HGAE begrenzen les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom

Ga lekker zitten.
Pak je schrift en een pen  

en leg je laptop vast klaar.

                                                    Nederlands havo 4

Schrijven en Formuleren

Doel: ik kan zinnen juist begrenzen. 

Doel: ik kan onjuist begrensde zinnen herkennen. 

Waarom?

Als je een zin schrijft zonder komma's en punten krijg je dus zoiets en dat is supervervelend om te lezen ook wordt het lastig om te begrijpen waar het einde van je verhaal is doordat je niet zo goed weet waar een zin begint en eindigt waardoor je dus weer volledig de weg kwijt bent en je je afvraagt of je het eigenlijk nog wel kan volgen

Uitleg

1. Uitleg hoofdzin en bijzin

2. Uitleg zinnen begrenzen

3. Uitleg zinnen onjuist begrenzen

 Hoofdzin en bijzin

Hoofdzin: er kan geen ander zinsdeel tussen het onderwerp en de persoonsvorm staan. 

Test dit met het woordje "niet". 

Het niet  is alweer bijna carnaval. Daar hebben niet we allemaal heel veel zin in.

Hoofdzin en bijzin

Bijzin: er kan wel een ander zinsdeel tussen het onderwerp en de persoonsvorm staan.

Test dit met het woordje "niet".

omdat hij niet blij was vandaag

zodat Keesje niet meer zo vaak ging voetballen

Gisteren was ik niet op school. Vandaag ben ik er weer.

1. Bijzin - bijzin
2. Hoofdzin - hoofdzin
3. Hoofdzin - bijzin
4. Bijzin - hoofdzin

We hebben zin in de vakantie, omdat het dan weer carnaval is.

1. Hoofdzin - bijzin
2. Bijzin - hoofdzin
3. Hoofdzin - hoofdzin
4. Bijzin - bijzin

Zinnen begrenzen

1. Wanneer mag je twee zinnen met elkaar verbinden met een komma?

Hoofdzin (HZ) + bijzin (BZ)

Bijzin (BZ) + hoofdzin (HZ)

We hebben zin in de vakantie (HZ), omdat het dan weer carnaval is (BZ).

Omdat het dan weer carnaval is (BZ), hebben we zin in de vakantie.(HZ)

Zinnen begrenzen

2. Wanneer mag je een zin afsluiten met een punt?

Hoofdzin 

Ik ga vandaag naar school.

Zinnen begrenzen

3. Wanneer mag je twee zinnen verbinden met 'en', 'maar', 'of', 'want', of 'dus'?

                                                                                       (ezelsbruggetje: modewant)

Hoofdzin + hoofdzin

Gisteren was ik niet op school en vandaag ben ik er weer.

Gisteren was  niet ik niet op school en vandaag niet ben ik er weer.

Zinnen onjuist begrenzen

Het kan op twee manieren fout gaan:

- twee hoofdzinnen onterecht aan elkaar plakken door een komma (hoofdzin "komma"  hoofdzin)

- een zinsdeel (bijzin) dat bij een zin hoort ten onrechte los laten staan en afsluiten met een punt (bijzin  "punt")

Zinnen (onjuist) begrenzen)

- twee hoofdzinnen onterecht aan elkaar plakken door een komma (hoofdzin "komma"  hoofdzin)

Fout: Gisteren was ik niet op school, vandaag ben ik er weer.

Fout: Het is alweer bijna carnaval, daar hebben we allemaal heel veel zin in. 

Zinnen (onjuist) begrenzen)

- twee zelfstandige zinnen onterecht aan elkaar plakken door een komma (hoofdzin "komma"  hoofdzin)

Verbetering: zet een punt of plaats 'en', 'maar', 'of', 'dus' of 'want'.

Fout: Gisteren was ik niet op school, vandaag ben ik er weer.

Goed: Gisteren was ik niet op school. Vandaag ben ik er weer

Goed: Gisteren was ik niet op school en vandaag ben ik er weer.

Waar wacht je nog op, je wilde toch een vraag stellen?

1. Goed
2. Fout

Je moet de bus nemen, want het is rotweer.

1. Goed
2. Fout

Je moet nu gaan, anders kom je te laat.

1. Goed
2. Fout

Zinnen (onjuist) begrenzen)

- Losse bijzin: een zinsdeel (bijzin) dat bij een zin hoort ten onrechte los laten staan en afsluiten met een punt (bijzin "punt")

Fout: We hebben zin in de vakantie. Omdat het dan weer carnaval is.

Fout: Hij heeft heel hard getraind. Zodat hij de marathon kon lopen.

Zinnen (onjuist) begrenzen)

- losse bijzin: een zinsdeel (bijzin) dat bij een zin hoort ten onrechte los laten staan en afsluiten met een punt (bijzin "punt")

Verbetering: Vervang de punt door een komma.

Fout: We hebben zin in de vakantie. Omdat het dan weer carnaval is.

Goed: We hebben zin in de vakantie, omdat het dan weer carnaval is.

Joey is vandaag niet eens op de fiets gekomen maar met de bus. Terwijl hij spaart voor een scooter.

1. Goed
2. Fout

De afvoer van de buren heeft een mankement, waardoor het bij ons thuis niet zo prettig ruikt.

1. Goed
2. Fout

De supermarkt is erg ver weg. Daarom moeten we een heel stuk lopen.

1. Juist
2. Onjuist

Tegenwoordig lijkt de aarde steeds meer op te warmen, daardoor smelten de ijskappen.

1. Hoofdzin - hoofdzin
2. Bijzin - bijzin
3. Hoofdzin - bijzin
4. Bijzin - hoofdzin

Tegenwoordig lijkt de aarde steeds meer op te warmen, daardoor smelten de ijskappen.

1. Juist
2. Onjuist

Opdracht

Pak je schrift en werk 

10 MIN. zelfstandig, daarna:

- zelfstandig doorwerken of 

- deels samen

- helemaal samen

Over 15 min. nakijken!

Nakijken: zin 1

1 De regering heeft de WWIK afgeschaft, wat inhoudt dat veel kunstenaars geen geld meer krijgen van de overheid. Als ze niet meer voldoende verdienen met hun kunstwerken, moeten ze op zoek naar andere bronnen van inkomsten.

Nakijken: zin 2

2 Bij rekeningrijden houdt een in de auto ingebouwd kastje precies bij hoeveel je rijdt, waar je rijdt en op welk tijdstip, wat volgens veel politici ernstige inbreuk maakt op de privacy van de burger.

Nakijken: zin 3

3 Het na lange procedures afwijzen van asielaanvragen blijft een politiek zeer gevoelig onderwerp, omdat er beslissingen worden genomen die het leven van mensen totaal kunnen veranderen.

Nakijken: zin 4

4 Kinderopvang is duur. Zo betaal je in 2011 een minimum van 65 euro per maand. Dat is 21 euro meer dan het jaar ervoor. Bij een modaal inkomen betaal je 113 euro, wat maandelijks 27 euro meer is dan een jaar geleden.

Nakijken: zin 5

5 In 2005 verlieten 1957 uitgeprocedeerde asielzoekers vrijwillig ons land, terwijl 1323 mensen gedwongen werden uitgezet.

Huiswerk

• Maak de Drillster (in de online methode):
• §11: lange zinnen -> opdr. 1 t/m 3 
• §11:  zinnen met een lange aanloop 18 t/m 20

Einde les!