10.2 - De Koude Oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

De Koude Oorlog

Conflict tussen Verenigde Staten en Sovjet-Unie tussen 1945-1991

Leerdoelen

• Hoe en waardoor begon de Koude Oorlog
• Hoe werd de Koude Oorlog een wereldwijd conflict?

Wat weet jij van de Koude Oorlog

Waarom heet het de KOUDE oorlog?

Verenigde Staten

• Democratie
  
  
• Pluriformiteit
  

• Kapitalisme

• Vrijheid

• Verschillen (arm/rijk, wit/zwart)

Sovjet-Unie

• Dictatuur

• Communisme
  
  
• Planeconomie
  

• Onderdrukking

• Gelijkheid, op papier...

Kenmerken (1)

• Koude/kille relatie tussen beide landen

• Geen echte oorlog tussen beide landen

• Wel oorlog tussen sommige van hun bondgenoten

• Grote spanningen en angst in de wereld.

Kenmerken (2)

• Beide landen hebben veel kernwapens
  

• Er ontstaat een wapenwedloop

• Beide landen geloven in hun eigen (economische) systeem

• Beide landen willen hun eigen systeem in de wereld verspreiden.

Oorlog voorbij

• Afspraken maken tijdens?
• Jalta en Potsdam
• Samenwerking mislukt: wederzijds wantrouwen.

Conferentie van Jalta

februari 1945

De verdeling van Europa door Stalin, Roosevelt en Churchill was lastig omdat in februari 1945:

1. onzeker was of Duitsland de oorlog zou verliezen
2. Roosevelt geen akkoord met Stalin wilde
3. Churchill al over een ijzeren gordijn gesproken had
4. het wantrouwen al een beetje begonnen was

De zgn. percentages agreement vond plaats in Moskou 1944, en niet in Jalta. Het is vooral een mooi voorbeeld van hoe de Grote Drie een verdeling voor Europa bedachten.

Conferentie van Jalta (februari 1945)

• Wie zien we?
• Hoop op samenwerking
• Opzet verdeling zones

• Oprichting VN
• Democratische regeringen
• Straffen oorlogsmisdadigers
• Denazificatie.

Conferentie van Potsdam

• Wie zien we?
• Kort na capitulatie
• Mededeling VS
• Hebben atoombom
• Begin wapenwedloop. 

Wederzijds wantrouwen

• Angst van Stalin?
• Einde aan communisme
• Angst GB en VS?
• Gaat Stalin democratie wel toestaan in het oosten?
• Wantrouwen wordt vijandschap

Belangrijke ontwikkelingen

• Marshallhulp
• Onderdeel van containment
• Splitsing Duitsland (1949)
• NAVO en Warschaupact

Waarom zou de VS de Europese wederopbouw willen versnellen met Marshallhulp? Noem 2 redenen

Verdeling van Duitsland

• Duitsland (tijdelijk) niet meer zelfstandig
  

• Vier bezettingszones onder leiding van: Frankrijk, Engeland, de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten
  

• Ook Berlijn wordt in 4 zones verdeeld
  

• Reizen tussen bezettingszones is geen probleem
  

• Realiseer je: Berlijn ligt in de bezettingszone van de Sovjet-Unie
  

Helder plan, 

maar waarom gaat het mis?

Begin van de Koude Oorlog (vanaf 1945)

• Geen gezamenlijke vijand meer: Hitler is verslagen
  

• Andere spelers: Churchill en Roosevelt zijn er niet meer bij (Potsdam, juli 1945)
  

• Stalin krijgt steeds meer (communistische) invloed in delen van Oost-Europa
  

• De VS hebben een atoombom
  
  
•  (angst bij de SU)
  

Gevolgen

• Er wordt niet meer gepraat
  

• Steeds minder vertrouwen tussen de landen

• Geen oplossing voor Duitsland en Berlijn

• Ontstaan van twee machtsblokken in Europa

• De grens van deze twee blokken loopt dwars door Duitsland (en Europa)
  

Wat is de boodschap van de tekenaar?

Churchill kijkt onder gordijntje. West mag niet zien wat in Oost gebruikt. Churchill heeft vermoedens dat het niet goed is. Achter gordijn fabrieken, vliegtuigen. Vernietigd huis aan de westerse kant na WOII

Wereldwijd

• Doel: overwinning invloedssfeer 
• Korea, officieel nooit vrede
• Vietnam 
• Noorden communistisch, zuiden kapitalistisch

Naar wat verwijst deze cartoon?

1. Begin Koude Oorlog
2. Einde Koude Oorlog
3. Geboortegolf na de Tweede Wereldoorlog
4. De verdeling van Berlijn in bezettingszones

Welke leiders van de grootmachten stonden tegenover elkaar aan het begin van de Koude Oorlog?

1. Truman en Stalin
2. Brezjnev en Nixon
3. Reagan en Gorbatsjov
4. Kennedy en Chroetsjov

Welke belangrijke gebeurtenis in de geschiedenis zie je op de afbeelding?

1. Het einde van de Koude Oorlog
2. Conferentie van Potsdam
3. Conferentie van Jalta
4. Het begin van de Koude Oorlog

Welke belangrijke afspraken maakten deze leiders?

1. Grote delen van Oost-Europa komen onder invloed van de VS
2. Grote delen van Europa worden verdeeld
3. Duitsland en Berlijn worden bezet door de geallieerden
4. Het oprichten van Unicef

Verwerking leerstof 10.2

Basis: 2 3 4 5 Hh: 1 15 17 18 Vd: 24

Ideologische blokken wereldwijd

1950

- Korea-oorlog

Fase 2: uitbreiding naar Azië.

communisme

kapitalisme

exitticket.nl/ticket/nekjx7fk