2223 H5 PTA 2 les 7: HC 2 Duitsland economie 1919-1929

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Welkom in de geschiedenisles!

Noem twee kenmerkende aspecten die bij tijdvak 9 horen

Welke combinatie van begrippen past bij deze bron?

1. Spotprent & Vrede van Versailles
2. Spotprent en Beurskrach
3. Propaganda en dolkstootlegende
4. Propaganda & Vrede van Versailles

De maker is:

1. Een voorstander van de Russische Revolutie
2. Een tegenstander van de Republiek van Weimar
3. Een voorstander van een communisme
4. Een tegenstander van het verdrag van Versailles

Welk begrip en Kenmerkend aspect past bij deze bron?

1. Vrede van Versailles & crisis wereldkapitalisme
2. Dolkstootlegende & totalitaire ideologiëen
3. Vrede van Versailles & antisemitisme
4. Dolkstootlegende & antisemitisme

Vaardigheden: Welk verband wordt er in de bron gelegd?

1. De bepalingen van Versailles zijn de oorzaak van de opkomst van de partij van Hitler
2. De bepalingen van Versailles zorgen voor een boze hitler
3. De bepalingen van Versailles zorgen ervoor dat Hitler een partij begint
4. De opkomst van de partij van Hitler is een oorzaak voor de bepalingen van Versailles

De Republiek van Weimar

1. Is een parlementaire democratie geregeerd door een groep centrumpartijen met alle vertrouwen van het volk
2. Is een absolute monarchie geregeerd door een groep extremistische partijen
3. Is een parlementaire democratie geregeerd door een groep centrumpartijen met weinig vertrouwen van het volk
4. Is een absolute monarchie geregeerd door een groep centrumpartijen met weinig vertrouwen van het volk

Vóór...

...na WO 1

welke topografische veranderingen zie je?

De 'leidende vragen' over Duitsland

1. Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Functie: aanbrengen van een 'historische lijn' en gekoppeld aan de kenmerkende aspecten

Kenmerkende aspecten PTA 2

Uit tijdvak 8, Burgers en Stoommachines: deze kan je toepassen op de periode 1900-1950.

33. Modern imperialisme helpt de industrie

36. Maatschappelijke stromingen: socialisme en nationalisme

Tijdvak 9, Wereldoorlogen

37. Propaganda en vormen van massa-organisatie

38. Totalitaire ideologieën communisme en nationaalsocialisme

39. Crisis van het wereldkapitalisme

40. Het voeren van twee wereldoorlogen

41. Racisme leidt tot genocide (zoals de Holocaust)

42. De Duitse bezetting van Nederland

43. Massa-vernietigingswapens; burgers zijn betrokken bij de oorlog

44. Verzet tegen Westers imperialisme

Tijdvak 10, TV en Computer

45. De Koude Oorlog leidt tot een wapenwedloop met kernwapens

Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme?

Geen vertrouwen bevolking in Republiek Weimar

Versailles & de dolkstootlegende

Politieke polarisatie en strijd tussen extreme groepen

Meerdere economische crises

Populariteit boodschap Hitler: oplossingen voor problemen

Leer/lesdoelen

Aan het eind van deze les:1. 

3. Je begrijpt dat veel groepen Duitsers tegen de nieuwe democratie waren; maar daar telkens verschillende redenen voor hadden (communisten, fascisten, conservatieven)

1. Je kan uitleggen dat Duitsland twee keer een economische crisis had:

a. de eerste crisis (1919-1924) eindigde met het Dawesplan en de verzoeningspolitiek

b. de tweede crisis (1929-1934) startte met de Beurskrach en eindigde met Hitler.

Je kan deze KA's uitleggen met voorbeelden: 

39. Crisis van het wereldkapitalisme

duitslandinstituut.nl

Lloyd George (GB)

Wilson (VS)

Clemenceau (F)

Johannes Bell en Hermann Müller (Reichaußenminister)

• De oorlog was de schuld van Duitsland
• Hun grond moet naar nieuwe landen (ze moeten 1/3 weggeven)
  
•  Hun leger moet klein en zwak zijn
  Boete 132 miljard mark
• Rijnland (industriegebied) gedemilitariseerd
• Geen koloniën meer

Begin 1919: verdrag van Versailles 

Herstelbetalingen

Duitlsand moet een enorm bedrag betalen aan de geallieerden. Eerst wordt het bedrag tot 1921 vastgesteld op 20 miljard Goudmark. Na 1921 wordt het bedrag verhoogd naar 132 miljard. Ook moest Duitsland in natura betalen aan de zwaarst getroffen landen, waaronder België. Dit deden ze met steenkool en ijzer. 

132 MILJARD!!!

132 miljard Goudmark staat gelijk aan 7 miljoen kilo Goud. 

De goudprijs is op dit moment 36,58 Euro per gram. 7 miljoen kilo goud kost nu dus ongeveer 256 miljard Euro. 

Dolkstootlegende

• Oud-soldaten (die gevochten hadden) & conservatieve adel (die de keizer terug wilden) vond dat het leger was verraden door de sociaaldemocratische/Joodse regering.
• Veel mensen geloofden dat het leger in de rug was gestoken (dolkstoot). 
• Vooral de oude legerleiding verspreidde dit gerucht

De Dolkstootlegende

Veel Duitse burgers geloofden in de dolkstootlegende. Dit houdt in dat de nieuwe regering (van de Weimarrepubliek) er voor heeft gezorgd dat Duitsland de oorlog verloren heeft. De nieuwe regering heeft het leger dus in de rug gestoken, door de wapenstilstand en de Vrede van Versailles te tekenen. Velen waren niet blij met deze nieuwe regering, want veel burgers geloofden het idee dat de oorlog nog gewonnen kon worden (wat niet zo was).  De militairen en oude legerleiding konden met deze legende voorkomen dat zij zich hoefden te schamen voor een nederlaag, want ze waren nooit verslagen! 

Later werd deze legende expres herhaald door partijen en mensen die tegen de regering waren om mensen te overtuigen om op hen te stemmen (o.a. Hitler).   

Communisten (extreemlinks) doen een staatsgreep

(want: wereldrevolutie!) Lukt niet. 

1919 'Spartacusopstand'

'Onze laatste hoop: Hitler' poster uit 1932 

Wie zijn deze mensen?

Waarom kijken zij zo somber?

Wat wordt er bedoeld met: 'onze laatste hoop'? 

Wie zijn deze mensen?

Waarom kijken zij zo somber?

Wat wordt er bedoeld met: 'onze laatste hoop'?

Bronnen

Vraag

De foto's die Willy Römer tussen 1919 en 1933 maakte in Berlijn, brengen verschillende factoren in beeld die hebben geleid tot de ondergang van de Republiek van Weimar.

T2 x 4p Licht dit toe door bij elke foto:

- een punt van kritiek op de leiders van de Republiek van Weimar te noemen en

- aan te geven op welke wijze dit in de foto zichtbaar wordt.

Beantwoord deze examenvraag

Bronnen

Vraag

De foto's die Willy Römer tussen 1919 en 1933 maakte in Berlijn, brengen verschillende factoren in beeld die hebben geleid tot de ondergang van de Republiek van Weimar.

T2 x 4p Licht dit toe door bij elke foto:

- een punt van kritiek op de leiders van de Republiek van Weimar te noemen en

- aan te geven op welke wijze dit in de foto zichtbaar wordt.

antwoord

Bron 1:

De leiders van de Republiek van Weimar krijgen de schuld van de 'vernedering' van het Verdrag van Versailles, wat in de foto zichtbaar wordt in de slechte levensomstandigheden van de veteraan (die zijn leven waagde voor het vaderland maar eindigt als straatmuzikant).

Bron 2:

De leiders van de Republiek van Weimar hebben de (ellende van de) economische crisis van de jaren 1930 niet kunnen voorkomen, wat in de foto zichtbaar wordt in de opheffingsuitverkoop (waardoor radicalere partijen, KPD/NSDAP, meer aanhang krijgen).

Beantwoord deze examenvraag

Zet de gebeurtenissen in de juiste volgorde

Leer/lesdoelen

Aan het eind van deze les:1. 

3. Je begrijpt dat veel groepen Duitsers tegen de nieuwe democratie waren; maar daar telkens verschillende redenen voor hadden (communisten, fascisten, conservatieven)

1. Je kan uitleggen dat Duitsland twee keer een economische crisis had:

a. de eerste crisis (1919-1924) eindigde met het Dawesplan en de verzoeningspolitiek

b. de tweede crisis (1929-1934) startte met de Beurskrach en eindigde met Hitler.

Je kan deze KA's uitleggen met voorbeelden: 

39. Crisis van het wereldkapitalisme