werkwoordelijk gezegde en het lijdend voorwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Voorbereiding SO grammatica

Zinsdelen: persoonsvorm, onderwerp en werkwoordelijk gezegde

Het werkwoordelijk gezegde?

Kun jij je klasgenoten uitleggen wat het WG is en hoe je het WG in de zin vindt?

Het onderwerp?

Kun jij je klasgenoten uitleggen wat het OW is en hoe je het OW in de zin kan vinden?

Werkwoordelijk gezegde

Het werkwoordelijk gezegde (wwg) bestaat uit alle werkwoorden in een zin. Een persoonsvorm behoort dus ook altijd tot het werkwoordelijk gezegde.

Voorbeeld:
Ik / zou / vanavond / graag / bij mijn buurmeisje / gaan logeren.

persoonsvorm = zou
overige werwoorden = gaan logeren
werkwoordelijk gezegde = zou gaan logeren

Onderwerp

Het onderwerp geeft aan wie of wat het gezegde uitvoert.
Het onderwerp kun je vinden door de volgende vraag te stellen:
Wie óf wat + pv/wg?

Voorbeeld:
Ik / zou / vanavond / graag / bij mijn buurmeisje / gaan logeren.
De vraag: Wie zou gaan logeren?
antwoord: Ik

Ik is het onderwerp

Stappenplan

Stap 1: Persoonsvorm.
Trucjes: andere tijd, ander getal of vraagzin. PV is altijd een werkwoord.

Stap 2: Zinsdelen.
Hak de zin in stukjes. Verander de zin. Alles voor de pv is één zinsdeel.

Stap 3: Onderwerp.
Stel de vraag: wie / wat + pv? Het antwoord is het onderwerp.

Stap 4: Werkwoordelijk gezegde.
Persoonsvorm + alle andere werkwoorden.

Aan de slag in groepjes!

Groep 1 (bij mij :-)): Maurice, Mohammed, Sem en Sebastiaan

Groep 2: Zubeyir, Joe, Esmae en Warda

Groep 3: Isabella, Tom, Kiki en Dennis

Groep 4: Nathan, Jerre, Roeland en Casper

Groep 5: Sharon, Dina A., Mucahit en Maurice

Groep 6: Murat, Dina K., Tim en Marit

Groep 7: Danniek, Mahan en Danique

Oefenzinnen: neem de zin over, onderstreep de PV, zet zinsdeelstrepen en noteer het WG en OW.

1 Op haar verjaardag kreeg zij van haar vrienden een fraaie trompet.

2 Dat dorpje aan die rivier heeft geen verbinding met de andere oever.

3 Heeft de directeur van dat instituut de werknemers een vrije dag beloofd?

4 In zijn zomerpaleis ontving de vorst talrijke hoogwaardigheidsbekleders.

5 Vrienden uit Spanje hebben voor haar een fraai gevormde grillpan meegenomen.

6 Op die zonnige dag kochten de kinderen een leuk prentenboek.

7 De leerkracht gaf het kind een schriftje.

8 Een nieuw wijzigingsformulier kunt u altijd aan de balie komen afhalen.

Oefenen op www.cambiumned.nl

www.cambiumned.nl

www.cambiumned.nl

Stap 1: klik bovenaan op oefenen

Stap 2: klik op grammatica en dan op zinsdelen

Stap 3: Klik de volgende opdrachten aan:

Groep 1 en 2: oefening 1, 4, 5, 6, 9 en 16

Groep 3, 4 en 5: 1, 5, 6, 9 en 16

Groep 6 en 7: oefening 1, 5, 6, 9, 10 en 16

De persoonsvorm hoort altijd bij het werkwoordelijk gezegde.

1. goed
2. fout

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

1. Alle werkwoorden in een zin met uitzondering van de persoonsvorm
2. De persoonsvorm en alle zelfstandig naamwoorden in een zin
3. Alle werkwoorden in een zin inclusief de persoonsvorm
4. Het werkwoordelijk gezegde is een andere naam voor de persoonsvorm

Wat is het werkwoordelijk gezegde in de volgende zin?
Hem zag ik gisteren op de hoek van de Satijnstraat.

1. Zag ik
2. Op de hoek van de Satijnstraat
3. Zag
4. Gisteren

Met welk vraag vind je het onderwerp in een zin?

1. Wie/wat + onderwerp?
2. Wie/wat + pv/wg?
3. Waar/wie + pv/wg?
4. Waarom/wat + pv/wg?

Wat is het onderwerp uit de volgende zin:
De zussen van Irma hebben gisteravond pannenkoeken gebakken.

1. De zussen
2. pannenkoeken
3. De zussen van Irma
4. hebben gebakken