensraum

Jodenhaat

Aan het werk

• Je maakt opdrachten 10, 11 en 12 van paragraaf 4.3
• Werk individueel en in stilte. Muziek mag, maar blijf gefocust op je werk.
• Overleg niet met anderen, werk alleen aan je eigen taak.
• Leerdoel 4: Ik kan de rol van de Rijksdagbrand in 1933 uitleggen voor de machtsovername door Hitler. • Oefenopgave als je goed bent in geschiedenis: Leg uit hoe de Rijksdagbrand werd gebruikt door Hitler om zijn macht te vergroten. Welke politieke en juridische stappen volgden daarna? • Oefenopgave voor als je wat meer moeite hebt met geschiedenis: Noem twee redenen waarom de Rijksdagbrand belangrijk was voor de machtsovername van Hitler. 

Leerdoel 5: Ik kan de betekenis van propaganda en de rol van Goebbels in Nazi-Duitsland uitleggen. • Oefenopgave als je goed bent in geschiedenis: Analyseer de propaganda van de NSDAP en beschrijf hoe Goebbels' werk bijdroeg aan de invloed van Hitler. Welke middelen gebruikte hij om mensen te overtuigen?

• Oefenopgave voor als je wat meer moeite hebt met geschiedenis: Noem drie manieren waarop Goebbels propaganda verspreidde en leg uit waarom dit belangrijk was voor de NSDAP. • Belangrijke begrippen: Propaganda, Joseph Goebbels, indoctrinatie, media.

1919

1923

1929

1933

Beurskrach

Rijksdagbrand

hoge inflatie

Verdrag van Versailles

Hitler is dictator

1919

1923

1924

1929

1933

Beurskrach

Rijksdagbrand

Hyperinflatie

Dawesplan

Verdrag van Versailles

Hitler is dictator

Zet de gebeurtenis-sen in de juiste volgorde,

de vroegste boven, de jongste onder.

Machtigingswet

Hitler komt uit de gevangenis

Beurskrach Wallstreet

Rijksdagbrand

Hitler wordt Rijkskanselier

Beantwoord de vraag en kijk zelf na
Leg uit hoe de economische crisis van 1929 hielp bij de opkomst van het nationaalsocialisme en hoe dit leidde tot een totalitaire staat. Gebruik in je antwoord de begrippen beurskrach, propaganda en totalitarisme.

Maak de onderstaande oefening en kijk zelf na:
Leg uit hoe de Rijksdagbrand in 1933 door Hitler werd gebruikt om een totalitaire staat te vestigen. Gebruik in je antwoord de begrippen Rijksdagbrand, machtigingswet en totalitarisme.

Sleep de gebeurtenissen naar de juiste plek. 

Je begint bij de gebeurtenis die het langst geleden is.

1

2

3

4

5

De Eerste Wereldoorlog eindigt met het Verdrag van Versailles 

De economische crisis breekt uit

Hitler voert de machtigingswet door en krijgt alleen de macht in Duitsland

Hitler wordt gekozen tot Rijkskanselier

De Rijksdag in Berlijn wordt in de brand gestoken

Zet de onderstaande gebeurrenissen in chronologische volgorde.

1
2
3
4
5

Hitler wordt rijkskanselier.

De machtigingswet wordt aangenomen.

alle politieke partijen worden verboden.

De Rijksdagbrand ontstaat.

Beurskrach in New York